DOI Artikel:
Żurowska, Klementyna: Studia nad architekturą wczesnopiastowską
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26757#0041
arkadowy. Komunikacja między poszczególnymi kondygnacjami w rotun-
dzie w w. XI nie jest całkiem pewna. Prawdopodobnie od pd. przylegał czwo-
roboczny aneks, w którym umieszczone były schody wiodące w dół do krypty
i w górę na empory. W każdym jednak razie, niezałeżnie odkomunikacji
między górnymi częściami rotundy, pierwotne zejście do krypty od początku
umieszczone było od strony pd. rotundy Tak więc i w wypadku Fuldy
mamy bezpośrednie połączenie, tym razem dwu wyższych kondygnacji ro-
tundy, z podłużnym korpusem, krypta natomiast miała oddzielną komunikację
w dół, która zapewne, w związku z odbudową w w. XI, otrzymała swoje prze-
dlużenie ku emporom rotundy. Trzeci przykład w tej grupie budowli odnaj-
Rys. 9. Lowanium, kościół Św. Piotra wraz z rotundą, rzut poziomy (wg Mertensa)
dujemy w odsłoniętych resztach kościoła Św. Piotra w Lowanium 10°. Do
wzniesionegó zapewne na początku w. XI kościoła trzynawowego, z chórem na
rzucie kwadratu zamkniętego ścianą prostą, dobudowano prawdopodobnie
w połowie stulecia centralne mauzoleum książąt brabanckich, z którego odna-
leziona została krypta. Była to rotunda złożona z części środkowej i obejścia,
której system sklepienny opierał się na jednej kolumnie w środku i na ośmiu
ftlarach ustawionych wokół niej w krąg (rys. 9 i ryc. 11). W części wsch.
88 Por. Schalkenbach, /. c.
ioo w związku z restauracją kościola Św. Piotra w Lowanium, po zniszczeniach spowodowanych
bombardowaniami w r. 1944, w 1. 1953—1954 i 1957 prowadzone były wykopaliska, które ujaw-
nily pozostałości architektury w. XI. Por. J. Mertens, La crypte romane et Vancienne eglise Saint-
Pierre a Louvain, Louvain 1958; Tenże, Quelques edifices religieux a plan central decouverts re-
cemment en Belgiąue, „Genava”, XI, 1963, s. 150; A. Verbeek, Die architektonische Nachfolge
der Aachener Pfalzkapelle, w: Karl der Grosse, Band IV, Diisseldorf 1967, s. 119; H. E. Kubach,
A. Ver bee k, Romanische Baukunst an Rhein und Maas. Katalog der rorromanischen und romanischen
Denkmaler, Berlin 1975, s. 684—686.
39
dzie w w. XI nie jest całkiem pewna. Prawdopodobnie od pd. przylegał czwo-
roboczny aneks, w którym umieszczone były schody wiodące w dół do krypty
i w górę na empory. W każdym jednak razie, niezałeżnie odkomunikacji
między górnymi częściami rotundy, pierwotne zejście do krypty od początku
umieszczone było od strony pd. rotundy Tak więc i w wypadku Fuldy
mamy bezpośrednie połączenie, tym razem dwu wyższych kondygnacji ro-
tundy, z podłużnym korpusem, krypta natomiast miała oddzielną komunikację
w dół, która zapewne, w związku z odbudową w w. XI, otrzymała swoje prze-
dlużenie ku emporom rotundy. Trzeci przykład w tej grupie budowli odnaj-
Rys. 9. Lowanium, kościół Św. Piotra wraz z rotundą, rzut poziomy (wg Mertensa)
dujemy w odsłoniętych resztach kościoła Św. Piotra w Lowanium 10°. Do
wzniesionegó zapewne na początku w. XI kościoła trzynawowego, z chórem na
rzucie kwadratu zamkniętego ścianą prostą, dobudowano prawdopodobnie
w połowie stulecia centralne mauzoleum książąt brabanckich, z którego odna-
leziona została krypta. Była to rotunda złożona z części środkowej i obejścia,
której system sklepienny opierał się na jednej kolumnie w środku i na ośmiu
ftlarach ustawionych wokół niej w krąg (rys. 9 i ryc. 11). W części wsch.
88 Por. Schalkenbach, /. c.
ioo w związku z restauracją kościola Św. Piotra w Lowanium, po zniszczeniach spowodowanych
bombardowaniami w r. 1944, w 1. 1953—1954 i 1957 prowadzone były wykopaliska, które ujaw-
nily pozostałości architektury w. XI. Por. J. Mertens, La crypte romane et Vancienne eglise Saint-
Pierre a Louvain, Louvain 1958; Tenże, Quelques edifices religieux a plan central decouverts re-
cemment en Belgiąue, „Genava”, XI, 1963, s. 150; A. Verbeek, Die architektonische Nachfolge
der Aachener Pfalzkapelle, w: Karl der Grosse, Band IV, Diisseldorf 1967, s. 119; H. E. Kubach,
A. Ver bee k, Romanische Baukunst an Rhein und Maas. Katalog der rorromanischen und romanischen
Denkmaler, Berlin 1975, s. 684—686.
39