DOI Artikel:
Dybała, Jerzy: Plac Litewski w Lublinie: dzieje zabudowy i założenia urbanistycznego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.36968#0125
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tora XX, zeszyt 5 — 1972
JERZY DYBAŁA
PLAC LITEWSKI W LUBLINIE
DZIEJE ZABUDOWY I ZAŁOŻENIA URBANISTYCZNEGO ł)
I
Plac Litewski w Lublinie, jako zagadnienie wyodrębnione, nie po-
siadał dotychczas żadnego opracowania, jednakże jako miejsce upamięt-
nione pomnikiem Unii Lubelskiej, szeregiem zabytkowych budowli
i wreszcie stanowiące centrum i niejako salon Lublina, znajdowało mniej
lub więcej obszerne wzmianki w wielu publikacjach o tym. mieście.
Sprawa większości zachowanych w obrębie placu Litewskiego' bu-
dowli zabytkowych przedstawia się względnie jasno. Źródła do poznania
ich losów stanowią chociażby liczne przewodniki, a najwartościowsze
z nich, jak: pałac Lubomirskich (zwany Radziwiłłowskim), pałac Czar-
toryskich, oraz kościół oo. kapucynów posiadają własne opracowa-
nia monograficzne w postaci prac magisterskich pisanych w Katedrze
Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej Wydziału Humanistycz-
nego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Pałac Lubomirskich uzy-
skał ostatnio wartościowe opracowanie M. Kurzątkowskiego 1 2.
Znacznie skromniej przedstawiają się materiały dotyczące rozwoju
przestrzennego omawianego placu. Roli tej nie mogą w tym wypadku
spełniać stare monografie i przewodniki, które poza gołosłownymi czę-
sto wzmiankami o poszczególnych obiektach nie uwzględniają ciągłości
zachodzących tu zjawisk formalnych i przestrzennych.
Jednymi z pierwszych, ale potraktowanymi skrótowo opracowaniami
dotyczącymi rozwoju przestrzennego Lublina są: C. Gawdzika Rozwój
urbanistyczny starego Lublina 3 oraz W. Kalinowskiego i St. Trawkow-
1 Niniejszy artykuł oparty jest na pracy magisterskiej pod tym samym tytułem,
napisanej przy Katedrze Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej Wydziału Hu-
manistycznego KUL w Lublinie pod kierunkiem Doc. dr A. Maślińskiego w roku 1969.
Z braku miejsca przedstawiamy dzieje placu Litewskiego do 1939 r.
2 Pałac Radziwiłłówski w Lublinie, oprać. P.D.N.H. PKZ Warszawa 1966 r. (ma-
szynopis).
3 „Ochrona Zabytków” 1959 nr 3 s. 143—160.
Tora XX, zeszyt 5 — 1972
JERZY DYBAŁA
PLAC LITEWSKI W LUBLINIE
DZIEJE ZABUDOWY I ZAŁOŻENIA URBANISTYCZNEGO ł)
I
Plac Litewski w Lublinie, jako zagadnienie wyodrębnione, nie po-
siadał dotychczas żadnego opracowania, jednakże jako miejsce upamięt-
nione pomnikiem Unii Lubelskiej, szeregiem zabytkowych budowli
i wreszcie stanowiące centrum i niejako salon Lublina, znajdowało mniej
lub więcej obszerne wzmianki w wielu publikacjach o tym. mieście.
Sprawa większości zachowanych w obrębie placu Litewskiego' bu-
dowli zabytkowych przedstawia się względnie jasno. Źródła do poznania
ich losów stanowią chociażby liczne przewodniki, a najwartościowsze
z nich, jak: pałac Lubomirskich (zwany Radziwiłłowskim), pałac Czar-
toryskich, oraz kościół oo. kapucynów posiadają własne opracowa-
nia monograficzne w postaci prac magisterskich pisanych w Katedrze
Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej Wydziału Humanistycz-
nego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Pałac Lubomirskich uzy-
skał ostatnio wartościowe opracowanie M. Kurzątkowskiego 1 2.
Znacznie skromniej przedstawiają się materiały dotyczące rozwoju
przestrzennego omawianego placu. Roli tej nie mogą w tym wypadku
spełniać stare monografie i przewodniki, które poza gołosłownymi czę-
sto wzmiankami o poszczególnych obiektach nie uwzględniają ciągłości
zachodzących tu zjawisk formalnych i przestrzennych.
Jednymi z pierwszych, ale potraktowanymi skrótowo opracowaniami
dotyczącymi rozwoju przestrzennego Lublina są: C. Gawdzika Rozwój
urbanistyczny starego Lublina 3 oraz W. Kalinowskiego i St. Trawkow-
1 Niniejszy artykuł oparty jest na pracy magisterskiej pod tym samym tytułem,
napisanej przy Katedrze Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej Wydziału Hu-
manistycznego KUL w Lublinie pod kierunkiem Doc. dr A. Maślińskiego w roku 1969.
Z braku miejsca przedstawiamy dzieje placu Litewskiego do 1939 r.
2 Pałac Radziwiłłówski w Lublinie, oprać. P.D.N.H. PKZ Warszawa 1966 r. (ma-
szynopis).
3 „Ochrona Zabytków” 1959 nr 3 s. 143—160.