DOI Artikel:
Żmudziński, Mateusz: Uwagi o zaopatrzeniu kaszteli w Dacia Porolissensis i ich roli gospodarczej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41864#0013
Mateusz Żmudziński
Wrocław
UWAGI O ZAOPATRZENIU KASZTELI
W DACIA POROLISSENSIS I ICH ROLI GOSPODARCZEJ
Na terenie prowincji Dacia Porolissensis stacjonowały rzymskie garnizony
wojskowe. Dzięki wieloletnim badaniom archeologicznym rumuńskich uczonych
dobrze jest znana sieć kaszteli, w których one przebywały. Spośród nich publikacji
doczekały się Bologa-Resculum [Gudea 1997a], Buciumi [Gudea 1997b], Ro-
mana§i-Largiana [Tamba 1997], Romita-Certiae [Matei, Bajusz 1997], Moigrad-
Pomet [Gudea 1997c] oraz Gilau [Isac 1997]. Prócz tego informacje związane
z przedstawianym tematem znajdują się w publikacjach dotyczących różnorod-
nych dziedzin życia dawnej prowincji.
Wznosząc kasztele, powszechnie stosowano jako materiały budowlane ka-
mień, a także cegłę, drewno zaś jedynie w początkowych etapach budowy for-
tyfikacji. W trwałych konstrukcjach drewna używano tylko do belkowań. Wznie-
sienie systemu obronnego poprzedzało utworzenie na jego zapleczu licznych ka-
mieniołomów i cegielni [Wollmann 1996, 251 i nn.]. Zauważono, że w celu ob-
niżenia kosztów kamień budowlany zwykle wydobywano w pobliżu budowy [Gu-
dea, 1997a, 31]. Można przyjąć, że pozyskiwano go na obszarach bezpośrednio
użytkowanych przez jednostkę wojskową stacjonującą w budowanym kasztelu.
Do prac związanych z jego wydobyciem, następnie transportem, a wreszcie z sa-
mą budową zatrudniano stacjonujących na miejscu żołnierzy [Gudea 1997c, 63].
Oni też wykonywali drogi łączące kasztel z jego otoczeniem. Wojsko również
zbudowało pobliskie strażnice oraz wieże obserwacyjne i sygnalizacyjne, któ-
re górowały na okolicznych wzgórzach, tworząc zwarty system obrony [Gudea
1997a, 15; Matei, Bajusz 1997, 99 i nn.]. Świadectwem tego są elementy cerami-
ki budowlanej ze stemplami stacjonujących tam jednostek wojskowych. Można
uznać, że tak dla tworzonych systemów obronnych, jak i dla sieci dróg sami
żołnierze zarówno wykonywali materiały budowlane, jak i wznosili fortyfikacje.
W towarzyszących kasztelom osadach cywilnych zapewne zauważono wykorzys-
tywanie kamieniołomów, z których pobierano surowiec do budowy fortyfikacji,
stąd można przypuszczać, iż wojsko w jakimś zakresie uczestniczyło w pozyski-
waniu kamienia budowlanego. Być może dostarczało ono wykwalifikowanej kadry
Wrocław
UWAGI O ZAOPATRZENIU KASZTELI
W DACIA POROLISSENSIS I ICH ROLI GOSPODARCZEJ
Na terenie prowincji Dacia Porolissensis stacjonowały rzymskie garnizony
wojskowe. Dzięki wieloletnim badaniom archeologicznym rumuńskich uczonych
dobrze jest znana sieć kaszteli, w których one przebywały. Spośród nich publikacji
doczekały się Bologa-Resculum [Gudea 1997a], Buciumi [Gudea 1997b], Ro-
mana§i-Largiana [Tamba 1997], Romita-Certiae [Matei, Bajusz 1997], Moigrad-
Pomet [Gudea 1997c] oraz Gilau [Isac 1997]. Prócz tego informacje związane
z przedstawianym tematem znajdują się w publikacjach dotyczących różnorod-
nych dziedzin życia dawnej prowincji.
Wznosząc kasztele, powszechnie stosowano jako materiały budowlane ka-
mień, a także cegłę, drewno zaś jedynie w początkowych etapach budowy for-
tyfikacji. W trwałych konstrukcjach drewna używano tylko do belkowań. Wznie-
sienie systemu obronnego poprzedzało utworzenie na jego zapleczu licznych ka-
mieniołomów i cegielni [Wollmann 1996, 251 i nn.]. Zauważono, że w celu ob-
niżenia kosztów kamień budowlany zwykle wydobywano w pobliżu budowy [Gu-
dea, 1997a, 31]. Można przyjąć, że pozyskiwano go na obszarach bezpośrednio
użytkowanych przez jednostkę wojskową stacjonującą w budowanym kasztelu.
Do prac związanych z jego wydobyciem, następnie transportem, a wreszcie z sa-
mą budową zatrudniano stacjonujących na miejscu żołnierzy [Gudea 1997c, 63].
Oni też wykonywali drogi łączące kasztel z jego otoczeniem. Wojsko również
zbudowało pobliskie strażnice oraz wieże obserwacyjne i sygnalizacyjne, któ-
re górowały na okolicznych wzgórzach, tworząc zwarty system obrony [Gudea
1997a, 15; Matei, Bajusz 1997, 99 i nn.]. Świadectwem tego są elementy cerami-
ki budowlanej ze stemplami stacjonujących tam jednostek wojskowych. Można
uznać, że tak dla tworzonych systemów obronnych, jak i dla sieci dróg sami
żołnierze zarówno wykonywali materiały budowlane, jak i wznosili fortyfikacje.
W towarzyszących kasztelom osadach cywilnych zapewne zauważono wykorzys-
tywanie kamieniołomów, z których pobierano surowiec do budowy fortyfikacji,
stąd można przypuszczać, iż wojsko w jakimś zakresie uczestniczyło w pozyski-
waniu kamienia budowlanego. Być może dostarczało ono wykwalifikowanej kadry