DOI Artikel:
Mędrek, Henryk: Typ Pięknej Madonny z Krumlowa w polskiej plastyce pierwszej połowy XV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.36973#0079
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XIX, zeszyt 5 — 1971
HENRYK MĘDREK
TYP PIĘKNEJ MADONNY Z KRUMLOWA
W POLSKIEJ PLASTYCE PIERWSZEJ POŁOWY XV WIEKU*
Polskie rzeźby drewniane powstałe w latach 1400—1450, przedsta-
wiające Madonnę z Dzieciątkiem, jak dotychczas nie doczekały się więk-
szego opracowania. Liczne pozycje bibliograficzne dotyczące polskiej
plastyki gotyckiej obejmowały co prawda ten rodzaj twórczości, lecz
na ogół w formie katalogowej * 1 i wiązały ją ogólnie ze stylem miękkim.
Tylko nieliczne z obiektów włączono do tzw. „pięknych Madonn” 2. Po-
minięto również fakt łączności dużej liczby tego rodzaju figur z oddzia-
ływaniem warsztatu lub samych dzieł Mistrza Pięknych Madonn 3.
Jak dotąd w naszej literaturze nie zwrócono uwagi na rolę pierwo-
wzoru, który tak szeroko oddziałał na polską plastykę. Tylko znikomą
* Fotografie nr 1-3, 21-22 podaję za: A. K u t a 1, Cesice goticke sochafstui,
Praha 19-62; fotografie nr 4, 6, 8-9, 12, 17, ill9, 2-3-24 pochodzą ze zbiorów IS PAN
w Warszawie; fotografię nr 5 podaję za: K. H. C 1 a ,s e n, Die Mittelalterliche Bild-
hauerkunst im Deutschordensland Preussen, Berlin 1939; fotografię nr 16 podaję za:
H. B r a u n e, E. Wieś e, Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters, Breslau
1926; fotografie nr 10 i 14 wykonała E. Kozło wska-Tomozyk; fotografie nr 7 i 15
wykonał W. Wolny; fotografię nr illl' wykonał T. Chrzanowski: fotografię nr 15
wykonał S. Ciechan; fotografię nr 18 wykonał W. Gumuła; fotografię nr 20 wy-
konał T. Przypkowski.
1 Całościowy katalog polskiej rzeźby gotyckiej opracował: M. Walicki
Polska sztuka gotycka. Katalog wystawy, Warszawa 1935. Autor podaje tam repro-
dukcje niektórych interesujących nas dzieł. Poszczególne regiony opracowali:
Śląsk — H. Braune, E. Wiese, Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters,
Breslau 1926 oraz M. Kornecki, Rzeźba gotycka na Śląsku Opolskim do połowy
XV wieku, „Rocznik Opolski” 1970. Pomorze opracowali: K. H. Clasen, Die Mittel-
alterliche Bildhauerkunst im Deutschordensland Preussen, Berlin 1939 oraz Z. F a-
fius-Krzymuska, Plastyka gotycka na Pomorzu, Szczecin 1962. Małopolską
rzeźbę opracował: J. E. Dutkiewicz, Małopolska rzeźba średniowieczna, Kra-
ków 1949.
2 Między innymi Dutkiewicz do grupy pięknych Madonn zalicza kilka inte-
resujących nas obiektów: Madonnę z Krużlowej, z Kazimierza, z krakowskiego
kościoła św. Mikołaja (Dutkiewicz, op. cit., s. 138 ,n., 123-5).
3 Figury te określano na ogół jako powstałe w okresie trwania stylu pięknych
Madonn, jednak nie starano się znaleźć ich pierwowzoru.
Tom XIX, zeszyt 5 — 1971
HENRYK MĘDREK
TYP PIĘKNEJ MADONNY Z KRUMLOWA
W POLSKIEJ PLASTYCE PIERWSZEJ POŁOWY XV WIEKU*
Polskie rzeźby drewniane powstałe w latach 1400—1450, przedsta-
wiające Madonnę z Dzieciątkiem, jak dotychczas nie doczekały się więk-
szego opracowania. Liczne pozycje bibliograficzne dotyczące polskiej
plastyki gotyckiej obejmowały co prawda ten rodzaj twórczości, lecz
na ogół w formie katalogowej * 1 i wiązały ją ogólnie ze stylem miękkim.
Tylko nieliczne z obiektów włączono do tzw. „pięknych Madonn” 2. Po-
minięto również fakt łączności dużej liczby tego rodzaju figur z oddzia-
ływaniem warsztatu lub samych dzieł Mistrza Pięknych Madonn 3.
Jak dotąd w naszej literaturze nie zwrócono uwagi na rolę pierwo-
wzoru, który tak szeroko oddziałał na polską plastykę. Tylko znikomą
* Fotografie nr 1-3, 21-22 podaję za: A. K u t a 1, Cesice goticke sochafstui,
Praha 19-62; fotografie nr 4, 6, 8-9, 12, 17, ill9, 2-3-24 pochodzą ze zbiorów IS PAN
w Warszawie; fotografię nr 5 podaję za: K. H. C 1 a ,s e n, Die Mittelalterliche Bild-
hauerkunst im Deutschordensland Preussen, Berlin 1939; fotografię nr 16 podaję za:
H. B r a u n e, E. Wieś e, Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters, Breslau
1926; fotografie nr 10 i 14 wykonała E. Kozło wska-Tomozyk; fotografie nr 7 i 15
wykonał W. Wolny; fotografię nr illl' wykonał T. Chrzanowski: fotografię nr 15
wykonał S. Ciechan; fotografię nr 18 wykonał W. Gumuła; fotografię nr 20 wy-
konał T. Przypkowski.
1 Całościowy katalog polskiej rzeźby gotyckiej opracował: M. Walicki
Polska sztuka gotycka. Katalog wystawy, Warszawa 1935. Autor podaje tam repro-
dukcje niektórych interesujących nas dzieł. Poszczególne regiony opracowali:
Śląsk — H. Braune, E. Wiese, Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters,
Breslau 1926 oraz M. Kornecki, Rzeźba gotycka na Śląsku Opolskim do połowy
XV wieku, „Rocznik Opolski” 1970. Pomorze opracowali: K. H. Clasen, Die Mittel-
alterliche Bildhauerkunst im Deutschordensland Preussen, Berlin 1939 oraz Z. F a-
fius-Krzymuska, Plastyka gotycka na Pomorzu, Szczecin 1962. Małopolską
rzeźbę opracował: J. E. Dutkiewicz, Małopolska rzeźba średniowieczna, Kra-
ków 1949.
2 Między innymi Dutkiewicz do grupy pięknych Madonn zalicza kilka inte-
resujących nas obiektów: Madonnę z Krużlowej, z Kazimierza, z krakowskiego
kościoła św. Mikołaja (Dutkiewicz, op. cit., s. 138 ,n., 123-5).
3 Figury te określano na ogół jako powstałe w okresie trwania stylu pięknych
Madonn, jednak nie starano się znaleźć ich pierwowzoru.