DOI Artikel:
Miszczak, Danuta: Materiały archiwalne do działalności architektonicznej Pawła Fontanay
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27672#0041
MATERIAŁY ARCHIWALNE
27
od wymienionej wyżej umowy uściłuskiej. Materiały te, a szczególnie
korespondencja polska Pawła Fontany, są tym cenniejsze, poniew Taż od-
noszą się do tego okresu jego działalności architektonicznej, który dotych-
czas nie posiadał potwierdzenia w źródłach. Listy do Sanguszki i jeden
nieco późniejszy list do ks. Radziwiłła 12, pisane różnym charakterern,
w jednym wypadku posiadają własnoręczny podpis architekta, wyrażony
pełnym imieniem i nazwiskiem, łatwy do sprawdzenia przez porównanie
z podpisami listów włoskich 13 (ryc. 2, 3).
W liście z dnia 15 V 1728 r., pochodząeym z Lublina (zob. Aneks I, 1;
ryc. 4), Fontana mówi o bliżej nieokreślonej budowie w Kolbuszowej 14,
którą musiał zwizytować osobiście i wydać odpowiednie rozporządzenia,
gdyż nie zgadzała się z jego ,,abrysem”. Dalsza -część listu poświęcona
jest pracom przy pałacu lubartowskim, gdzie ,,już [...] nad schodami go-
tówe trynkowanie do malowania [...]”, a przybyli „sztukaterowie do fa-
cyjaty” żądają wysokiego wynagrodzenia i bez kontraktu nie chcą rozpo-
czynać pracy. Fontana usprawiedliwia się przed Sanguszką, że nie wy-
kończył schodów do ogrodu z powodu „defektu w materyj” i przyrzeka
wystawić piec cegielny, aby je jak najszybciej wykonać.
Możliwości udziału Pawła Fontany w rozbudowie pałacu książęcego
ty Lubartowie (ryc. 5, 6) były już rozpatrywane w literaturze nauko-
wej 15 — głównie z racji pełnionej przez niego funkcji architekta nadwor-
12 P. B o h d z i e w i c z. Korespondencja artystyczna Elżbiety Sieniawskiej
z lat 1700-1729 w zbiorach Czartoryskich w Krakoiuie. Lublin 1964 s. 152 i przyp.
438. Rękopis tego listu znajdował się po wojnie w Wilanowie, a obecnie w AGAD
w Warszawie. Jeden list wymieniony przez Kozakiewicza i Rewskiego — autorów
hasła Fontana Pawel Antoni. Polski Slownik Biograficzny. T. 7. Kraków 1948-1958
s. 61 — jako znajdujący się w Muzeum Narodowym w Warszawie jest teraz trudno
uchwytny. Kwerenda wykazała bowiem, że Muzeum Narodowe w Warszawie nie
posiada żadnego listu P. Fontany, ani też nie przekazywało go razem ze zbiorem
materiałów rękopiśmiennych w latach 1950-1951 warszawskiemu Archiwum Akt
Dawnych.
13 Pisownia nazwiska Pawła Fontany jest różna (Fontana, Fonttana, Fontanna,
Fontani, Fontanni). Przyjęta w Polsce wydaje się najwłaściwsza.
14 Kolbuszową wnosi Sanguszce w posagu żona Marianna z Lubomirskich, któ-
ra w Kolbuszowej przebywała i tam zmarła w r. 1729. Pałac kolbuszowski, „pięknej
struktury, cały z drzewa na żelaznych sztybrach [...], z czasem podupadł i został
w końcu rozebrany z rozkazu hr. Jerzego Tyszkiewicza”. (Slownik geograficz.ny Kró-
lestwa Polskiego i innych krajów slowiańskich. T. 4. Warszawa 1883 s. 259).
15 Po raz pierwszy nazwisko Pawła Fontany związał hipotetycznie z budową
pałacu w Lubartowie Piwocki (jw. s. 82), lecz przebudowę umieścił w 2. poł.
XVIII w. Natomiast Rewski (Dzialalność architektoniczna warszawskich Fontanów.
BHSiK R. 2:1933-34 z. 4 s. 271), powołując się na Piwockiego, łączy gruntowną prze-
budowę pałacu Sanguszków w Lubartowie z Fontaną, ale nie podaje imienia pi’zy
nazwisku i odnotowuje ten problem w kontekście omawianej twórczości Jakuba
Fontany, architekta warszawskiego. Kozakiewicz i Rewski (jw. s. 60) odmawiają
27
od wymienionej wyżej umowy uściłuskiej. Materiały te, a szczególnie
korespondencja polska Pawła Fontany, są tym cenniejsze, poniew Taż od-
noszą się do tego okresu jego działalności architektonicznej, który dotych-
czas nie posiadał potwierdzenia w źródłach. Listy do Sanguszki i jeden
nieco późniejszy list do ks. Radziwiłła 12, pisane różnym charakterern,
w jednym wypadku posiadają własnoręczny podpis architekta, wyrażony
pełnym imieniem i nazwiskiem, łatwy do sprawdzenia przez porównanie
z podpisami listów włoskich 13 (ryc. 2, 3).
W liście z dnia 15 V 1728 r., pochodząeym z Lublina (zob. Aneks I, 1;
ryc. 4), Fontana mówi o bliżej nieokreślonej budowie w Kolbuszowej 14,
którą musiał zwizytować osobiście i wydać odpowiednie rozporządzenia,
gdyż nie zgadzała się z jego ,,abrysem”. Dalsza -część listu poświęcona
jest pracom przy pałacu lubartowskim, gdzie ,,już [...] nad schodami go-
tówe trynkowanie do malowania [...]”, a przybyli „sztukaterowie do fa-
cyjaty” żądają wysokiego wynagrodzenia i bez kontraktu nie chcą rozpo-
czynać pracy. Fontana usprawiedliwia się przed Sanguszką, że nie wy-
kończył schodów do ogrodu z powodu „defektu w materyj” i przyrzeka
wystawić piec cegielny, aby je jak najszybciej wykonać.
Możliwości udziału Pawła Fontany w rozbudowie pałacu książęcego
ty Lubartowie (ryc. 5, 6) były już rozpatrywane w literaturze nauko-
wej 15 — głównie z racji pełnionej przez niego funkcji architekta nadwor-
12 P. B o h d z i e w i c z. Korespondencja artystyczna Elżbiety Sieniawskiej
z lat 1700-1729 w zbiorach Czartoryskich w Krakoiuie. Lublin 1964 s. 152 i przyp.
438. Rękopis tego listu znajdował się po wojnie w Wilanowie, a obecnie w AGAD
w Warszawie. Jeden list wymieniony przez Kozakiewicza i Rewskiego — autorów
hasła Fontana Pawel Antoni. Polski Slownik Biograficzny. T. 7. Kraków 1948-1958
s. 61 — jako znajdujący się w Muzeum Narodowym w Warszawie jest teraz trudno
uchwytny. Kwerenda wykazała bowiem, że Muzeum Narodowe w Warszawie nie
posiada żadnego listu P. Fontany, ani też nie przekazywało go razem ze zbiorem
materiałów rękopiśmiennych w latach 1950-1951 warszawskiemu Archiwum Akt
Dawnych.
13 Pisownia nazwiska Pawła Fontany jest różna (Fontana, Fonttana, Fontanna,
Fontani, Fontanni). Przyjęta w Polsce wydaje się najwłaściwsza.
14 Kolbuszową wnosi Sanguszce w posagu żona Marianna z Lubomirskich, któ-
ra w Kolbuszowej przebywała i tam zmarła w r. 1729. Pałac kolbuszowski, „pięknej
struktury, cały z drzewa na żelaznych sztybrach [...], z czasem podupadł i został
w końcu rozebrany z rozkazu hr. Jerzego Tyszkiewicza”. (Slownik geograficz.ny Kró-
lestwa Polskiego i innych krajów slowiańskich. T. 4. Warszawa 1883 s. 259).
15 Po raz pierwszy nazwisko Pawła Fontany związał hipotetycznie z budową
pałacu w Lubartowie Piwocki (jw. s. 82), lecz przebudowę umieścił w 2. poł.
XVIII w. Natomiast Rewski (Dzialalność architektoniczna warszawskich Fontanów.
BHSiK R. 2:1933-34 z. 4 s. 271), powołując się na Piwockiego, łączy gruntowną prze-
budowę pałacu Sanguszków w Lubartowie z Fontaną, ale nie podaje imienia pi’zy
nazwisku i odnotowuje ten problem w kontekście omawianej twórczości Jakuba
Fontany, architekta warszawskiego. Kozakiewicz i Rewski (jw. s. 60) odmawiają