O INSPIRACJACH SZTUKĄ I NATURĄ W DOJRZAŁEJ TWÓRCZOŚCI WOJCIECHA WEISSA 1901-1939 199
9. Wojciech Weiss, Narodziny Bachusa. Ofiarowanie, 1902, akwarela na papierze. Wł. prywatna
właśnie światło nadaje im rys zjawiskowości, rozprasza kontury, zaciera kształty. To ciche trwanie włoskich
pejzaży jest już odmienne od munchowskiego „sennego żywiołu", tak typowego dla wczesnej twórczości
Weissa. Natura nie jest tu „tworem zamkniętym w swoim milczeniu i obcości". Pejzaże włoskie, podobnie
jak pojawiające się w strzyżowskim plenerze orgiastyczne korowody, stoją poza czasem historycznym,
w nieokreślonej bliżej, zmitologizowanej przeszłości, lecz pozostałości antycznej kultury w nich przedsta-
wione, wyprowadzają widza poza krąg oddziaływań mrocznych, chtonicznych sił, krwawych ofiar, orgia-
stycznych obrzędów, w krainę zaklętych posągów, wiecznie zielonych dębów, w krainę światła. Mroczny
żywioł senny zmienia się w nostalgiczne marzenie. Faun-Szatan w Dionizosa-Bachusa, Salome w Bella
Assuntę. Orgiastyczne korowody pędzące ku otchłani przekształcają się w radosne dionizje; pochody
9. Wojciech Weiss, Narodziny Bachusa. Ofiarowanie, 1902, akwarela na papierze. Wł. prywatna
właśnie światło nadaje im rys zjawiskowości, rozprasza kontury, zaciera kształty. To ciche trwanie włoskich
pejzaży jest już odmienne od munchowskiego „sennego żywiołu", tak typowego dla wczesnej twórczości
Weissa. Natura nie jest tu „tworem zamkniętym w swoim milczeniu i obcości". Pejzaże włoskie, podobnie
jak pojawiające się w strzyżowskim plenerze orgiastyczne korowody, stoją poza czasem historycznym,
w nieokreślonej bliżej, zmitologizowanej przeszłości, lecz pozostałości antycznej kultury w nich przedsta-
wione, wyprowadzają widza poza krąg oddziaływań mrocznych, chtonicznych sił, krwawych ofiar, orgia-
stycznych obrzędów, w krainę zaklętych posągów, wiecznie zielonych dębów, w krainę światła. Mroczny
żywioł senny zmienia się w nostalgiczne marzenie. Faun-Szatan w Dionizosa-Bachusa, Salome w Bella
Assuntę. Orgiastyczne korowody pędzące ku otchłani przekształcają się w radosne dionizje; pochody