DOI Artikel:
Talbierska, Jolanta: Twórczość graficzna Rembrandta van Rijn: nowe perspektywy badawcze dzieła graficznego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0123
TWÓRCZOŚĆ GRAFICZNA RRMBRANDTA VAN RUN
117
42. Siedem Prowincji z kontramarką BM, kontrowersyjny
znak wodny ze względu na późne datowanie, po roku
1656; odnotowany m.in. na rycinie Rembrandta: Akt
leżącej kobiety widzianej od tyłu z 1658. Gabinet Rycin
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 2992.
Przerys autorki
przez długi czas znajdowały się w depozycie Rijksprentenkabinet w Amsterdamie, w roku 1938 po nieuda-
nych negocjacjach z British Muséum sprzedano zespół kolekcjonerowi amerykańskiemu, dr. Robertowi Lee
Humberowi. Na początku XIX w. w Londynie odnotowano siedem innych płyt van Rijna, z których odbitki
znalazły się w wydawnictwie A collection ofTwo Hundred Original Etchings316. Do naszych czasów prze-
trwały 82 matryce graficzne, w większości przeretuszowane i ponownie trawione317, po aukcji londyńskiej
w lutym 1993 r. zostały one rozproszone wśród zbiorów państwowych i prywatnych kolekcjonerów318.
W wypadku tej grupy szczegółowa analiza papierów pozwoliła stopniowo wyodrębnić odbitki pośmiert-
ne, związać poszczególne znaki wodne z niektórymi późnymi edycjami i wskazać cechy charakterystyczne
papierów używanych w wydaniach XVIII-wiecznych (np. Basanów). Przykładem metody może być wariant
filigranu Siedem Prowincji z monogramem BM (il. 42)319. Znak ten jest datowany przez Erika Hinterdinga
316 lst édition printed by G.J. M'Creery, London 1816; 2nd édition G. W. Lewis, London 1819/1822, 3rd édition London
1826 - J. Kay; B. 38, 49, 75, 79, 262, 264, 266. W wydaniu Lewisa akwafortę B. 49 zastąpiono kopią B. 21; A.M. H ind,
A Catalogue of Rembrandt's Etchings, I-II, London 1923, s. 8-9; Miinz, op. cit., s. 219; Hinterding, The History..., s. 28,
przyp. 107.
317 Podstawowe opracowanie Hinterding, The History...; wcześniej A.C. Coppier, Les eaux-fortes de Rembrandt.
L'ensemble de l'oeuvre gravé. Les cuivres gravés, Paris-Genève-Sadag 1917, s. 113-138; H i n d, op. cit., s. 22-23; M u n z, op. cit.,
s. 23-47; В iôrklund, op. cit., s. 161-164; С a y e u x, op. cit., s. 131-161; o jednej płycie niewymienionej u Hinterdinga: A. Ro-
bison, Building a collection, National Gallery of Art, Washington 1997; Lalbierska, Rembrandt..., s. 60-61.
318 Kolekcja Roberta Lee Humbera, zdeponowana w North Carolina Muséum of Art w Raleigh; sprzedana w 1938 r. Hum-
berowi przez Victora Alvin-Beaumont; w 1993 r. aukcja Londyn, Artemis przeprowadzona do spółki z kalifornijskim dealerem В. M.
Lightem; Hinterding, The History..., s. 36, przyp. 166.
319 Wariant A.a i A.b., Hinterding, Rembrandt as an etcher..., s. 176.
117
42. Siedem Prowincji z kontramarką BM, kontrowersyjny
znak wodny ze względu na późne datowanie, po roku
1656; odnotowany m.in. na rycinie Rembrandta: Akt
leżącej kobiety widzianej od tyłu z 1658. Gabinet Rycin
Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 2992.
Przerys autorki
przez długi czas znajdowały się w depozycie Rijksprentenkabinet w Amsterdamie, w roku 1938 po nieuda-
nych negocjacjach z British Muséum sprzedano zespół kolekcjonerowi amerykańskiemu, dr. Robertowi Lee
Humberowi. Na początku XIX w. w Londynie odnotowano siedem innych płyt van Rijna, z których odbitki
znalazły się w wydawnictwie A collection ofTwo Hundred Original Etchings316. Do naszych czasów prze-
trwały 82 matryce graficzne, w większości przeretuszowane i ponownie trawione317, po aukcji londyńskiej
w lutym 1993 r. zostały one rozproszone wśród zbiorów państwowych i prywatnych kolekcjonerów318.
W wypadku tej grupy szczegółowa analiza papierów pozwoliła stopniowo wyodrębnić odbitki pośmiert-
ne, związać poszczególne znaki wodne z niektórymi późnymi edycjami i wskazać cechy charakterystyczne
papierów używanych w wydaniach XVIII-wiecznych (np. Basanów). Przykładem metody może być wariant
filigranu Siedem Prowincji z monogramem BM (il. 42)319. Znak ten jest datowany przez Erika Hinterdinga
316 lst édition printed by G.J. M'Creery, London 1816; 2nd édition G. W. Lewis, London 1819/1822, 3rd édition London
1826 - J. Kay; B. 38, 49, 75, 79, 262, 264, 266. W wydaniu Lewisa akwafortę B. 49 zastąpiono kopią B. 21; A.M. H ind,
A Catalogue of Rembrandt's Etchings, I-II, London 1923, s. 8-9; Miinz, op. cit., s. 219; Hinterding, The History..., s. 28,
przyp. 107.
317 Podstawowe opracowanie Hinterding, The History...; wcześniej A.C. Coppier, Les eaux-fortes de Rembrandt.
L'ensemble de l'oeuvre gravé. Les cuivres gravés, Paris-Genève-Sadag 1917, s. 113-138; H i n d, op. cit., s. 22-23; M u n z, op. cit.,
s. 23-47; В iôrklund, op. cit., s. 161-164; С a y e u x, op. cit., s. 131-161; o jednej płycie niewymienionej u Hinterdinga: A. Ro-
bison, Building a collection, National Gallery of Art, Washington 1997; Lalbierska, Rembrandt..., s. 60-61.
318 Kolekcja Roberta Lee Humbera, zdeponowana w North Carolina Muséum of Art w Raleigh; sprzedana w 1938 r. Hum-
berowi przez Victora Alvin-Beaumont; w 1993 r. aukcja Londyn, Artemis przeprowadzona do spółki z kalifornijskim dealerem В. M.
Lightem; Hinterding, The History..., s. 36, przyp. 166.
319 Wariant A.a i A.b., Hinterding, Rembrandt as an etcher..., s. 176.