DOI Artikel:
Jaworski, Piotr: Antyk w Królikarni: architektura i zbiory artystyczne
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14537#0221
ANTYK W KRÓLIKARNI. ARCHITEKTURA I ZBIORY ARTYSTYCZNE
215
12. Warszawa, most w Królikarni wg proj. F.M. Lanciego, 1919. Fot. H. Poddębski (IS PAN)
na blachę ołowianą" wydano dwa tysiące złotych. Z powyższego cytatu wynika, że attykę budowli, upo-
zorowaną na ruinę jeszcze przez Merliniego, pokryto istniejącymi do dziś kawałkami rudy i kamieni, ana-
logicznymi do tych, które wmurowano w sztuczne ruiny nieborowskiej Arkadii76. Prawdopodobnie także
w 1842 г., na odcinku attyki ponad wejściem do kuchni od strony podjazdu, ustawiono trzy rzeźby kamienne
0 tematyce mitologicznej77, pozbawione różnych części ciała w celu nadania budowli wrażenia ruiny rów-
nież od strony pałacowego dziedzińca (il. 9). Zapewne w tym samym czasie ponad ozdobnym wejściem do
kuchni od strony parku umieszczono inskrypcję Caeciliae Cretici, mającą zapewnić prawidłową identyfika-
cję budynku z antycznym pierwowzorem. Z fotografii78 (il. 10-11) wiadomo, że inskrypcja zdobiła budynek
kuchni jeszcze na początku XX w., można więc sądzić, że zniszczona została dopiero podczas II wojny
światowej. Ponadto, już w latach trzydziestych XIX w. ustawiono wokół kuchni 12 „figur marmurowych"79.
W 1843 r. do ogrodu w Królikarni trafił z Arkadii „kamień obrobiony z podstawą z Cyrku"80 oraz „dwa lwy
z marmuru białego, znakomitego dłuta rzymskiego"81, które ozdobiły most łączący aleję dojazdową z pod-
jazdem, wzniesiony według projektu F.M. Lanciego (il. 12). Arkadyjskie pochodzenie marmurowych lwów
73 Ibidem, Ogólny wyciąg...
76 Kwiatkowski, Dzieje..., przyp. 51; W. Piwkowski, Arkadia Heleny Radziwiłłów ej. Studium historyczne [Studia
1 Materiały Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Ogrody 5 (11)], Warszawa 1998, s. 39, 51.
77 Dwie z nich stoją na attyce kuchni do dziś, trzecią wykopano z ziemi w pobliżu tej budowli w 1986 г.: Archiwum Muzeum
im. X. Dunikowskiego w Królikarni, sygn. 245, „Tors mężczyzny" z attyki kuchni w Królikarni. Dokumentacja konserwatorska
(1987).
78 Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, bez nr neg. (pozytyw), fot. J. Kłos (początek XX w.).
74 AGAD, ARN, sygn. 807, Spis ruchomości w pałacu Królikarni znajdujących się oddanych pod dozór Marcinowi Krzemiń-
skiemu dnia 24 czerwca 1836 r.
80 APRN, rkps 142, Książka do zapisywania wszelkich ruchomości zabierających się z pałacyków arkadyjskich do pałacu
nieborowskiego, jako też i wydających się tak do Warszawy jak i do Królikarni dla J.O. Xiężnej Pani od roku 1842 zaczęta.
81 „Kurier Warszawski", 1846, nr 286.
215
12. Warszawa, most w Królikarni wg proj. F.M. Lanciego, 1919. Fot. H. Poddębski (IS PAN)
na blachę ołowianą" wydano dwa tysiące złotych. Z powyższego cytatu wynika, że attykę budowli, upo-
zorowaną na ruinę jeszcze przez Merliniego, pokryto istniejącymi do dziś kawałkami rudy i kamieni, ana-
logicznymi do tych, które wmurowano w sztuczne ruiny nieborowskiej Arkadii76. Prawdopodobnie także
w 1842 г., na odcinku attyki ponad wejściem do kuchni od strony podjazdu, ustawiono trzy rzeźby kamienne
0 tematyce mitologicznej77, pozbawione różnych części ciała w celu nadania budowli wrażenia ruiny rów-
nież od strony pałacowego dziedzińca (il. 9). Zapewne w tym samym czasie ponad ozdobnym wejściem do
kuchni od strony parku umieszczono inskrypcję Caeciliae Cretici, mającą zapewnić prawidłową identyfika-
cję budynku z antycznym pierwowzorem. Z fotografii78 (il. 10-11) wiadomo, że inskrypcja zdobiła budynek
kuchni jeszcze na początku XX w., można więc sądzić, że zniszczona została dopiero podczas II wojny
światowej. Ponadto, już w latach trzydziestych XIX w. ustawiono wokół kuchni 12 „figur marmurowych"79.
W 1843 r. do ogrodu w Królikarni trafił z Arkadii „kamień obrobiony z podstawą z Cyrku"80 oraz „dwa lwy
z marmuru białego, znakomitego dłuta rzymskiego"81, które ozdobiły most łączący aleję dojazdową z pod-
jazdem, wzniesiony według projektu F.M. Lanciego (il. 12). Arkadyjskie pochodzenie marmurowych lwów
73 Ibidem, Ogólny wyciąg...
76 Kwiatkowski, Dzieje..., przyp. 51; W. Piwkowski, Arkadia Heleny Radziwiłłów ej. Studium historyczne [Studia
1 Materiały Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Ogrody 5 (11)], Warszawa 1998, s. 39, 51.
77 Dwie z nich stoją na attyce kuchni do dziś, trzecią wykopano z ziemi w pobliżu tej budowli w 1986 г.: Archiwum Muzeum
im. X. Dunikowskiego w Królikarni, sygn. 245, „Tors mężczyzny" z attyki kuchni w Królikarni. Dokumentacja konserwatorska
(1987).
78 Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, bez nr neg. (pozytyw), fot. J. Kłos (początek XX w.).
74 AGAD, ARN, sygn. 807, Spis ruchomości w pałacu Królikarni znajdujących się oddanych pod dozór Marcinowi Krzemiń-
skiemu dnia 24 czerwca 1836 r.
80 APRN, rkps 142, Książka do zapisywania wszelkich ruchomości zabierających się z pałacyków arkadyjskich do pałacu
nieborowskiego, jako też i wydających się tak do Warszawy jak i do Królikarni dla J.O. Xiężnej Pani od roku 1842 zaczęta.
81 „Kurier Warszawski", 1846, nr 286.