DOI Artikel:
Szymanowicz, Maciej: Pomiędzy fotografią a malarstwem: o współpracy Jana Bułhaka z Ferdynandem Ruszczycem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14575#0124
118
MACIEJ SZYMANOWICZ
1. F. Ruszczyć, Godło zakładu fotograficznego Jana Bułhaka, 2. J. Bułhak, Profil, ok. 1911 г., J. Bułhak,
rysunek, 1912 Fotografika, Warszawa 1931
eony w prawo od patrzącego, inspirowany zapewne zdjęciem Profil i stylizowany przez Ruszczyca"16. Przy-
puszczenie wyrażone przez Zdanowskiego zapewne jest zgodne z prawdą, bowiem Ruszczyć zanotował
informację o tej fotografii w dzienniku pod 2 sierpnia 1911 r.17
POCHODZENIE I ŚWIATOPOGLĄD ARTYSTÓW
F
Piotr Sledziewski w przywołanym na początku tekście zwracał uwagę, iż twórczość Bułhaka jest wa-
runkowana jego „gustem soplicowskim". Zapewne miał na myśli szczególną predylekcję artysty do tematów
związanych z życiem litewskiej szlachty, a zwłaszcza inwentaryzację architektury dworów i folwarków. Tego
rodzaju tematyka była obecna w całej twórczości fotografa. Miała jednak szczególne znaczenie na samym
jej początku, jeszcze przed spotkaniem z Ferdynandem Ruszczycem. Wtedy Bułhak skupiał się przede
wszystkim na fotografii własnego majątku Peresieka na Mińszczyźnie oraz jego bezpośrednich okolic.
Taka problematyka zdjęć musiała wydać się Ruszczycowi bardzo bliska, bowiem sam niejednokrotnie
czynił tematem swych obrazów rodzinny majątek w Bohdanowie na Oszmiańszczyźnie. O emocjonalnym
stosunku malarza do rodzinnych okolic świadczy zanotowane w dzienniku z 1900 r. stwierdzenie, iż odna-
lazł życiowe credo w słowach Czesława Jankowskiego, opisującego powiat oszmiański: „Ziemi tej mojej,
że nic nie mam cenniejszego jej do dania, uczucia te składam, ponieważ wiem, iż błogosławione są ziemie,
które bardzo kochamy"18. Podobnie rozumiał jego twórczość Bułhak, który pisał: „Od pierwszych dziecin-
nych prób rysunkowych aż do ostatnich prac przedśmiertnych jest on wnikliwym piewcą »Domu«, a ten
E. Zdanowski, Fotograficzne środowisko wileńskie (wspomnienia i refleksje), mps referatu wygłoszonego na I Sym-
pozjum Historii Fotografii, które odbyło się w dniach 8-10 października 1971 r. w Lublinie, s. 3.
17 Pod tą datą widnieje następujący zapis: „O 3-ej idę na spotkanie Bułhaka. Spotykam koło młyna. Oprowadzam po ogrodach.
Bułhak pokazuje nowe swe zdjęcia (profil w szarym kolorze, postać idąca w ruchu, niskie horyzonty)". Cyt. za: Ruszczyć,
Dziennik..., cz. I, s. 247.
18 Ibidem, s. 126-127.
MACIEJ SZYMANOWICZ
1. F. Ruszczyć, Godło zakładu fotograficznego Jana Bułhaka, 2. J. Bułhak, Profil, ok. 1911 г., J. Bułhak,
rysunek, 1912 Fotografika, Warszawa 1931
eony w prawo od patrzącego, inspirowany zapewne zdjęciem Profil i stylizowany przez Ruszczyca"16. Przy-
puszczenie wyrażone przez Zdanowskiego zapewne jest zgodne z prawdą, bowiem Ruszczyć zanotował
informację o tej fotografii w dzienniku pod 2 sierpnia 1911 r.17
POCHODZENIE I ŚWIATOPOGLĄD ARTYSTÓW
F
Piotr Sledziewski w przywołanym na początku tekście zwracał uwagę, iż twórczość Bułhaka jest wa-
runkowana jego „gustem soplicowskim". Zapewne miał na myśli szczególną predylekcję artysty do tematów
związanych z życiem litewskiej szlachty, a zwłaszcza inwentaryzację architektury dworów i folwarków. Tego
rodzaju tematyka była obecna w całej twórczości fotografa. Miała jednak szczególne znaczenie na samym
jej początku, jeszcze przed spotkaniem z Ferdynandem Ruszczycem. Wtedy Bułhak skupiał się przede
wszystkim na fotografii własnego majątku Peresieka na Mińszczyźnie oraz jego bezpośrednich okolic.
Taka problematyka zdjęć musiała wydać się Ruszczycowi bardzo bliska, bowiem sam niejednokrotnie
czynił tematem swych obrazów rodzinny majątek w Bohdanowie na Oszmiańszczyźnie. O emocjonalnym
stosunku malarza do rodzinnych okolic świadczy zanotowane w dzienniku z 1900 r. stwierdzenie, iż odna-
lazł życiowe credo w słowach Czesława Jankowskiego, opisującego powiat oszmiański: „Ziemi tej mojej,
że nic nie mam cenniejszego jej do dania, uczucia te składam, ponieważ wiem, iż błogosławione są ziemie,
które bardzo kochamy"18. Podobnie rozumiał jego twórczość Bułhak, który pisał: „Od pierwszych dziecin-
nych prób rysunkowych aż do ostatnich prac przedśmiertnych jest on wnikliwym piewcą »Domu«, a ten
E. Zdanowski, Fotograficzne środowisko wileńskie (wspomnienia i refleksje), mps referatu wygłoszonego na I Sym-
pozjum Historii Fotografii, które odbyło się w dniach 8-10 października 1971 r. w Lublinie, s. 3.
17 Pod tą datą widnieje następujący zapis: „O 3-ej idę na spotkanie Bułhaka. Spotykam koło młyna. Oprowadzam po ogrodach.
Bułhak pokazuje nowe swe zdjęcia (profil w szarym kolorze, postać idąca w ruchu, niskie horyzonty)". Cyt. za: Ruszczyć,
Dziennik..., cz. I, s. 247.
18 Ibidem, s. 126-127.