DOI Artikel:
Adamczyk, Jan Leszek: Dwie formy wnętrza kościoła Benedyktynek w Staniątkach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26679#0025
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
DCII
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 16
1981
Jon Jcjzg/c zh/tz/tzczyA;
DWIE FORMY WNĘTRZA KOŚCIOŁA BENEDYKTYNEK
W STANIĄTKACH * *
Kościół benedyktynek pod wezwaniem NP Marii i św. Wojciecha w Sta-
niątkach (ryc. 1), w pobliżu Niepołomic, jest niedużą, trójnawową budowlą
halową z w. XIII. Kościół został wzniesiony z cegły, ułożonej systemem wen-
dyjskimh Do budowy murów użyto cegieł o wymiarach 29x8xl3,5cm%
a do budowy hlarów 25 X 11 X ? cm s. Detal architektoniczny wykonano z ka-
mienia, z wyjątkiem żeber uformowanych z profilowanej cegły.
Rzut kościoła (rys. 1—2 i ryc. 2) składa się z prostokątnego, jednoprze-
strzennego, dwupizęsłowego prezbiterium o wymiarach 10,2x7,3 m*, zam-
kniętego ścianą prostą, oraz również prostokątnego, trójnawowego, trój-
przęsłowego, halowego korpusu. Nawa środkowa jest węższa od prezbiterium,
jej szerokość jest równa rozpiętości luku tęczy, ujętego od strony korpusu
półhlarami, odpowiadającymi filarom międzynawowym. Wymiary korpusu
wynoszą 18,3 x 12,5 m. Wysokość wnętrza wynosi ll,5m i jest taka sama
w prezbiterium, jak i w nawach (ryc. 3).
Wnętrze zamykają od góry sklepienia krzyżowo-żebrowe. Gurty między-
przęsłowe w prezbiterium zawieszone są wyżej od gurtów w nawach. Gurty
* Artykuł niniejszy stanowi zmienioną istotnie wersję pracy magisterskiej napisanej na Wydziale
Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagieiiońskiego w r. 1975 pod kierunkiem prof. dra Lecha
Kalinowskiego, którego proszę o przyjęcie wyrazów podziękowania za pomoc i opiekę.
1 Kn/o/oj zoóyt^ow .yzP/AJ w 1. tkb/ewJrfz/tro ArnArcnnyAJe, 2. Poiwo? óncAeftyA:, War-
szawa 1951, s. 17 (Staniątki opracowała Z. Boczkowska). Kościół został w w. XIX otynkowany,
stąd wynikają, między innymi, trudności w ustaleniu wątków muru.
2 Według odkrywki na wewnętrznej ścianie północnego muru.
s Na filarze dzielącym nawę główną od północnej wykonano odkrywkę w tynku, odsłaniając
fragment wątku ceglanego, lecz niestety można tu sprawdzić tylko dwa wymiary cegły.
* Pomiary wykonał w ubiegłym stuleciu Władysław Łuszczkiewicz (W. Łuszczkiewicz,
w z. II i III, Kraków 1866), a ponownie zostały one
wykonane w r. 1953 przez Pracownie Konserwacji Zabytków w Krakowie.
23
DCII
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 16
1981
Jon Jcjzg/c zh/tz/tzczyA;
DWIE FORMY WNĘTRZA KOŚCIOŁA BENEDYKTYNEK
W STANIĄTKACH * *
Kościół benedyktynek pod wezwaniem NP Marii i św. Wojciecha w Sta-
niątkach (ryc. 1), w pobliżu Niepołomic, jest niedużą, trójnawową budowlą
halową z w. XIII. Kościół został wzniesiony z cegły, ułożonej systemem wen-
dyjskimh Do budowy murów użyto cegieł o wymiarach 29x8xl3,5cm%
a do budowy hlarów 25 X 11 X ? cm s. Detal architektoniczny wykonano z ka-
mienia, z wyjątkiem żeber uformowanych z profilowanej cegły.
Rzut kościoła (rys. 1—2 i ryc. 2) składa się z prostokątnego, jednoprze-
strzennego, dwupizęsłowego prezbiterium o wymiarach 10,2x7,3 m*, zam-
kniętego ścianą prostą, oraz również prostokątnego, trójnawowego, trój-
przęsłowego, halowego korpusu. Nawa środkowa jest węższa od prezbiterium,
jej szerokość jest równa rozpiętości luku tęczy, ujętego od strony korpusu
półhlarami, odpowiadającymi filarom międzynawowym. Wymiary korpusu
wynoszą 18,3 x 12,5 m. Wysokość wnętrza wynosi ll,5m i jest taka sama
w prezbiterium, jak i w nawach (ryc. 3).
Wnętrze zamykają od góry sklepienia krzyżowo-żebrowe. Gurty między-
przęsłowe w prezbiterium zawieszone są wyżej od gurtów w nawach. Gurty
* Artykuł niniejszy stanowi zmienioną istotnie wersję pracy magisterskiej napisanej na Wydziale
Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagieiiońskiego w r. 1975 pod kierunkiem prof. dra Lecha
Kalinowskiego, którego proszę o przyjęcie wyrazów podziękowania za pomoc i opiekę.
1 Kn/o/oj zoóyt^ow .yzP/AJ w 1. tkb/ewJrfz/tro ArnArcnnyAJe, 2. Poiwo? óncAeftyA:, War-
szawa 1951, s. 17 (Staniątki opracowała Z. Boczkowska). Kościół został w w. XIX otynkowany,
stąd wynikają, między innymi, trudności w ustaleniu wątków muru.
2 Według odkrywki na wewnętrznej ścianie północnego muru.
s Na filarze dzielącym nawę główną od północnej wykonano odkrywkę w tynku, odsłaniając
fragment wątku ceglanego, lecz niestety można tu sprawdzić tylko dwa wymiary cegły.
* Pomiary wykonał w ubiegłym stuleciu Władysław Łuszczkiewicz (W. Łuszczkiewicz,
w z. II i III, Kraków 1866), a ponownie zostały one
wykonane w r. 1953 przez Pracownie Konserwacji Zabytków w Krakowie.
23