DOI Artikel:
Bałus, Wojciech: Architektura sakralna Teodora Talowskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26695#0099
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
MXL
PRACE Z HtSTORH SZTUKI Z. 20
1992
łTo/c/uc/z
ARCHITEKTURA SAKRALNA
TEODORA TALOWSKIEGO*
POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI: KOŚCIÓŁ W DOBRZECHOWIE
W roku 1888 Teodor Talowski, podówczas młody krakowski architekt,
uzyskał pierwszą w życiu szansę zaprojektowania budowli sakralnej. Polecony
przez Seweryna Behema Romanowi hr. Michałowskiemu, wykonał dla Dob-
rzechowa, rodzinnej wsi tego ostatniego, plany, które posłużyły następnie do
budowy kościoła, wzniesionego ostatecznie w latach 1888—1893*. W ten
sposób zapoczątkował Talowski swą wieloletnią, jak się później okazało,
współpracę z właścicielami Dobrzechowa^, a także rozpoczął bujnie roz-
wijającą się w następnych latach karierę twórcy świątyń.
Z zamiarem postawienia kościoła w Dobrzechowie Michałowski nosił się
już wcześniej, o czym świadczą nie zrealizowane projekty Tadeusza Stryjeńs-
kiego, wykonane w roku 1883. Ukazują one neogotycką budowlę, jedno-
nawową, pięcioprzęsłową, z transeptem i poligonalnie zamkniętym chórem,
zaopatrzoną w jedną wieżę usytuowaną na osi od strony głównego wejściak
* Pierwsza wersja niniejszego tekstu prezentowana była na zebraniu Krakowskiego Oddziału
SHS w łutym 1986, a następnie powtórzona (w skróconej wersji) w Instytucie Sztuki PAN
w Warszawie 26 lutego 1987 na seminarium ,,Architektura XIX i XX wieku".
Ostateczna redakcja artykułu nie byłaby możłiwa bez wyjazdu do Wiednia, gdzie w marcu 1987
przebywałem na zaproszenie łnstitut fur die Wissenschaften vom Menschen, a także bez cennych
Fotografii, których wykonanie zawdzięczam prof. drowi hab. Janowi Ostrowskiemu i drowi
Kazimierzowi Kuczmanowi.
' T. Tałowski, P/o/cłta Aośc/'o/ów, łitografował M. Zadraził, Kraków ł897, tabł. 3T—38
[cytowane dalej: PK]; E. Świeykowski, PanzĄm/A* Towarzystwa /Tzy/ac/ó/ Sztak P/ĄozycA,
Kraków 1905, s. 290; Kafa/og Zaóyfłów óz/aA/ w Po/sco [cytowane dalej: ZZÓwP], Seria nowa, t.
3, z. 1: Ropczyce, ótrzyżdw i oAo/Ac, red. E. Śnieżyńska-Stolot i F. Stolot, Warszawa 1979, s.
21—22.
^ Oprócz samego kościoła i licznych elementów jego wyposażenia (o czym dalej) nasz architekt
zaprojektował dla Michałowskich pałac, wzniesiony w roku 1890. Zob. W. Bałus, Pa/ace, r/wory
i w/7/c 7co<7ora Pa/owsk/cgo, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury", 21, 1987, s. 223.
^ Projekt reprodukowany i omówiony w czasopiśmie: „Przyjaciel Sztuki Kościelnej", 1, 1883,
s. 109.
MXL
PRACE Z HtSTORH SZTUKI Z. 20
1992
łTo/c/uc/z
ARCHITEKTURA SAKRALNA
TEODORA TALOWSKIEGO*
POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI: KOŚCIÓŁ W DOBRZECHOWIE
W roku 1888 Teodor Talowski, podówczas młody krakowski architekt,
uzyskał pierwszą w życiu szansę zaprojektowania budowli sakralnej. Polecony
przez Seweryna Behema Romanowi hr. Michałowskiemu, wykonał dla Dob-
rzechowa, rodzinnej wsi tego ostatniego, plany, które posłużyły następnie do
budowy kościoła, wzniesionego ostatecznie w latach 1888—1893*. W ten
sposób zapoczątkował Talowski swą wieloletnią, jak się później okazało,
współpracę z właścicielami Dobrzechowa^, a także rozpoczął bujnie roz-
wijającą się w następnych latach karierę twórcy świątyń.
Z zamiarem postawienia kościoła w Dobrzechowie Michałowski nosił się
już wcześniej, o czym świadczą nie zrealizowane projekty Tadeusza Stryjeńs-
kiego, wykonane w roku 1883. Ukazują one neogotycką budowlę, jedno-
nawową, pięcioprzęsłową, z transeptem i poligonalnie zamkniętym chórem,
zaopatrzoną w jedną wieżę usytuowaną na osi od strony głównego wejściak
* Pierwsza wersja niniejszego tekstu prezentowana była na zebraniu Krakowskiego Oddziału
SHS w łutym 1986, a następnie powtórzona (w skróconej wersji) w Instytucie Sztuki PAN
w Warszawie 26 lutego 1987 na seminarium ,,Architektura XIX i XX wieku".
Ostateczna redakcja artykułu nie byłaby możłiwa bez wyjazdu do Wiednia, gdzie w marcu 1987
przebywałem na zaproszenie łnstitut fur die Wissenschaften vom Menschen, a także bez cennych
Fotografii, których wykonanie zawdzięczam prof. drowi hab. Janowi Ostrowskiemu i drowi
Kazimierzowi Kuczmanowi.
' T. Tałowski, P/o/cłta Aośc/'o/ów, łitografował M. Zadraził, Kraków ł897, tabł. 3T—38
[cytowane dalej: PK]; E. Świeykowski, PanzĄm/A* Towarzystwa /Tzy/ac/ó/ Sztak P/ĄozycA,
Kraków 1905, s. 290; Kafa/og Zaóyfłów óz/aA/ w Po/sco [cytowane dalej: ZZÓwP], Seria nowa, t.
3, z. 1: Ropczyce, ótrzyżdw i oAo/Ac, red. E. Śnieżyńska-Stolot i F. Stolot, Warszawa 1979, s.
21—22.
^ Oprócz samego kościoła i licznych elementów jego wyposażenia (o czym dalej) nasz architekt
zaprojektował dla Michałowskich pałac, wzniesiony w roku 1890. Zob. W. Bałus, Pa/ace, r/wory
i w/7/c 7co<7ora Pa/owsk/cgo, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury", 21, 1987, s. 223.
^ Projekt reprodukowany i omówiony w czasopiśmie: „Przyjaciel Sztuki Kościelnej", 1, 1883,
s. 109.