DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kuczyńska, Jadwiga: Niedostrzeżone Arcydzieło Mistrza Śląskiego Jodoka: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37082#0151
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIII, zeszyt 4 - 2005
JADWIGA KUCZYŃSKA
NIEDOSTRZEŻONE ARCYDZIEŁO
MISTRZA ŚLĄSKIEGO JODOKA
W kościele parafialnym p.w. NM Panny w Bańskiej Bystricy (Słowacja)
stoi brązowa chrzcielnica wykonana - jak głosi inskrypcja na nodusie -
w 1475 roku przez Jodocusa* 1 (ii. 1). Chrzcielnica (wysokość 114 cm, średni-
ca czaszy 86 cm, średnica stopy około 80 cm) ma kształt kielichowy. Jest
zbudowana z dwóch części: wydatnej, cylindrycznej czaszy, wraz ze smuk-
łym, mocno zwężającym się przy talerzykowatym nodusie trzonem oraz sześ-
ciolistnej stopy z wysokim cokolikiem, rozszerzającej się ku dołowi analo-
gicznym wygięciem jak trzon. Obydwie części połączone są za pomocą wal-
cowatego czopu, widocznego w prześwitach ażurowej stopy. Wzmacnia on
również strukturę naczynia, zwłaszcza w miejscu najgłębszego przewężenia
(przy nodusie) i przenosi ciężar czaszy na stopę, dzięki czemu chrzcielnica
zyskuje na stabilności. Czasza podzielona jest pinaklami na dwanaście kwater.
W dziewięciu, pod arkadami umieszczone są pełnoplastyczne figury aposto-
łów: św. Piotra, św. Pawła (powtórzony dwukrotnie), św. Jana, św. Jakuba,
Dr hab. Jadwiga Kuczyńska - prof. KUL, kierownik Katedry Historii Sztuki Średnio-
wiecznej Polski Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, adres do korespondencji: Al. Racła-
wickie 14, 20-950 Lublin.
1 Inskrypcje odczytała prof. dr hab. Barbara Trelińska z Katedry Nauk Pomocniczych
Historii Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Według odczytu poprawna
lekcja imienia mistrza w inskrypcji na chrzcielnicy brzmi: Iodcus.
Artykułu nie napisałabym bez życzliwej pomocy moich kolegów ze Słowacji, zwłaszcza
Pana Ph Dr Michała Slivki z Trnavskiej Univerzity i Pani Marty Macelowej ze Stredoslo-
venskeho Muzeum w Bańskiej Bystricy. W tym miejscu pragnę złożyć im serdeczne podzięko-
wanie.
Tom LIII, zeszyt 4 - 2005
JADWIGA KUCZYŃSKA
NIEDOSTRZEŻONE ARCYDZIEŁO
MISTRZA ŚLĄSKIEGO JODOKA
W kościele parafialnym p.w. NM Panny w Bańskiej Bystricy (Słowacja)
stoi brązowa chrzcielnica wykonana - jak głosi inskrypcja na nodusie -
w 1475 roku przez Jodocusa* 1 (ii. 1). Chrzcielnica (wysokość 114 cm, średni-
ca czaszy 86 cm, średnica stopy około 80 cm) ma kształt kielichowy. Jest
zbudowana z dwóch części: wydatnej, cylindrycznej czaszy, wraz ze smuk-
łym, mocno zwężającym się przy talerzykowatym nodusie trzonem oraz sześ-
ciolistnej stopy z wysokim cokolikiem, rozszerzającej się ku dołowi analo-
gicznym wygięciem jak trzon. Obydwie części połączone są za pomocą wal-
cowatego czopu, widocznego w prześwitach ażurowej stopy. Wzmacnia on
również strukturę naczynia, zwłaszcza w miejscu najgłębszego przewężenia
(przy nodusie) i przenosi ciężar czaszy na stopę, dzięki czemu chrzcielnica
zyskuje na stabilności. Czasza podzielona jest pinaklami na dwanaście kwater.
W dziewięciu, pod arkadami umieszczone są pełnoplastyczne figury aposto-
łów: św. Piotra, św. Pawła (powtórzony dwukrotnie), św. Jana, św. Jakuba,
Dr hab. Jadwiga Kuczyńska - prof. KUL, kierownik Katedry Historii Sztuki Średnio-
wiecznej Polski Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, adres do korespondencji: Al. Racła-
wickie 14, 20-950 Lublin.
1 Inskrypcje odczytała prof. dr hab. Barbara Trelińska z Katedry Nauk Pomocniczych
Historii Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Według odczytu poprawna
lekcja imienia mistrza w inskrypcji na chrzcielnicy brzmi: Iodcus.
Artykułu nie napisałabym bez życzliwej pomocy moich kolegów ze Słowacji, zwłaszcza
Pana Ph Dr Michała Slivki z Trnavskiej Univerzity i Pani Marty Macelowej ze Stredoslo-
venskeho Muzeum w Bańskiej Bystricy. W tym miejscu pragnę złożyć im serdeczne podzięko-
wanie.