DOI Artikel:
Andrzejewska‑Zając, Alicja: Vivit post funera virtus: Odzyskany portret Hansa von Aachenaz kolekcji Jacoba Kabruna
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.72800#0122
Do najwcześniejszych indywidualnych portretów artystów niderlandzkich
ukazanych z atrybutami malarstwa należą konterfekty Marteena Heemskercka24
i Jana van der Straeta, zw. Stradanu-
sem25. Każdy z nich został zaprojekto-
wany przez samego artystę jako fronty-
spis serii rycin ich autorstwa. Wizerunek
Heemskercka, zaprezentowany en buste,
poprzedza graficzną serię Clades Judi-
cae Gentis wydaną w oficynie Philip-
sa Gallego w 1569 r.26, portret zaś Stra-
danusa (ok. 1580), grawerowany przez
Johannesa Wierixa, rozpoczyna serię
Passio, mors, et resurrectione domini no-
stri lesu Christi27. Formułę zastosowaną
do portretu Stradanusa, w której meda-
lion z wizerunkiem został umieszczony
w architektonicznym obramieniu, wzbo-
gaconym alegorycznymi figurami ilu-
strującymi profesję portretowanego, za-
adaptowano do innych niderlandzkich
portretów tworzonych w geście przyjaź-
ni, jak również dla upamiętnienia zmar-
łych artystów. W 1593 r. Hendrick Gol-
tzius uwiecznił zmarłego malarza Hansa
Bola, którego portret wykonał na zlece-
nie jego pasierba, także artysty28 (il. 4).
Inskrypcja towarzysząca wizerun-
kowi wskazuje, że zleceniodawca chciał
II. 4. Hendrick Goltzius, Portret Hansa Bola, 1593,
miedzioryt, papier, Rijksmuseum, Amsterdam,
repr. za: domena publiczna
wyrazić bliskie relacje łączące go ze znanym i cenionym twórcą, co można inter-
pretować jako sposób na budowanie własnej pozycji w środowisku artystycz-
nym. Podobną wymowę ma portret Philipsa Gallego z 1582 r. Wykwintny, ele-
gancki strój portretowanego sugeruje jego wysoki status społeczny. Artyści,
uwieczniając siebie nawzajem, często podkreślali znaczenie i godność swojej
24 Hollstein, Dutch and Flemish etchings..., vol. 7, Amsterdam 1952, s. 81, poz. 647.
25 Marie Mauquoy-Hendrickx, Les estampes des Wierix: conservees au cabinet des estampes
de la Bibliotheque royale Albert ler. Catalogue raisonne, enrichi de notes prises dans diverses autres
collections, vol. 1, Bruxelles 1979-1983, s. 387, poz. 1919.
26 Seria znana jest także pod tytułem Inventiones Heemskerckianae ex utroque Testamento
ze względu na dodaną przez Joannesa Galle'a inskrypcję w późniejszej, antwerpskiej edycji.
27 Pierwowzór rysunkowy Jana van de Straeta znajduje się w Galeria Uffizi we Florencji,
do rysunku artysta dołączył list, w którym opisał rytownikowi projekt ornamentu. Mauquoy-
-Hendrickx, Les estampes des Wierix..., vol. 3.1, Brussels 1983, s. 387, poz. 1919.
28 Hollstein, Dutch and Flemish etchings..., vol. 8, Amsterdam 1953, s. 39, poz. 177; Kok,
Artists portrayed..., s. 166.
121
ukazanych z atrybutami malarstwa należą konterfekty Marteena Heemskercka24
i Jana van der Straeta, zw. Stradanu-
sem25. Każdy z nich został zaprojekto-
wany przez samego artystę jako fronty-
spis serii rycin ich autorstwa. Wizerunek
Heemskercka, zaprezentowany en buste,
poprzedza graficzną serię Clades Judi-
cae Gentis wydaną w oficynie Philip-
sa Gallego w 1569 r.26, portret zaś Stra-
danusa (ok. 1580), grawerowany przez
Johannesa Wierixa, rozpoczyna serię
Passio, mors, et resurrectione domini no-
stri lesu Christi27. Formułę zastosowaną
do portretu Stradanusa, w której meda-
lion z wizerunkiem został umieszczony
w architektonicznym obramieniu, wzbo-
gaconym alegorycznymi figurami ilu-
strującymi profesję portretowanego, za-
adaptowano do innych niderlandzkich
portretów tworzonych w geście przyjaź-
ni, jak również dla upamiętnienia zmar-
łych artystów. W 1593 r. Hendrick Gol-
tzius uwiecznił zmarłego malarza Hansa
Bola, którego portret wykonał na zlece-
nie jego pasierba, także artysty28 (il. 4).
Inskrypcja towarzysząca wizerun-
kowi wskazuje, że zleceniodawca chciał
II. 4. Hendrick Goltzius, Portret Hansa Bola, 1593,
miedzioryt, papier, Rijksmuseum, Amsterdam,
repr. za: domena publiczna
wyrazić bliskie relacje łączące go ze znanym i cenionym twórcą, co można inter-
pretować jako sposób na budowanie własnej pozycji w środowisku artystycz-
nym. Podobną wymowę ma portret Philipsa Gallego z 1582 r. Wykwintny, ele-
gancki strój portretowanego sugeruje jego wysoki status społeczny. Artyści,
uwieczniając siebie nawzajem, często podkreślali znaczenie i godność swojej
24 Hollstein, Dutch and Flemish etchings..., vol. 7, Amsterdam 1952, s. 81, poz. 647.
25 Marie Mauquoy-Hendrickx, Les estampes des Wierix: conservees au cabinet des estampes
de la Bibliotheque royale Albert ler. Catalogue raisonne, enrichi de notes prises dans diverses autres
collections, vol. 1, Bruxelles 1979-1983, s. 387, poz. 1919.
26 Seria znana jest także pod tytułem Inventiones Heemskerckianae ex utroque Testamento
ze względu na dodaną przez Joannesa Galle'a inskrypcję w późniejszej, antwerpskiej edycji.
27 Pierwowzór rysunkowy Jana van de Straeta znajduje się w Galeria Uffizi we Florencji,
do rysunku artysta dołączył list, w którym opisał rytownikowi projekt ornamentu. Mauquoy-
-Hendrickx, Les estampes des Wierix..., vol. 3.1, Brussels 1983, s. 387, poz. 1919.
28 Hollstein, Dutch and Flemish etchings..., vol. 8, Amsterdam 1953, s. 39, poz. 177; Kok,
Artists portrayed..., s. 166.
121