DOI Artikel:
Dec, Dorota: O Rembrandta "Krajobrazie z miłosiernym Samarytaninem"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0065
O RfiMBRANDTA KRAJOBRAZU- Z MIŁOSIERNYM SAMARYTANINEM
59
6. Rembrandt van Rijn, Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem,
fotografia w podczerwieni fragmentu obrazu z rannym i miłosiernym
Samarytaninem z widoczną po lewej stronie siedzącą postacią,
Fundacja Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie.
Fot. J. Rutkowski, 1985
Po prawej stronie Krajobrazu z miłosiernym Samarytaninem, w cieniu, na skraju lasu, widoczna jest
para ludzi. Dzięki dużym powiększeniom, zastosowanym na wzmiankowanym pokazie w Muzeum Czarto-
ryskich, można było zauważyć, że są to raczej ludzie starsi, a nie, jak często dotąd ich odczytywano, młodzi
zakochani (il. IV). Bezzębna kobieta w kapeluszu o szerokim rondzie i długiej sukni (interpretowana czasem
jako Luxuria lub Vanitas)12 stoi jak skamieniała, przyciskając dłonie do piersi, obok tulącego się do niej
młodszego mężczyzny w berecie z piórem, krótkiej pelerynie i ze szpadą u boku. Unosi on ku górze rękę
z otwartą dłonią, w geście wyrażającym przerażenie, jakby chciał odsunąć od siebie coś groźnego. Drugą
rękę zaciska kurczowo na skraju peleryny. Czy to, co rozgrywa się aktualnie przed nimi, na ich oczach,
mogło być powodem takiego przerażenia? Wydaje się, że byli oni raczej świadkami wypadku, który miał
miejsce wcześniej, a więc napadu rozbójników na wędrującego drogą człowieka. Wydarzenia poprzedzają-
cego ukazaną na obrazie scenę, którego Rembrandt nie uwzględnił, a które - jako początek opowieści -
często przedstawiane było w cyklach rycin z dobrym Samarytaninem. W obraz wpisana też została inna,
wcześniejsza sytuacja, pominięcie rannego przez przechodzących obok niego kapłana i lewitę, których ar-
tysta ukazał w oddali, za zakrętem drogi, pod postaciami dwóch idących obok siebie mężczyzn w długich
wschodnich szatach13 (il. V). Dzięki temu obraz, którego akcja rozgrywa się, zgodnie z Ewangelią, na drodze,
12 Taką interpretację sugerują m.in. autorzy A Corpus of Rembrandt Paintings..., t. 3, s. 268.
13 Tak proponuje odczytać te postacie Rostworowski, ^. cit.
59
6. Rembrandt van Rijn, Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem,
fotografia w podczerwieni fragmentu obrazu z rannym i miłosiernym
Samarytaninem z widoczną po lewej stronie siedzącą postacią,
Fundacja Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie.
Fot. J. Rutkowski, 1985
Po prawej stronie Krajobrazu z miłosiernym Samarytaninem, w cieniu, na skraju lasu, widoczna jest
para ludzi. Dzięki dużym powiększeniom, zastosowanym na wzmiankowanym pokazie w Muzeum Czarto-
ryskich, można było zauważyć, że są to raczej ludzie starsi, a nie, jak często dotąd ich odczytywano, młodzi
zakochani (il. IV). Bezzębna kobieta w kapeluszu o szerokim rondzie i długiej sukni (interpretowana czasem
jako Luxuria lub Vanitas)12 stoi jak skamieniała, przyciskając dłonie do piersi, obok tulącego się do niej
młodszego mężczyzny w berecie z piórem, krótkiej pelerynie i ze szpadą u boku. Unosi on ku górze rękę
z otwartą dłonią, w geście wyrażającym przerażenie, jakby chciał odsunąć od siebie coś groźnego. Drugą
rękę zaciska kurczowo na skraju peleryny. Czy to, co rozgrywa się aktualnie przed nimi, na ich oczach,
mogło być powodem takiego przerażenia? Wydaje się, że byli oni raczej świadkami wypadku, który miał
miejsce wcześniej, a więc napadu rozbójników na wędrującego drogą człowieka. Wydarzenia poprzedzają-
cego ukazaną na obrazie scenę, którego Rembrandt nie uwzględnił, a które - jako początek opowieści -
często przedstawiane było w cyklach rycin z dobrym Samarytaninem. W obraz wpisana też została inna,
wcześniejsza sytuacja, pominięcie rannego przez przechodzących obok niego kapłana i lewitę, których ar-
tysta ukazał w oddali, za zakrętem drogi, pod postaciami dwóch idących obok siebie mężczyzn w długich
wschodnich szatach13 (il. V). Dzięki temu obraz, którego akcja rozgrywa się, zgodnie z Ewangelią, na drodze,
12 Taką interpretację sugerują m.in. autorzy A Corpus of Rembrandt Paintings..., t. 3, s. 268.
13 Tak proponuje odczytać te postacie Rostworowski, ^. cit.