DOI Artikel:
Mikocka-Rachubowa, Katarzyna: Włoscy rzeźbiarze na dworze króla Stanisława Augusta
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14537#0067
WŁOSCY RZŁŹBIARZE NA DWORZK STANISŁAWA AUGUSTA
61
6. Giacomo Monaldi, Nagrobek prymasa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego,
marmur biały, brąz złocony, 1780 r. Kościół św. Jakuba w Skierniewicach.
Fot. E. Kozłowska, neg. Instytut Sztuki PAN
rzeźbiarzy na Zamku Królewskim, co mogłoby mieć związek z wykonywaniem na jego podstawie modelu
dużej statui)68. Opinie w tej kwestii są jednak podzielone. Według jednych posążek Monaldiego odwzoro-
wano decyzją króla już w pochodzącym z 1781 r. projekcie urządzenia sali Rycerskiej Domenica Merlinie-
go, w której posąg Chronosa-Saturna jako astralnego bóstwa wegetacji i czasu miał pełnić rolę centrum
artystycznego i ideowego tego wnętrza69. Zdaniem innych Chronosa w ostatecznym kształcie, realizującym
sugestię króla, przedstawiono dopiero w zmodyfikowanej w 1783 r. przez Jana Christiana Kamsetzera wersji
tego projektu70. W dokumentach archiwalnych natomiast znajdujemy wzmianki o wykonywaniu w 1782 r.
„una forma di una figura modellata per il Signore Le Brun rappresentante il tempo", a w 1785 r. „una forma
kwit za jego mechanizm i obudowę. O tym, że modelem dla dużego posągu Chronosa był mały Chronos stojący w Łazienkach też:
Sztuka warszawska...., t. 2, s. 168; К w i a t к o w s к i, Stanisław August..., s. 179, z powołaniem się na wzmiankę z 1778 r. mówiącą
o „Le Tems et sa Pendule" (wzmianka taka znajduje się też w: BN, rkps 3291/2, k. 314v., ale nie jest datowana); Kwiatkowska,
op. cit., s. 266.
68 AGAD, Zbiór Popielów, nr 231, k. 331 (Notte des figures, groupes et vases de marbre de bronze et de biscuit appartenant
à S. МЛ 1782).
69 Rottermund, op. cit., s. 127-128, 133, 136-140. Natomiast Mańkowski, Rzeźby zbioru..., s. 33. 36-37. 67. tabl. 17,
wymienia oba wykonane przez Monaldiego posągi Chronosa, uważając posążek w Łazienkach za „pomniejszoną kopię" rzeźby
stojącej na Zamku. Mały posążek uważają błędnie za zmniejszoną replikę dużego Chronosa też: Przewodnik po Łazienkach.
Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa [ 19611, s. 44; M. К w i a t к o w s к i. Łazienki, Warszawa 1972. s. 214; J. Kac/ m a -
rz yk- By szewska, Sztuka w latach i 760-/795, [w:] Warszawa, jej dzieje i kultura, pod red. A. Gieysztora, Warszawa
1980, s. 235.
70 P r ó s z y ń s к a, op. cit., s. 88.
61
6. Giacomo Monaldi, Nagrobek prymasa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego,
marmur biały, brąz złocony, 1780 r. Kościół św. Jakuba w Skierniewicach.
Fot. E. Kozłowska, neg. Instytut Sztuki PAN
rzeźbiarzy na Zamku Królewskim, co mogłoby mieć związek z wykonywaniem na jego podstawie modelu
dużej statui)68. Opinie w tej kwestii są jednak podzielone. Według jednych posążek Monaldiego odwzoro-
wano decyzją króla już w pochodzącym z 1781 r. projekcie urządzenia sali Rycerskiej Domenica Merlinie-
go, w której posąg Chronosa-Saturna jako astralnego bóstwa wegetacji i czasu miał pełnić rolę centrum
artystycznego i ideowego tego wnętrza69. Zdaniem innych Chronosa w ostatecznym kształcie, realizującym
sugestię króla, przedstawiono dopiero w zmodyfikowanej w 1783 r. przez Jana Christiana Kamsetzera wersji
tego projektu70. W dokumentach archiwalnych natomiast znajdujemy wzmianki o wykonywaniu w 1782 r.
„una forma di una figura modellata per il Signore Le Brun rappresentante il tempo", a w 1785 r. „una forma
kwit za jego mechanizm i obudowę. O tym, że modelem dla dużego posągu Chronosa był mały Chronos stojący w Łazienkach też:
Sztuka warszawska...., t. 2, s. 168; К w i a t к o w s к i, Stanisław August..., s. 179, z powołaniem się na wzmiankę z 1778 r. mówiącą
o „Le Tems et sa Pendule" (wzmianka taka znajduje się też w: BN, rkps 3291/2, k. 314v., ale nie jest datowana); Kwiatkowska,
op. cit., s. 266.
68 AGAD, Zbiór Popielów, nr 231, k. 331 (Notte des figures, groupes et vases de marbre de bronze et de biscuit appartenant
à S. МЛ 1782).
69 Rottermund, op. cit., s. 127-128, 133, 136-140. Natomiast Mańkowski, Rzeźby zbioru..., s. 33. 36-37. 67. tabl. 17,
wymienia oba wykonane przez Monaldiego posągi Chronosa, uważając posążek w Łazienkach za „pomniejszoną kopię" rzeźby
stojącej na Zamku. Mały posążek uważają błędnie za zmniejszoną replikę dużego Chronosa też: Przewodnik po Łazienkach.
Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa [ 19611, s. 44; M. К w i a t к o w s к i. Łazienki, Warszawa 1972. s. 214; J. Kac/ m a -
rz yk- By szewska, Sztuka w latach i 760-/795, [w:] Warszawa, jej dzieje i kultura, pod red. A. Gieysztora, Warszawa
1980, s. 235.
70 P r ó s z y ń s к a, op. cit., s. 88.