DOI article:
Żurowska, Klementyna: Studia nad architekturą wczesnopiastowską
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.26757#0013
ODKRYCIA WOKÓŁ ROTUNDY W LATACH 1960—1980
I ICH DOTYCHCZASOWE INTERPRETACJE
Na początku kwietnia r. 1964 prace badawcze prowadzone w budynku
nr 5 na Wawelu, w korytarzu po zach. stronie rotundy i muru gotyckiego,
ujawniły dwa równoległe odcinki murów prostych ciągnących się na osi
wsch.-zach. i urywających się od strony zach. w wyniku późniejszych dewa-
stacji terenu u. Oba mury miały wygląd identyczny z murami rotundy i pre-
zentowały tę samą technikę opus incertum na zaprawie wapiennej, z płaskimi
plytkami wyrównanymi w licach. Jeden z tych murów położony bardziej ku
pn., nazywany dalej murem A, zachował się w wysokości ok. 80 cm (ryc.
1 i 2). Swym krańcem wsch. wchodził on i niknął w dolnych partiach muru
gotyckiego (niesłusznie określanego w starszej literaturze jako mur Konrada
Mazowieckiego), który dalej nazywany będzie murem E. Mur A zachował
się na odcinku długości ok. 2 m, a jego lico pd. zniszczone zostało jeszcze
innym murem, późniejszym, ceglano-kamiennym. Odkryty odcinek muru A
posadowiony był na skale. Okolo 2,5 m na pd. od niego odnaleziony został
równoległy mur, określany tu jako mur B, zachowany na odcinku długości
ok. 2 m, szeroki na 90 cm i istniejący w wysokości 60 cm (ryc. 1 i 3).
Mur ten również posadowiony został na skale. Ujawniono nadto, że kraniec
\\ sch. muru B jest przewiązany z apsydą zach. rotundy, w jej partii pn. 12
Na wąskiej przestrzeni między murem B, a gotyckim owalnym bastionem,
położonym od strony pd. przy lekko wyłaniającym się licu zach. apsydy zach.
rotundy, S. Kozieł widzi pozostałości poziomów użytkowych wnętrza, jakie
od pn. określał mur B 13. Pomiędzy murami A i B odsłonięto grób, zawiera-
11 Prace badawcze prowadziła ekipa archeologów wawelskich pod kierunkiem doc. dra A. Ża-
kiego.
12 Przedstawione znaleziska opisat A. Żaki. Por. A. Żaki, K. Żurowska, Odkrycie reliktów
najstarszego patatium na Wawetu, „Sprawozdania z posiedzeń komisji Oddziału PAN w Krakowie”,
lipiec—grudzień 1964, s. 424—426; A. Żaki, Sprawozdanie z badań nad przedlokacyjnym Kra-
kowem w r. 1964, „Sprawozdania Archeologiczne”, XVIII, 1966, s. 271. Cztery apsydy rotundy
wawelskiej nie są usytuowane w idealnej zgodności ze stronami świata. Z przyczyn, które wyjaśni-
lam w poprzedniej mej pracy o omawianym zabytku apsydę pn.-wsch. określam jako wsch., pd.-
wsch. jako pd., pd.-zach. jako zach., a pn.-zach. jako pn. Por. Żurowska, o. c., s. 30—31.
13 Por. Kozieł, Fraś, o. c., s. 55—56. Kwestia ta jest dyskusyjna. J. Niżnik, odkrywca re-
liktu, sądzi, że istnieje zbyt mała podstawa materialna, aby dopatrywać się w niej resztek posadzki.
11
I ICH DOTYCHCZASOWE INTERPRETACJE
Na początku kwietnia r. 1964 prace badawcze prowadzone w budynku
nr 5 na Wawelu, w korytarzu po zach. stronie rotundy i muru gotyckiego,
ujawniły dwa równoległe odcinki murów prostych ciągnących się na osi
wsch.-zach. i urywających się od strony zach. w wyniku późniejszych dewa-
stacji terenu u. Oba mury miały wygląd identyczny z murami rotundy i pre-
zentowały tę samą technikę opus incertum na zaprawie wapiennej, z płaskimi
plytkami wyrównanymi w licach. Jeden z tych murów położony bardziej ku
pn., nazywany dalej murem A, zachował się w wysokości ok. 80 cm (ryc.
1 i 2). Swym krańcem wsch. wchodził on i niknął w dolnych partiach muru
gotyckiego (niesłusznie określanego w starszej literaturze jako mur Konrada
Mazowieckiego), który dalej nazywany będzie murem E. Mur A zachował
się na odcinku długości ok. 2 m, a jego lico pd. zniszczone zostało jeszcze
innym murem, późniejszym, ceglano-kamiennym. Odkryty odcinek muru A
posadowiony był na skale. Okolo 2,5 m na pd. od niego odnaleziony został
równoległy mur, określany tu jako mur B, zachowany na odcinku długości
ok. 2 m, szeroki na 90 cm i istniejący w wysokości 60 cm (ryc. 1 i 3).
Mur ten również posadowiony został na skale. Ujawniono nadto, że kraniec
\\ sch. muru B jest przewiązany z apsydą zach. rotundy, w jej partii pn. 12
Na wąskiej przestrzeni między murem B, a gotyckim owalnym bastionem,
położonym od strony pd. przy lekko wyłaniającym się licu zach. apsydy zach.
rotundy, S. Kozieł widzi pozostałości poziomów użytkowych wnętrza, jakie
od pn. określał mur B 13. Pomiędzy murami A i B odsłonięto grób, zawiera-
11 Prace badawcze prowadziła ekipa archeologów wawelskich pod kierunkiem doc. dra A. Ża-
kiego.
12 Przedstawione znaleziska opisat A. Żaki. Por. A. Żaki, K. Żurowska, Odkrycie reliktów
najstarszego patatium na Wawetu, „Sprawozdania z posiedzeń komisji Oddziału PAN w Krakowie”,
lipiec—grudzień 1964, s. 424—426; A. Żaki, Sprawozdanie z badań nad przedlokacyjnym Kra-
kowem w r. 1964, „Sprawozdania Archeologiczne”, XVIII, 1966, s. 271. Cztery apsydy rotundy
wawelskiej nie są usytuowane w idealnej zgodności ze stronami świata. Z przyczyn, które wyjaśni-
lam w poprzedniej mej pracy o omawianym zabytku apsydę pn.-wsch. określam jako wsch., pd.-
wsch. jako pd., pd.-zach. jako zach., a pn.-zach. jako pn. Por. Żurowska, o. c., s. 30—31.
13 Por. Kozieł, Fraś, o. c., s. 55—56. Kwestia ta jest dyskusyjna. J. Niżnik, odkrywca re-
liktu, sądzi, że istnieje zbyt mała podstawa materialna, aby dopatrywać się w niej resztek posadzki.
11