DOI Heft:
Artykuły
DOI Artikel:Żak-Kulesza, Małgorzata: Ogrody Maryi - kompozycje miejsca i roślinne wypełnienia: zarys ikonografii motywu Madonny na tle ogrodu =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37081#0101
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIV, zeszyt 4 - 2006
MAŁGORZATA ŻAK
OGRODY MARYI -
KOMPOZYCJE MIEJSCA I ROŚLINNE WYPEŁNIENIA
ZARYS IKONOGRAFII MOTYWU MADONNY NA TLE OGRODU
Kult Maryi, rozpowszechniany od XII w. w ludowej poezji, a od XIII
stulecia podsycany przez nurt mistyki propagowanej między innymi w Nadre-
nii, w dominikańskich klasztorach żeńskich objawił się w praktyce religijnej
powstaniem obrazów dewocyjnych, opierających swoją ikonografię maryjną
na jednym z najpopularniejszych motywów ogrodu zamkniętego.
Od XII w. w centrum praktyk religijnych stanęła Maryja* 1. Jej życiu
i Osobie nadano wiele symbolicznych znaczeń i porównań. Jednym z nich był
ogród zamknięty, hortus conclusus, z jakim Ją utożsamiono i w którym Ją
zamknięto. Początkowo scenerię ogrodową wiązano ze świecko-miłosną inter-
pretacją Pieśni na Pieśniami jako pieśni miłosnej Oblubieńca skierowanej do
Oblubienicy2. Pod wpływem poezji oraz hymnów opiewających Maryję, po-
równujących Ją do kwiatów zasianych w ogrodzie lub do samego ogrodu,
Mgr MAŁGORZATA żak - doktorantka w Instytucie Historii Sztuki KUL; adres do kore-
spondencji: Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, tel. (081) 445 43 42.
Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej, napisanej pod kierunkiem Pani Profe-
sor Dr hab. Urszuli M. Mazurczak. Szanownej Pani Profesor pragnę złożyć serdeczne podzię-
kowania za pomoc i wsparcie, jakich udzieliła mi podczas pisania pracy.
1 Historia kultu Maryi: L. Scheffczyk, Zur Geschichte der Marienlehre utul
Marienverehrung, [w:] Marienbild in Rheinland und Westfallen (katalog wystawy) 14 Juni-
-22 September 1968 in Villa Hiigel Essen, Essen 1968, s. 15-42.
■ Międzynarodowy komentarz do Pisma. Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na
XXI wiek, red. naukowa wydania polskiego ks. W. Chrostowski, Warszawa 2000, s. 302-303;
D. v. B u r g s d o r f f, Hoheslied, [w:] Lexikon der christlichen Ikono graphic. AUgemeine
Ikonographie, hrsg. E. Kirschbaum SJ, Bd. 2, Rom-Freiburg-Basel-Wien 1990, szp. 308-312.
Tom LIV, zeszyt 4 - 2006
MAŁGORZATA ŻAK
OGRODY MARYI -
KOMPOZYCJE MIEJSCA I ROŚLINNE WYPEŁNIENIA
ZARYS IKONOGRAFII MOTYWU MADONNY NA TLE OGRODU
Kult Maryi, rozpowszechniany od XII w. w ludowej poezji, a od XIII
stulecia podsycany przez nurt mistyki propagowanej między innymi w Nadre-
nii, w dominikańskich klasztorach żeńskich objawił się w praktyce religijnej
powstaniem obrazów dewocyjnych, opierających swoją ikonografię maryjną
na jednym z najpopularniejszych motywów ogrodu zamkniętego.
Od XII w. w centrum praktyk religijnych stanęła Maryja* 1. Jej życiu
i Osobie nadano wiele symbolicznych znaczeń i porównań. Jednym z nich był
ogród zamknięty, hortus conclusus, z jakim Ją utożsamiono i w którym Ją
zamknięto. Początkowo scenerię ogrodową wiązano ze świecko-miłosną inter-
pretacją Pieśni na Pieśniami jako pieśni miłosnej Oblubieńca skierowanej do
Oblubienicy2. Pod wpływem poezji oraz hymnów opiewających Maryję, po-
równujących Ją do kwiatów zasianych w ogrodzie lub do samego ogrodu,
Mgr MAŁGORZATA żak - doktorantka w Instytucie Historii Sztuki KUL; adres do kore-
spondencji: Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, tel. (081) 445 43 42.
Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej, napisanej pod kierunkiem Pani Profe-
sor Dr hab. Urszuli M. Mazurczak. Szanownej Pani Profesor pragnę złożyć serdeczne podzię-
kowania za pomoc i wsparcie, jakich udzieliła mi podczas pisania pracy.
1 Historia kultu Maryi: L. Scheffczyk, Zur Geschichte der Marienlehre utul
Marienverehrung, [w:] Marienbild in Rheinland und Westfallen (katalog wystawy) 14 Juni-
-22 September 1968 in Villa Hiigel Essen, Essen 1968, s. 15-42.
■ Międzynarodowy komentarz do Pisma. Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na
XXI wiek, red. naukowa wydania polskiego ks. W. Chrostowski, Warszawa 2000, s. 302-303;
D. v. B u r g s d o r f f, Hoheslied, [w:] Lexikon der christlichen Ikono graphic. AUgemeine
Ikonographie, hrsg. E. Kirschbaum SJ, Bd. 2, Rom-Freiburg-Basel-Wien 1990, szp. 308-312.