DOI Artikel:
Żurowska, Klementyna: Geneza zachodniej części tak zwanej drugiej katedry wawelskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26676#0076
Rys. 22. Praga, lcatedra romańska, rzut poziomy, skala 1 : 500
dostawiono do naw bocznych przy chórze wschodnim katedry w Augsburgu
wzniesiono bowiem później, bo dopiero w r. 1075 84. Usytuowahie wież w katedrze
praskiej oddziałało na inne budowle czeskie. Między innymi w kościele Św. Je-
rzego na Hradczanach, po pożarze z r. 1142, we wschodniej części budowłi
dobudowano jedną wieżę przy nawie bocznej północnej, a drugą przy południo-
wej, z tym że ta ostatnia stanowi nadbudowę kaplicy Panny Marii 95. Jeżeli
w wypadku Krakowa nie działała jakaś tradycja lokalna, której teoretycznie
nie można odrzucić, to istnieje prawdopodobieństwo, że przejęty tu został
motyw praski. Przykłady włoskie i węgierskie, jako zbyt późne, nie mogą tu
być brane pod uwagę.
Formy drugiej katedry wawełskiej zostały niebawem skopiowane w ko-
łegiacie w Tumie pod Łęczycą (rys. 23). Rozpoczęta zapewne około r. 1140,
w chwili, gdy budowla krakowska była już na ukończeniu, kolegiata tumska
na wzór budowłi wawelskiej otrzyinała ząłożenie trzynawowe bez transeptu,
z dwoma chórami przeciwległymi i dwiema czworobocznymi wieżami od za-
chodu. Być może również w katedrze krakowskiej nalęży doszukiwać się ge-
nezy empor nad nawami bocznymi kościoła w Tumie. Nie wnikając w tym
miejscu w szczegóły chóru wschodniego kolegiaty tumskiej trzeba stwierdzić,
że jej część zachodnia w stosunku do wzoru krakowskiego uległa zasadniczej
redukcji. Układ pięcioosiowy został wprawdzie w Tumie zachowany, lecz przez
wtopienie wież w narożniki naw bocznych zasady tej nie przeprowadzono tak
konsekwentnie jak w r Krakowie. Środkowe przęsło chóru zachodniego zostało
94 Lehmann, o. c., s. 93.
95 A. Merhautova, Bazilika sv. Jiri na Prazskem hrade, Praha 1966, s. 41-48.
66
dostawiono do naw bocznych przy chórze wschodnim katedry w Augsburgu
wzniesiono bowiem później, bo dopiero w r. 1075 84. Usytuowahie wież w katedrze
praskiej oddziałało na inne budowle czeskie. Między innymi w kościele Św. Je-
rzego na Hradczanach, po pożarze z r. 1142, we wschodniej części budowłi
dobudowano jedną wieżę przy nawie bocznej północnej, a drugą przy południo-
wej, z tym że ta ostatnia stanowi nadbudowę kaplicy Panny Marii 95. Jeżeli
w wypadku Krakowa nie działała jakaś tradycja lokalna, której teoretycznie
nie można odrzucić, to istnieje prawdopodobieństwo, że przejęty tu został
motyw praski. Przykłady włoskie i węgierskie, jako zbyt późne, nie mogą tu
być brane pod uwagę.
Formy drugiej katedry wawełskiej zostały niebawem skopiowane w ko-
łegiacie w Tumie pod Łęczycą (rys. 23). Rozpoczęta zapewne około r. 1140,
w chwili, gdy budowla krakowska była już na ukończeniu, kolegiata tumska
na wzór budowłi wawelskiej otrzyinała ząłożenie trzynawowe bez transeptu,
z dwoma chórami przeciwległymi i dwiema czworobocznymi wieżami od za-
chodu. Być może również w katedrze krakowskiej nalęży doszukiwać się ge-
nezy empor nad nawami bocznymi kościoła w Tumie. Nie wnikając w tym
miejscu w szczegóły chóru wschodniego kolegiaty tumskiej trzeba stwierdzić,
że jej część zachodnia w stosunku do wzoru krakowskiego uległa zasadniczej
redukcji. Układ pięcioosiowy został wprawdzie w Tumie zachowany, lecz przez
wtopienie wież w narożniki naw bocznych zasady tej nie przeprowadzono tak
konsekwentnie jak w r Krakowie. Środkowe przęsło chóru zachodniego zostało
94 Lehmann, o. c., s. 93.
95 A. Merhautova, Bazilika sv. Jiri na Prazskem hrade, Praha 1966, s. 41-48.
66