DOI Heft:
III. Nieznane dokumenty do dziejów polskiej kultury artystycznej
DOI Artikel:Tomkiewicz, Władysław: Weduty polskie z albumu J. R. Storna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12454#0270
WEDUTY POLSKIE Z ALBUMU J. R. STORNA
263
■wojny na wschodzie, jak i o elekcji vivente rege. Stronnictwo królewskie usiłowało przeforsować na sejmie
elekcję księcia d'Enghien, który by objął tron polski po śmierci Jana Kazimierza.
Wszystko to wywoływało niepokój w Wiedniu, zwłaszcza że ambasador cesarski w Warszawie —
baron Lisola, sygnalizował wzrost stronnictwa francuskiego i upadek wpływów habsburskich w Pol-
sce. W związku z tym cesarz Leopold I zdecydował się nawiązać bliższe stosunki z Wielkim Księstwem
Moskiewskim i z początkiem roku 1661 wysłać do cara specjalne poselstwo.
Oficjalnym celem tej legacji była propozycja pośrednictwa pokojowego między Polską a Rosją.
Cesarz zdawał sobie sprawę, że obie walczące strony dążą w istocie do zakończenia wojny i zgodzą się
na honorowy pokój przy pomocy pośredników. W Wiedniu sądzono, że rozjemstwo austriackie, o ile
się uda, spotka się z wdzięcznością obu partnerów, których cesarz pragnął wyzyskać na swój sposób:
1. F. Getkant, Karta tytułowa Topografii, zbiory Krigsarkivet, Stockholm
z carem, uwolnionym od wojny polskiej, chciał Leopold zawrzeć sojusz militarny przeciw Turcji,
w Polsce zaś pragnął złamać stronnictwo francuskie, zdepopularyzować kandydaturę burbońską
i — jeśli się da — wprowadzić na tron polski któregoś z Habsburgów2.
Tak więc poselstwo miało nie lada zadanie, a postępować musiało bardzo oględnie, by nie narazić
się zbytnio strome polskiej, a jednocześnie zyskać kompletne zaufanie cara. Otrzymali więc posłowie
wyraźną instrukcję, by nie jechali drogą najkrótszą, prowadzącą na Kraków i Warszawę, lecz —
o ile możności — omijali główne miasta polskie. Instrukcja ta była zupełnie zrozumiała: ambasada
nie była po myśli dworu polskiego, a więc posłowie jadąc przez Warszawę mogliby się narazić na
różne przykrości i utrudnienia w drodze; z drugiej znów strony marszruta okólna miała zapobiec
ewentualnym podejrzeniom Moskwy, jakoby cesarz działał w porozumieniu z królem polskim.
Otrzymali więc posłowie polecenie, by z Wiednia ud?li się przez Morawy i śląsk cesarski naj-
2 Z. Wójcik, Traktat Andruszowski 1667 roku i jego geneza, Warszawa 1959, s. 81—92.
263
■wojny na wschodzie, jak i o elekcji vivente rege. Stronnictwo królewskie usiłowało przeforsować na sejmie
elekcję księcia d'Enghien, który by objął tron polski po śmierci Jana Kazimierza.
Wszystko to wywoływało niepokój w Wiedniu, zwłaszcza że ambasador cesarski w Warszawie —
baron Lisola, sygnalizował wzrost stronnictwa francuskiego i upadek wpływów habsburskich w Pol-
sce. W związku z tym cesarz Leopold I zdecydował się nawiązać bliższe stosunki z Wielkim Księstwem
Moskiewskim i z początkiem roku 1661 wysłać do cara specjalne poselstwo.
Oficjalnym celem tej legacji była propozycja pośrednictwa pokojowego między Polską a Rosją.
Cesarz zdawał sobie sprawę, że obie walczące strony dążą w istocie do zakończenia wojny i zgodzą się
na honorowy pokój przy pomocy pośredników. W Wiedniu sądzono, że rozjemstwo austriackie, o ile
się uda, spotka się z wdzięcznością obu partnerów, których cesarz pragnął wyzyskać na swój sposób:
1. F. Getkant, Karta tytułowa Topografii, zbiory Krigsarkivet, Stockholm
z carem, uwolnionym od wojny polskiej, chciał Leopold zawrzeć sojusz militarny przeciw Turcji,
w Polsce zaś pragnął złamać stronnictwo francuskie, zdepopularyzować kandydaturę burbońską
i — jeśli się da — wprowadzić na tron polski któregoś z Habsburgów2.
Tak więc poselstwo miało nie lada zadanie, a postępować musiało bardzo oględnie, by nie narazić
się zbytnio strome polskiej, a jednocześnie zyskać kompletne zaufanie cara. Otrzymali więc posłowie
wyraźną instrukcję, by nie jechali drogą najkrótszą, prowadzącą na Kraków i Warszawę, lecz —
o ile możności — omijali główne miasta polskie. Instrukcja ta była zupełnie zrozumiała: ambasada
nie była po myśli dworu polskiego, a więc posłowie jadąc przez Warszawę mogliby się narazić na
różne przykrości i utrudnienia w drodze; z drugiej znów strony marszruta okólna miała zapobiec
ewentualnym podejrzeniom Moskwy, jakoby cesarz działał w porozumieniu z królem polskim.
Otrzymali więc posłowie polecenie, by z Wiednia ud?li się przez Morawy i śląsk cesarski naj-
2 Z. Wójcik, Traktat Andruszowski 1667 roku i jego geneza, Warszawa 1959, s. 81—92.