ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIII, zeszyt 4 - 2005
AGNIESZKA BRYŁA
DREWNIANE RZEŹBY LWÓW
W POLSKIEJ SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ
Przedmiotem niniejszego artykułu są pochodzące z terenów Polski drew-
niane, przeważnie dębowe, pełnoplastyczne rzeźby lwów, zgrupowane w
większe zespoły rzeźbiarskie. Niemalże wszystkie wyrzeźbione zostały w zbli-
żonej konwencji formalnej. Są to leżące lwy z wysuniętymi do przodu łapa-
mi, głową uniesioną ku górze, wyprostowaną lub zwróconą w lewą bądź
prawą stronę. Cechą charakterystyczną, występującą u niektórych, jest otwarty
„ryczący” pysk oraz rzeźbione poduszki na grzbietach.
W efekcie poszukiwań - licznych kwerend w kościołach i muzeach -
udało się zebrać pięćdziesiąt trzy rzeźby lwów* 1. Do nich zalicza się dwa-
dzieścia dziewięć do dziś zachowanych rzeźb, skupionych w kręgu zakonu
cysterskiego, znajdujących się: w pocysterskim kościele p.w. Panny Marii
i św. Floriana w Koprzywnicy2 (ii. 1, 2) w kościele pocysterskim p.w. Panny
Marii i św. Tomasza Kantuaryjskiego w Sulejowie (il. 3, 4, 5), w kościele
p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława bpa męczennika w Szczyrzycu (il.
6) oraz w tamtejszym muzeum klasztornym, w klasztorze Cystersów w Kra-
kowie-Mogile (il. 7, 8), w pocysterskim kościele p.w. NMP i św. Mikołaja
w Lądzie n/Wartą. W zbliżonej konwencji formalnej są pozostałe rzeźby
Mgr Agnieszka Bryła - absolwentka historii sztuki KUL, e-mail: aga_bryla@wp.pl
1 Niniejszy artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Drewniane rzeźby lwów
w polskiej sztuce średniowiecznej napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Jadwigi Kuczyńskiej,
w Katedrze Historii Sztuki Średniowiecznej Polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
w roku 2003.
2 Jeden lew z tego zespołu obecnie znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu.
Tom LIII, zeszyt 4 - 2005
AGNIESZKA BRYŁA
DREWNIANE RZEŹBY LWÓW
W POLSKIEJ SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ
Przedmiotem niniejszego artykułu są pochodzące z terenów Polski drew-
niane, przeważnie dębowe, pełnoplastyczne rzeźby lwów, zgrupowane w
większe zespoły rzeźbiarskie. Niemalże wszystkie wyrzeźbione zostały w zbli-
żonej konwencji formalnej. Są to leżące lwy z wysuniętymi do przodu łapa-
mi, głową uniesioną ku górze, wyprostowaną lub zwróconą w lewą bądź
prawą stronę. Cechą charakterystyczną, występującą u niektórych, jest otwarty
„ryczący” pysk oraz rzeźbione poduszki na grzbietach.
W efekcie poszukiwań - licznych kwerend w kościołach i muzeach -
udało się zebrać pięćdziesiąt trzy rzeźby lwów* 1. Do nich zalicza się dwa-
dzieścia dziewięć do dziś zachowanych rzeźb, skupionych w kręgu zakonu
cysterskiego, znajdujących się: w pocysterskim kościele p.w. Panny Marii
i św. Floriana w Koprzywnicy2 (ii. 1, 2) w kościele pocysterskim p.w. Panny
Marii i św. Tomasza Kantuaryjskiego w Sulejowie (il. 3, 4, 5), w kościele
p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława bpa męczennika w Szczyrzycu (il.
6) oraz w tamtejszym muzeum klasztornym, w klasztorze Cystersów w Kra-
kowie-Mogile (il. 7, 8), w pocysterskim kościele p.w. NMP i św. Mikołaja
w Lądzie n/Wartą. W zbliżonej konwencji formalnej są pozostałe rzeźby
Mgr Agnieszka Bryła - absolwentka historii sztuki KUL, e-mail: aga_bryla@wp.pl
1 Niniejszy artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Drewniane rzeźby lwów
w polskiej sztuce średniowiecznej napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Jadwigi Kuczyńskiej,
w Katedrze Historii Sztuki Średniowiecznej Polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
w roku 2003.
2 Jeden lew z tego zespołu obecnie znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu.