DOI article:
Leśniakowska, Marta: Architektura i jej obrazy: fotografia, modernizm, historiografia; fotografie Czesława Olszewskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14575#0199
ARCHITEKTURA I JEJ OBRAZY
189
2. C. Olszewski, Fontanna na pływalni solankowo-termalnej
w Ciechocinku, 1932 lub po 1932, reprint z negatywu, neg. IS PAN
zespoły pałacowo-parkowe Nieborowa, Arkadii, Starego Otwocka, Małej Wsi, publikowane jako ilustracje
do artykułów traktujących o tych obiektach5.
Ten czysto przedmiotowy kontekst, podporządkowujący czynność fotografowania funkcji usługowej
ukrywał - a dziś dostrzegamy to już jako oczywistość - całą problematyczność uogólniającego pojęcia „fo-
tografia dokumentacyjna". Jej w istocie pozorną neutralność i równie pozorny a fałszywy „obiektywizm"
kamery (fotografa), przed którym przestrzegała Susan Sontag, zawsze nieufna wobec rzekomo obiektywne-
go obrazu rzeczywistości6. Znana dziś w nowej historii sztuki teoria odwróconego spojrzenia (Belting ) daje
- Czesław Olszewski, który od roku 1929 wykładał na Miejskich Kursach Fototechnicznych w Warszawie, otrzymał w 1937 r.
nagrodę w konkursie fotograficznym „Piękno Warszawy", a rok później, w związku z głośną wystawą w Muzeum Narodowym
„Warszawa wczoraj, dziś i jutro", wykonał, opracowane własną techniką, przezrocza plastyczne (które opatentował 20 lat potem,
w 1957 г.). Fotografował polskie eksponaty przygotowywane na wystawy światowe w Paryżu (1937) i Nowym Jorku (1939).
a w czasie studiów na Wydziale Architektury PW, zafascynowany jak wówczas zresztą wielu, twórczością rysunkową architekta-
-wizjonera Stanisława Noakowskiego, robił zdjęcia jego rysunków i fantazji architektonicznych, w tym także słynne szkice kredą
na tablicy, które Noakowski wykonywał podczas swoich wykładów. Niestety, wydane konspiracyjnie podczas wojny dwie teki /
fotografiami Olszewskiego tych rysunków bezpowrotnie, jak się zdaje, zaginęły. Czesław Olszewski fotografow ał cale życie, ale
miał też inne pasje: grał na skrzypcach i pracował nad atlasem instrumentów muzycznych (A.K. Olsze w ski. Biogram С zesława
Olszewskiego, [w:] Dekada swingu...).
6 S. Sontag, O fotografii, przekł. S. M a g a 1 a, WAiF, Warszawa 1986.
II. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte: eine Revision nach zehn Jahren, Munchen 1995. Por. M. Bryl, Historia
sztuki na przejściu od kontekstowej Funktionsgeschichte ku antropologicznej Bildwissenschaft (casus Hans Belting), ...Artium Quae-
stiones", XI, 2000, s. 245 i n.
189
2. C. Olszewski, Fontanna na pływalni solankowo-termalnej
w Ciechocinku, 1932 lub po 1932, reprint z negatywu, neg. IS PAN
zespoły pałacowo-parkowe Nieborowa, Arkadii, Starego Otwocka, Małej Wsi, publikowane jako ilustracje
do artykułów traktujących o tych obiektach5.
Ten czysto przedmiotowy kontekst, podporządkowujący czynność fotografowania funkcji usługowej
ukrywał - a dziś dostrzegamy to już jako oczywistość - całą problematyczność uogólniającego pojęcia „fo-
tografia dokumentacyjna". Jej w istocie pozorną neutralność i równie pozorny a fałszywy „obiektywizm"
kamery (fotografa), przed którym przestrzegała Susan Sontag, zawsze nieufna wobec rzekomo obiektywne-
go obrazu rzeczywistości6. Znana dziś w nowej historii sztuki teoria odwróconego spojrzenia (Belting ) daje
- Czesław Olszewski, który od roku 1929 wykładał na Miejskich Kursach Fototechnicznych w Warszawie, otrzymał w 1937 r.
nagrodę w konkursie fotograficznym „Piękno Warszawy", a rok później, w związku z głośną wystawą w Muzeum Narodowym
„Warszawa wczoraj, dziś i jutro", wykonał, opracowane własną techniką, przezrocza plastyczne (które opatentował 20 lat potem,
w 1957 г.). Fotografował polskie eksponaty przygotowywane na wystawy światowe w Paryżu (1937) i Nowym Jorku (1939).
a w czasie studiów na Wydziale Architektury PW, zafascynowany jak wówczas zresztą wielu, twórczością rysunkową architekta-
-wizjonera Stanisława Noakowskiego, robił zdjęcia jego rysunków i fantazji architektonicznych, w tym także słynne szkice kredą
na tablicy, które Noakowski wykonywał podczas swoich wykładów. Niestety, wydane konspiracyjnie podczas wojny dwie teki /
fotografiami Olszewskiego tych rysunków bezpowrotnie, jak się zdaje, zaginęły. Czesław Olszewski fotografow ał cale życie, ale
miał też inne pasje: grał na skrzypcach i pracował nad atlasem instrumentów muzycznych (A.K. Olsze w ski. Biogram С zesława
Olszewskiego, [w:] Dekada swingu...).
6 S. Sontag, O fotografii, przekł. S. M a g a 1 a, WAiF, Warszawa 1986.
II. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte: eine Revision nach zehn Jahren, Munchen 1995. Por. M. Bryl, Historia
sztuki na przejściu od kontekstowej Funktionsgeschichte ku antropologicznej Bildwissenschaft (casus Hans Belting), ...Artium Quae-
stiones", XI, 2000, s. 245 i n.