DOI article:
Andrzejewska‑Zając, Alicja: Vivit post funera virtus: Odzyskany portret Hansa von Aachenaz kolekcji Jacoba Kabruna
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.72800#0118
sporządzonego 1 sierpnia 1945 r. 129 skrzyń
z rycinami i rysunkami wywieziono do
Moskwy9. W 1956 r., w ramach rewindy-
kacji, do Muzeum Pomorskiego powróciły
zaledwie 1543 obiekty graficzne z kolekcji
Jacoba Kabruna10. Niestety nie mamy moż-
liwości określenia, jaka część Kabrunow-
skiego zbioru pozostała w Moskwie, a jaka,
w niewyjaśnionych okolicznościach, uległa
rozproszeniu. Ryciny z oznaczeniami tej ko-
lekcji pojawiają się bowiem na rynku anty-
kwarycznym w Europie. Do 2023 r. udało się
odzyskać 38 rycin z dawnego zbioru Stadt-
museum Danzig, wykupując je od osób
prywatnych, z antykwariatów, a także otrzy-
mując w darze jako zwrot mienia utracone-
go podczas drugiej wojny światowej11.
W grudniu 2018 r. na łamach magazy-
nu „Art Sherlock" zamieszczono informa-
cję, że w berlińskiej Galerie Bassenge zo-
stał wystawiony na aukcji miedzioryt Jana
Saenredama oznaczony stemplem i nume-
rem charakterystycznym dla kolekcji Jacoba
Kabruna (il. 1). Okazało się, że rycina jest
stratą wojenną zarejestrowaną w bazie Mi-
nisterstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod numerem 55029. Dzięki ma-
teriałom archiwalnym przygotowanym przez pracowników Muzeum Narodo-
wego w Gdańsku oraz interwencji Wydziału Restytucji Dóbr Kultury MKiDN,
dzieło udało się odzyskać12.
Miedzioryt przedstawia portret Hansa von Aachena (1552-1616). Rycina
została wykonana na podstawie rysunku Pietera Isaacsza (1569-1625)
(il. 2) przez holenderskiego malarza, rytownika i kartografa - Jana Saenredama
(1565-1607)13 (il. 3), którego twórczość graficzna była reprezentowana w kolekcji
li. 1. Wycisk suchej pieczęci kolekcji Jacoba
Kabruna wraz z numerem na rycinie Carla
Wilhelma Kolbego Strącenie potępionych,
Muzeum Narodowe Gdańsku (depozyt MKiDN),
repr. za: domena publiczna
9 Maria Korzon, Przyczynek do historii gdańskich zbiorów artystycznych II, „Cenne, Bez-
cenne, Utracone" 2000, nr 2, s. 25.
10 Kalina Zabuska, Straty wojenne. Kolekcja Jacoba Kabruna. Ryciny. Historia i dokumentacja,
Poznań 2000, t. 2, s. 32.
11 Alicja Andrzejewska-Zając, Cenne, utracone, odzyskane, „30 dni” 2023, nr 1/2 (165/166).
12 Jan Pietrasz Saenredam, Portret malarza Joh. V. Aachen według Pietera Isaacka, Wydział
Restytucji Dóbr Kultury MKiDN, http://dzielautracone.gov.pl/katalog-strat-wojennych/
obiekt/?obid=55029 [dostęp: 26.11.2023].
13 Friedrich Wilhelm Heinrich Hollstein, Dutch and Flemish etchings, engravings and wood-
cuts ca. 1450-1700, vol. 33, Amsterdam 1989, s. 97-98, poz. 124. Rysunek znajduje się w Kunsthalle
w Hamburgu, nr inw. 22066.
117
z rycinami i rysunkami wywieziono do
Moskwy9. W 1956 r., w ramach rewindy-
kacji, do Muzeum Pomorskiego powróciły
zaledwie 1543 obiekty graficzne z kolekcji
Jacoba Kabruna10. Niestety nie mamy moż-
liwości określenia, jaka część Kabrunow-
skiego zbioru pozostała w Moskwie, a jaka,
w niewyjaśnionych okolicznościach, uległa
rozproszeniu. Ryciny z oznaczeniami tej ko-
lekcji pojawiają się bowiem na rynku anty-
kwarycznym w Europie. Do 2023 r. udało się
odzyskać 38 rycin z dawnego zbioru Stadt-
museum Danzig, wykupując je od osób
prywatnych, z antykwariatów, a także otrzy-
mując w darze jako zwrot mienia utracone-
go podczas drugiej wojny światowej11.
W grudniu 2018 r. na łamach magazy-
nu „Art Sherlock" zamieszczono informa-
cję, że w berlińskiej Galerie Bassenge zo-
stał wystawiony na aukcji miedzioryt Jana
Saenredama oznaczony stemplem i nume-
rem charakterystycznym dla kolekcji Jacoba
Kabruna (il. 1). Okazało się, że rycina jest
stratą wojenną zarejestrowaną w bazie Mi-
nisterstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod numerem 55029. Dzięki ma-
teriałom archiwalnym przygotowanym przez pracowników Muzeum Narodo-
wego w Gdańsku oraz interwencji Wydziału Restytucji Dóbr Kultury MKiDN,
dzieło udało się odzyskać12.
Miedzioryt przedstawia portret Hansa von Aachena (1552-1616). Rycina
została wykonana na podstawie rysunku Pietera Isaacsza (1569-1625)
(il. 2) przez holenderskiego malarza, rytownika i kartografa - Jana Saenredama
(1565-1607)13 (il. 3), którego twórczość graficzna była reprezentowana w kolekcji
li. 1. Wycisk suchej pieczęci kolekcji Jacoba
Kabruna wraz z numerem na rycinie Carla
Wilhelma Kolbego Strącenie potępionych,
Muzeum Narodowe Gdańsku (depozyt MKiDN),
repr. za: domena publiczna
9 Maria Korzon, Przyczynek do historii gdańskich zbiorów artystycznych II, „Cenne, Bez-
cenne, Utracone" 2000, nr 2, s. 25.
10 Kalina Zabuska, Straty wojenne. Kolekcja Jacoba Kabruna. Ryciny. Historia i dokumentacja,
Poznań 2000, t. 2, s. 32.
11 Alicja Andrzejewska-Zając, Cenne, utracone, odzyskane, „30 dni” 2023, nr 1/2 (165/166).
12 Jan Pietrasz Saenredam, Portret malarza Joh. V. Aachen według Pietera Isaacka, Wydział
Restytucji Dóbr Kultury MKiDN, http://dzielautracone.gov.pl/katalog-strat-wojennych/
obiekt/?obid=55029 [dostęp: 26.11.2023].
13 Friedrich Wilhelm Heinrich Hollstein, Dutch and Flemish etchings, engravings and wood-
cuts ca. 1450-1700, vol. 33, Amsterdam 1989, s. 97-98, poz. 124. Rysunek znajduje się w Kunsthalle
w Hamburgu, nr inw. 22066.
117