DOI article:
Kossowski, Łukasz; Weiss, Wojciech [Ill.]: O inspiracjach sztuką i naturą w dojrzałej twórczości Wojciecha Weissa 1901 - 1939
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14247#0218
212
ŁUKASZ KOSSOWSKI
22. Wojciech Weiss, Wenus, 1916, gips. Wl. prywatna
presjonistycznej, sztuka powraca do sprawdzonych, klasycznych wzorów. I tak też dzieje się w malarstwie
Weissa. W latach 1915-1920 artysta tworzy kilkanaście rzeźbionych aktów kobiecych i popiersi utrzyma-
nych w klasycyzującej konwencji27 (il. 22). Te doświadczenia owocują w malarstwie. Ciała powstałych
wówczas Trzech gracji wydają się bardziej rzeźbione niż malowane, a sam artysta stwierdza: „Malarz,
studiujący naturę, doprowadza rysunek najwyżej do płaskorzeźby, cyzeluje kontur i daje wypukłość pła-
szczyźnie widzenia (il. 29). Dopiero przez rzeźbę zdobywa malarz prawdziwe widzenie formy, rozumie
głębię tj. trzeci wymiar. Dopiero przez rzeźbę rozszerza swoje malarskie problemy, gdy przy pomocy koloru
ma wyrazić swoje nowe odczucia formy. Bo kolor, to nie materia. Delikatny pyłek skrzydeł motylich, które-
go wartości ustala malarz w swoim wyczuciu i światopoglądzie"28.
Ceres wychodzi na skraj lasu krokiem lekkim, tanecznym. Warto zauważyć jak dalece w stosunku do
okresu młodopolskiego przetransponowany zostaje w sztuce Weissa motyw tańca. Tam ekstatyczne pędzące
27 O rzeźbach tych pisze Helena Blum: „Pod względem ideowym rzeźby Weissa są całkowicie związane z jego malarstwem
i służą zrealizowaniu założeń rozwiązanych już w malarstwie. Rzecz znamienna, że powstały one w czasie, gdy artysta zmierzał
w malarstwie do stworzenia formy „trójwymiarowej". Wśród rzeźb Weissa na szczególną uwagę zasługuje Akt kobiecy [...], o linii
stylizowanej na sposób wywodzący się jeszcze z secesji. Natomiast Akt kobiety stojącej [...] jest wynikiem założeń późniejszych
i przywodzi na myśl rzeźby Despiau. W przeciwieństwie jednak do neoklasycznych kanonów, panujących w rzeźbie francuskiego
mistrza, utwór Weissa ukazuje piękno żywego modela, zob. H. Blum Słowo Wstępne do katalogu wystawy Wojciech Weiss.
Obrazy olejne. Akwarele. Rysunki. Grafika. Rzeźby. Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, grudzień 1962, s. 26.
28 Szkicownik Wojciecha Weissa..., s. 74-75.
ŁUKASZ KOSSOWSKI
22. Wojciech Weiss, Wenus, 1916, gips. Wl. prywatna
presjonistycznej, sztuka powraca do sprawdzonych, klasycznych wzorów. I tak też dzieje się w malarstwie
Weissa. W latach 1915-1920 artysta tworzy kilkanaście rzeźbionych aktów kobiecych i popiersi utrzyma-
nych w klasycyzującej konwencji27 (il. 22). Te doświadczenia owocują w malarstwie. Ciała powstałych
wówczas Trzech gracji wydają się bardziej rzeźbione niż malowane, a sam artysta stwierdza: „Malarz,
studiujący naturę, doprowadza rysunek najwyżej do płaskorzeźby, cyzeluje kontur i daje wypukłość pła-
szczyźnie widzenia (il. 29). Dopiero przez rzeźbę zdobywa malarz prawdziwe widzenie formy, rozumie
głębię tj. trzeci wymiar. Dopiero przez rzeźbę rozszerza swoje malarskie problemy, gdy przy pomocy koloru
ma wyrazić swoje nowe odczucia formy. Bo kolor, to nie materia. Delikatny pyłek skrzydeł motylich, które-
go wartości ustala malarz w swoim wyczuciu i światopoglądzie"28.
Ceres wychodzi na skraj lasu krokiem lekkim, tanecznym. Warto zauważyć jak dalece w stosunku do
okresu młodopolskiego przetransponowany zostaje w sztuce Weissa motyw tańca. Tam ekstatyczne pędzące
27 O rzeźbach tych pisze Helena Blum: „Pod względem ideowym rzeźby Weissa są całkowicie związane z jego malarstwem
i służą zrealizowaniu założeń rozwiązanych już w malarstwie. Rzecz znamienna, że powstały one w czasie, gdy artysta zmierzał
w malarstwie do stworzenia formy „trójwymiarowej". Wśród rzeźb Weissa na szczególną uwagę zasługuje Akt kobiecy [...], o linii
stylizowanej na sposób wywodzący się jeszcze z secesji. Natomiast Akt kobiety stojącej [...] jest wynikiem założeń późniejszych
i przywodzi na myśl rzeźby Despiau. W przeciwieństwie jednak do neoklasycznych kanonów, panujących w rzeźbie francuskiego
mistrza, utwór Weissa ukazuje piękno żywego modela, zob. H. Blum Słowo Wstępne do katalogu wystawy Wojciech Weiss.
Obrazy olejne. Akwarele. Rysunki. Grafika. Rzeźby. Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, grudzień 1962, s. 26.
28 Szkicownik Wojciecha Weissa..., s. 74-75.