DOI article:
Iwaszkiewicz-Wronikowska, Bożena: Wokół tematyki titulusa Ekwicjusza - Sylwestra - Marcina
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.27404#0018
16
BOŻENA WRONKOWSKA
opuszczeniu budowli P w tym okresie49 — na jej miejscu stanęła istniejąca do
dziś bazylika karolińska.
Podsumowując powyższe dociekania, myślę, że odpowiedzi na postawione na
wstępie pytania powinny brzmieć następująco:
1. Najstarszym rzymskim titulusem poświadczonym w źródłach jest titulus
Ekwicjusza, zwany też titulusem Sylwestra, ufundowany przez papieża Sylwestra
w okresie jego pontyfikatu, czyli między 314 a 335 r.;
2. W okresie pontyfikatu Symmachusa (498-514) budynek, w którym mieścił
się titulus Ekwicjusza, został zastąpiony nowym, wzniesionym na miejscu stare-
go, być może po jego częściowym zburzeniu. Nowy kościół dedykowano nie tyl-
ko Sylwestrowi, którego pamięć czczona jest w tym miejscu stale co najmniej
od V w. po dzień dzisiejszy50, ale również św. Marcinowi z Tours. W okresie
pontyfikatu Sergiusza II (844-847) bazylika symmachiańska została zburzona i
odbudowana "a fundamentis";
3. Pozostałości obu wczesnochrześcijańskich budowli, titulusa Ekwicjusza-
Sylwestra i VI-wiecznej bazyliki dedykowanej św. Sylwestrowi i św. Marcinowi,
szukać należy pod dzisiejszym kościołem stojącym na wzgórzu Oppius i znanym
jako Basilica Santi Silvestro e Martino ai Monti.
Przyjmując przedstawioną wyżej interpretację źródeł, próbowaliśmy nie tylko
znaleźć wyjaśnienie pozornych sprzeczności, jakich się w nich dotychczas dopa-
trywano51, ale także ustalić przebieg wydarzeń zgodny z tak bardzo charaktery-
stycznym dla Rzymu zjawiskiem kontynuacji, narastania na tym samym miejscu
przez wieki kolejnych faz budowli związanej z trwającą również przez stulecia
pamięcią, w tym przypadku pamięcią o św. Sylwestrze.
między końcem III a 1. pol. VI w. Ponieważ Hala pełniła w tym okresie wciąż swą pierwotną funkcję,
prawdopodobnie handlową, połączenie z nią budowli P "would suggest that it also had some commercial
purpose".
49Krautheimer, Corbett, dz. cyt., s. 108-113, 118-121; D a v i s-W e y e r,
Emerick, dz. cyt., s. 20.
50 Bazylika karolińska, stojąca do dziś w miejscu, w którym zlokalizowaliśmy titulus Ekwicjusza i
bazylikę Symmachusa, nosi nazwę "Basilica Santi Silvestro e Martino ai Monti", a jedną z głównych
uroczystości w niej celebrowanych jest coroczna Festa di San Silvestro (31 grudnia).
51 Nie mogę sobie odmówić przyjemności powtórzenia w tym miejscu słów Lanzoniego, pod którymi
chętnie się podpisuję: "Ma, giusta ił mio modesto parere, i suddetti scavi archeologici non distruggono la
credibilità del racconto del Liber Pontificalii” (dz. cyt., s. 201).
BOŻENA WRONKOWSKA
opuszczeniu budowli P w tym okresie49 — na jej miejscu stanęła istniejąca do
dziś bazylika karolińska.
Podsumowując powyższe dociekania, myślę, że odpowiedzi na postawione na
wstępie pytania powinny brzmieć następująco:
1. Najstarszym rzymskim titulusem poświadczonym w źródłach jest titulus
Ekwicjusza, zwany też titulusem Sylwestra, ufundowany przez papieża Sylwestra
w okresie jego pontyfikatu, czyli między 314 a 335 r.;
2. W okresie pontyfikatu Symmachusa (498-514) budynek, w którym mieścił
się titulus Ekwicjusza, został zastąpiony nowym, wzniesionym na miejscu stare-
go, być może po jego częściowym zburzeniu. Nowy kościół dedykowano nie tyl-
ko Sylwestrowi, którego pamięć czczona jest w tym miejscu stale co najmniej
od V w. po dzień dzisiejszy50, ale również św. Marcinowi z Tours. W okresie
pontyfikatu Sergiusza II (844-847) bazylika symmachiańska została zburzona i
odbudowana "a fundamentis";
3. Pozostałości obu wczesnochrześcijańskich budowli, titulusa Ekwicjusza-
Sylwestra i VI-wiecznej bazyliki dedykowanej św. Sylwestrowi i św. Marcinowi,
szukać należy pod dzisiejszym kościołem stojącym na wzgórzu Oppius i znanym
jako Basilica Santi Silvestro e Martino ai Monti.
Przyjmując przedstawioną wyżej interpretację źródeł, próbowaliśmy nie tylko
znaleźć wyjaśnienie pozornych sprzeczności, jakich się w nich dotychczas dopa-
trywano51, ale także ustalić przebieg wydarzeń zgodny z tak bardzo charaktery-
stycznym dla Rzymu zjawiskiem kontynuacji, narastania na tym samym miejscu
przez wieki kolejnych faz budowli związanej z trwającą również przez stulecia
pamięcią, w tym przypadku pamięcią o św. Sylwestrze.
między końcem III a 1. pol. VI w. Ponieważ Hala pełniła w tym okresie wciąż swą pierwotną funkcję,
prawdopodobnie handlową, połączenie z nią budowli P "would suggest that it also had some commercial
purpose".
49Krautheimer, Corbett, dz. cyt., s. 108-113, 118-121; D a v i s-W e y e r,
Emerick, dz. cyt., s. 20.
50 Bazylika karolińska, stojąca do dziś w miejscu, w którym zlokalizowaliśmy titulus Ekwicjusza i
bazylikę Symmachusa, nosi nazwę "Basilica Santi Silvestro e Martino ai Monti", a jedną z głównych
uroczystości w niej celebrowanych jest coroczna Festa di San Silvestro (31 grudnia).
51 Nie mogę sobie odmówić przyjemności powtórzenia w tym miejscu słów Lanzoniego, pod którymi
chętnie się podpisuję: "Ma, giusta ił mio modesto parere, i suddetti scavi archeologici non distruggono la
credibilità del racconto del Liber Pontificalii” (dz. cyt., s. 201).