DOI Artikel:
Żurowska, Klementyna: Geneza zachodniej części tak zwanej drugiej katedry wawelskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26676#0051
fazy jej budowy i ich chronologię. W związku z tymi dwiema kwestiami starano
się również określić źródła i środowisko inspirujące formy omawianego zabytku.
Podstawowej, jakkolwiek bardzo ogólnej rekonstrukcji dokonał już Woj-
ciechowski 22. Opierając się na widokach pieczętnych i na dostępnym mu, sto-
sunkowo jeszcze skromnym, materiale zabytkowym ustalił on dla budowli
krakowskiej formę bazyliki trzynawowej i dwuchórowej z kryptą pod chórem
zachodnim i z dwiema wieżami przystawionymi do korpusu od południa i pół-
nocy w jego zakończeniu zachodnim. Nawy boczne przedłużały się wzdłuż
bocznych ścian chóru zachodniego z kryptą. Z nich dwa wejścia Muodły do
krypty, a dwa inne w zakończeniu zachodnim prowadziły do przedsionków,
mieszczących się między wieżami a kryptą (rys. 3). Przy wschodniej ścianie
wieży południowej Wojciechowski widział kaplicę Św. Piotra, którą uważał
za relikt starszy. Warto też zwrócić uwagę, że Wojciechowski pierwszy ujawnił
wielkie podobieństwo między pierwotnym układem katedry wawelskiej a ko-
legiatą w Tumie pod Łęczycą i wskazał na ogromne znaczenie tej analogii.
Rekonstrukcja Szyszko-Bohusza poszła częściowo śladami Wojciechowskiego,
z tym że wykonana została znacznie precyzyjniej i wzbogacona o nowe hipo-
tezy 23. Jeżeli chodzi o stronę zachodnią, to początkowo Szyszko-Bohusz przyj-
mował istnienie krucht między wieżami a kryptą (rys. 4) 24. Później jednak
wycofał się z tej rekonstrukcji, umieszczając w tym miejscu głębokie nisze
(rys. 5) 25. Przy tym niesłusznie i niepotrzebnie wejście południowe przy apsydzie
krypty uznał za wczesnogotyckie. Dalej Szyszko-Bohusz obliczył pierwotne
Rys. 4. Kraków, Wawel, rzut poziomy reliktów romańskich w północnej części wzgórza według
A. Szyszko-Bohusza
22 Wojciechowski, o. c., s. 188-207.
23 Szyszko-Bohusz, Studia..., s. 109—120.
21 Tenże, Pozostałości romańskie..., plan na s. 246.
25 Tenże, Studia..., s. 114.
45
się również określić źródła i środowisko inspirujące formy omawianego zabytku.
Podstawowej, jakkolwiek bardzo ogólnej rekonstrukcji dokonał już Woj-
ciechowski 22. Opierając się na widokach pieczętnych i na dostępnym mu, sto-
sunkowo jeszcze skromnym, materiale zabytkowym ustalił on dla budowli
krakowskiej formę bazyliki trzynawowej i dwuchórowej z kryptą pod chórem
zachodnim i z dwiema wieżami przystawionymi do korpusu od południa i pół-
nocy w jego zakończeniu zachodnim. Nawy boczne przedłużały się wzdłuż
bocznych ścian chóru zachodniego z kryptą. Z nich dwa wejścia Muodły do
krypty, a dwa inne w zakończeniu zachodnim prowadziły do przedsionków,
mieszczących się między wieżami a kryptą (rys. 3). Przy wschodniej ścianie
wieży południowej Wojciechowski widział kaplicę Św. Piotra, którą uważał
za relikt starszy. Warto też zwrócić uwagę, że Wojciechowski pierwszy ujawnił
wielkie podobieństwo między pierwotnym układem katedry wawelskiej a ko-
legiatą w Tumie pod Łęczycą i wskazał na ogromne znaczenie tej analogii.
Rekonstrukcja Szyszko-Bohusza poszła częściowo śladami Wojciechowskiego,
z tym że wykonana została znacznie precyzyjniej i wzbogacona o nowe hipo-
tezy 23. Jeżeli chodzi o stronę zachodnią, to początkowo Szyszko-Bohusz przyj-
mował istnienie krucht między wieżami a kryptą (rys. 4) 24. Później jednak
wycofał się z tej rekonstrukcji, umieszczając w tym miejscu głębokie nisze
(rys. 5) 25. Przy tym niesłusznie i niepotrzebnie wejście południowe przy apsydzie
krypty uznał za wczesnogotyckie. Dalej Szyszko-Bohusz obliczył pierwotne
Rys. 4. Kraków, Wawel, rzut poziomy reliktów romańskich w północnej części wzgórza według
A. Szyszko-Bohusza
22 Wojciechowski, o. c., s. 188-207.
23 Szyszko-Bohusz, Studia..., s. 109—120.
21 Tenże, Pozostałości romańskie..., plan na s. 246.
25 Tenże, Studia..., s. 114.
45