DOI Artikel:
Harasimowicz, Jan: Rola sztuki w religijnych o społecznych konfliktach wieku reformacji na Śląsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13595#0041
ROLA SZTUKI W KONFLIKTACH.WIEKU REFORMACJI NA ŚLĄSKU
37
5. Makowice pod Świdnicą, kościół fil,
ołtarz kamienny w transepcie, ok. 1575 r.
Rzeźbiarz z kręgu Michaia Kramera
Ołtarze ewangelickie fundowano na Śląsku przede wszystkim do kościołów nowo wznoszonych,
przebudowywanych lub odbudowywanych (np. po pożarach)17. Tylko w nielicznych retabulach
wystąpiły - tak charakterystyczne dla malarstwa wittenberskiego warsztatu Cranachów - wątki
polemiczne względem średniowiecznej tradycji, dobitne manifestacje odrębności doktrynalnej18 - np.
chleb i wino, dwie postacie komunii, jako dary łaski „arcykapłana Nowego Zakonu" - Chrystusa (na
kamiennym ołtarzu z ok. 1575 r. w kościele fil. w Makowicach pod Świdnicą; il. 5)19 lub Alegoria
17 Na temat rozmiarów i regionalizacji protestanckiego budownictwa kościelnego do „wielkiej redukcji" w 1654 г.: J.
Harasimowicz, Protestanckie budownictwo kościelne wieku Reformacji na Śląsku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki",
XXVIII: 1983, nr 4, s. 341-374.
18 Thulin, Cranach-Altare..., s. 9 nn.; Christensen, Art and the Reformation..., s. 136 nn.; Ch. D. Andersson,
Religiose Bilder Cranachs im Dienste der Reformation, [w:] L. W. Spitz (i in.), Humanismus und Reformation ais kulturelle Krdfte
in der deutschen Geschichte, Berlin 1981, s. 43 nn.
19 Chrystus z umieszczonej w predelli sceny „Ostatniej Wieczerzy" zyskuje znaczenie „arcykapłana Nowego Zakonu" (w
sensie Hebr. 7, 27) dzięki reliefowi na fryzie, przedstawiającemu „Składanie ofiar Starego Testamentu przez Aarona" (na temat
zestawienia Aaron-Chrystus: von Haebler, op. cit., s. 38). Hermy anielskie trzymające kielich i patenę z hostią stanowią bardzo
37
5. Makowice pod Świdnicą, kościół fil,
ołtarz kamienny w transepcie, ok. 1575 r.
Rzeźbiarz z kręgu Michaia Kramera
Ołtarze ewangelickie fundowano na Śląsku przede wszystkim do kościołów nowo wznoszonych,
przebudowywanych lub odbudowywanych (np. po pożarach)17. Tylko w nielicznych retabulach
wystąpiły - tak charakterystyczne dla malarstwa wittenberskiego warsztatu Cranachów - wątki
polemiczne względem średniowiecznej tradycji, dobitne manifestacje odrębności doktrynalnej18 - np.
chleb i wino, dwie postacie komunii, jako dary łaski „arcykapłana Nowego Zakonu" - Chrystusa (na
kamiennym ołtarzu z ok. 1575 r. w kościele fil. w Makowicach pod Świdnicą; il. 5)19 lub Alegoria
17 Na temat rozmiarów i regionalizacji protestanckiego budownictwa kościelnego do „wielkiej redukcji" w 1654 г.: J.
Harasimowicz, Protestanckie budownictwo kościelne wieku Reformacji na Śląsku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki",
XXVIII: 1983, nr 4, s. 341-374.
18 Thulin, Cranach-Altare..., s. 9 nn.; Christensen, Art and the Reformation..., s. 136 nn.; Ch. D. Andersson,
Religiose Bilder Cranachs im Dienste der Reformation, [w:] L. W. Spitz (i in.), Humanismus und Reformation ais kulturelle Krdfte
in der deutschen Geschichte, Berlin 1981, s. 43 nn.
19 Chrystus z umieszczonej w predelli sceny „Ostatniej Wieczerzy" zyskuje znaczenie „arcykapłana Nowego Zakonu" (w
sensie Hebr. 7, 27) dzięki reliefowi na fryzie, przedstawiającemu „Składanie ofiar Starego Testamentu przez Aarona" (na temat
zestawienia Aaron-Chrystus: von Haebler, op. cit., s. 38). Hermy anielskie trzymające kielich i patenę z hostią stanowią bardzo