WŁOSCY RZEŹBIARZE NA DWORZE STANISŁAWA AUGUSTA
99
26. Tommaso Righi i Antonio Bicchierari, Edicola Mariana (edicola di
fede), stiuk, 1756 r. Wieża zegarowa oratorium Filipinów przy Chiesa
Nuova w Rzymie. Fot. K. Mikocka-Rachubowa
Tommaso Righi prawie całe życie spędził w Rzymie, gdzie urodził się w 1727 r. i skąd dopiero w wie-
ku niemal sześćdziesięciu lat wyjechał do Polski. O jego edukacji artystycznej wiemy jedynie, że był uczniem
rzeźbiarza Filippa delia Valle332. Samodzielną działalność rozpoczął przypuszczalnie w końcu lat 40. XVIII w.
Za pierwszą znaną jego pracę uważano do niedawna wykonaną w 1754 r. stiukową dekorację wnętrza ko-
ścioła w Grottaferrata, przebudowywanego wówczas na zlecenie kardynała Giannantonia Guadagniego,
wikariusza Rzymu i opata komendatoryjnego Grottaferraty, na którą składają się umieszczone na ścianach
nawy głównej świątyni cztery duże owalne medaliony z reliefowymi scenami z życia Marii {Narodziny
Marii, Zaślubiny Marii ze św. Józefem, Prezentacja w świątyni, Zwiastowanie) oraz dwa anioły podtrzymu-
jące kartusz z inskrypcją dedykacyjną na ścianie wejściowej333. Righi tak dalece był tu zależny od twórczo-
ści swego mistrza, że np. w reliefie ze sceną Zwiastowania posunął się do dość nieudolnej imitacji marmu-
rowego retabulum o tym temacie, wykonanego przez delia Valle do jednego z ołtarzy rzymskiego kościoła
Katalog wystawy, Roma, Museo di Palazzo Venezia, marzo-maggio 1980, catalogo a cura di A. Tant i По Mignosi, Roma
1980, s. 239-243; J. Montagu, The Santacroce tombs in S. Maria in Publicolis, Rome, „The Burlington Magazine", 139, 1997,
nr 1137 (December), s. 856-857, 858.
332 „Diario Ordinario", 1760, nr 6630 (5 I), s. 12, wymieniony: „Sig. Tommaso Righi Romano, allievo del celebrę Sig. Valle".
O Filippo delia Valle - ThB, t. 34, Leipzig 1940, s. 77-78.
333 G. Z an der, La chiesa medioevale delia Badia di Grottaferrata e la sua trasformazione del 1754, in un manoscritto
criptense inedito del padre Filippo Vitale, „Palladio. Rivista di Storia dell'Architettura", nuova serie, 3, 1953, fasc. 2-3 (aprile-
settembre), s. 128-129; [N eg roj, op. cit., s. 240-241.
99
26. Tommaso Righi i Antonio Bicchierari, Edicola Mariana (edicola di
fede), stiuk, 1756 r. Wieża zegarowa oratorium Filipinów przy Chiesa
Nuova w Rzymie. Fot. K. Mikocka-Rachubowa
Tommaso Righi prawie całe życie spędził w Rzymie, gdzie urodził się w 1727 r. i skąd dopiero w wie-
ku niemal sześćdziesięciu lat wyjechał do Polski. O jego edukacji artystycznej wiemy jedynie, że był uczniem
rzeźbiarza Filippa delia Valle332. Samodzielną działalność rozpoczął przypuszczalnie w końcu lat 40. XVIII w.
Za pierwszą znaną jego pracę uważano do niedawna wykonaną w 1754 r. stiukową dekorację wnętrza ko-
ścioła w Grottaferrata, przebudowywanego wówczas na zlecenie kardynała Giannantonia Guadagniego,
wikariusza Rzymu i opata komendatoryjnego Grottaferraty, na którą składają się umieszczone na ścianach
nawy głównej świątyni cztery duże owalne medaliony z reliefowymi scenami z życia Marii {Narodziny
Marii, Zaślubiny Marii ze św. Józefem, Prezentacja w świątyni, Zwiastowanie) oraz dwa anioły podtrzymu-
jące kartusz z inskrypcją dedykacyjną na ścianie wejściowej333. Righi tak dalece był tu zależny od twórczo-
ści swego mistrza, że np. w reliefie ze sceną Zwiastowania posunął się do dość nieudolnej imitacji marmu-
rowego retabulum o tym temacie, wykonanego przez delia Valle do jednego z ołtarzy rzymskiego kościoła
Katalog wystawy, Roma, Museo di Palazzo Venezia, marzo-maggio 1980, catalogo a cura di A. Tant i По Mignosi, Roma
1980, s. 239-243; J. Montagu, The Santacroce tombs in S. Maria in Publicolis, Rome, „The Burlington Magazine", 139, 1997,
nr 1137 (December), s. 856-857, 858.
332 „Diario Ordinario", 1760, nr 6630 (5 I), s. 12, wymieniony: „Sig. Tommaso Righi Romano, allievo del celebrę Sig. Valle".
O Filippo delia Valle - ThB, t. 34, Leipzig 1940, s. 77-78.
333 G. Z an der, La chiesa medioevale delia Badia di Grottaferrata e la sua trasformazione del 1754, in un manoscritto
criptense inedito del padre Filippo Vitale, „Palladio. Rivista di Storia dell'Architettura", nuova serie, 3, 1953, fasc. 2-3 (aprile-
settembre), s. 128-129; [N eg roj, op. cit., s. 240-241.