DOI Artikel:
Ignaczak, Paweł: Twórczość rytownicza Jana Piotra Norblina na tle XVIII-wiecznej grafiki rembrandtyzującej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0221
TWÓRCZOŚĆ RYTOWNICZA JANA PIO IRA NOKBI.INA
207
16. Jan Piotr Norblin, Żebrak z psem, akwaforta, sucha igła,
95 x 73 mm, 1787, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Fot. K. Nowacka, MNP
większych zmian - wielbłąd został zastąpiony koniem, a murzyński dostojnik Dietricha stał się giermkiem
trzymającym wierzchowca. W ten sposób francuski artysta połączył rembrandtyzujący styl saskiego artysty
i legendarne dzieje Czech, tworząc rycinę, która służąc za przykład wychowankom Szkoły Rycerskiej miała
w zamierzeniu odegrać rolę w reformowaniu Rzeczypospolitej Obojga Narodów164.
Norblin był bacznym obserwatorem życia codziennego, stąd w jego œuvre graficznym znalazły się rów-
nież sceny rodzajowe. Szczególnie interesujące sątzw. typy przedstawiające odzianych w łachmany włóczę-
gów czy wędrownych handlarzy. Artysta Czartoryskich wykonał pięć rycin ukazujących żebraków. Dwie
z nich są imitacjami rycin Holendra: w Żebraku z psem (H. 35, il. 16) Norblin nawiązał do Żebraka z otwar-
tymi ustami siedzącym na skale (B. 174), a w Żebraku stojącym tyłem (H. 32) do Żebraka z drewnianą nogą
Rembrandta (B. 179).
Największą grupę dzieł graficznych francuskiego twórcy stanowią emulacje. Także i tu pojawiają się
prace o różnej tematyce. Ryciny religijne, takie jak Pokłon pasterzy (H. 4) czy dwie wersje Wskrzeszenia
Łazarza (H. 7, il. 17; H. 8), budują nastrój spotykany w sztuce Rembrandta dzięki zastosowaniu podobnej
techniki, środków wyrazu i motywów. Na tym kończą się podobieństwa, bowiem kompozycja i sposób,
w jaki Norblin osiągał dramaturgię przedstawienia, były jego autorstwa. Dwie prace o tematyce historycz-
nej, Aleksander i Diogenes (H. 10) oraz Pierwszy Piast (H. 13), powtarzają istniejące wzorce malarskie.
Obrazy te wyszły spod jego pędzla, można więc ryciny, które powtarzają ich kompozycje, potraktować jako
emulacje165. W obu wypadkach głównym elementem odwołującym się do tradycji Rembrandta były stroje:
164 I g n а с z a k, Recepcja...
165 Obraz Aleksander i Diogenes (olej na płótnie, 372 x 450 mm) znajduje się w Princeton University Muséum, /а informa-
cje o obrazie dziękuję dr Betsy Rosasco, Research Curator of Later Western Art tego muzeum. Obraz Pierwszy Piast znajduje się
w kolekcji Muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie (olej na płótnie, 395 x 335 mm. nr inw. XII 445).
207
16. Jan Piotr Norblin, Żebrak z psem, akwaforta, sucha igła,
95 x 73 mm, 1787, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Fot. K. Nowacka, MNP
większych zmian - wielbłąd został zastąpiony koniem, a murzyński dostojnik Dietricha stał się giermkiem
trzymającym wierzchowca. W ten sposób francuski artysta połączył rembrandtyzujący styl saskiego artysty
i legendarne dzieje Czech, tworząc rycinę, która służąc za przykład wychowankom Szkoły Rycerskiej miała
w zamierzeniu odegrać rolę w reformowaniu Rzeczypospolitej Obojga Narodów164.
Norblin był bacznym obserwatorem życia codziennego, stąd w jego œuvre graficznym znalazły się rów-
nież sceny rodzajowe. Szczególnie interesujące sątzw. typy przedstawiające odzianych w łachmany włóczę-
gów czy wędrownych handlarzy. Artysta Czartoryskich wykonał pięć rycin ukazujących żebraków. Dwie
z nich są imitacjami rycin Holendra: w Żebraku z psem (H. 35, il. 16) Norblin nawiązał do Żebraka z otwar-
tymi ustami siedzącym na skale (B. 174), a w Żebraku stojącym tyłem (H. 32) do Żebraka z drewnianą nogą
Rembrandta (B. 179).
Największą grupę dzieł graficznych francuskiego twórcy stanowią emulacje. Także i tu pojawiają się
prace o różnej tematyce. Ryciny religijne, takie jak Pokłon pasterzy (H. 4) czy dwie wersje Wskrzeszenia
Łazarza (H. 7, il. 17; H. 8), budują nastrój spotykany w sztuce Rembrandta dzięki zastosowaniu podobnej
techniki, środków wyrazu i motywów. Na tym kończą się podobieństwa, bowiem kompozycja i sposób,
w jaki Norblin osiągał dramaturgię przedstawienia, były jego autorstwa. Dwie prace o tematyce historycz-
nej, Aleksander i Diogenes (H. 10) oraz Pierwszy Piast (H. 13), powtarzają istniejące wzorce malarskie.
Obrazy te wyszły spod jego pędzla, można więc ryciny, które powtarzają ich kompozycje, potraktować jako
emulacje165. W obu wypadkach głównym elementem odwołującym się do tradycji Rembrandta były stroje:
164 I g n а с z a k, Recepcja...
165 Obraz Aleksander i Diogenes (olej na płótnie, 372 x 450 mm) znajduje się w Princeton University Muséum, /а informa-
cje o obrazie dziękuję dr Betsy Rosasco, Research Curator of Later Western Art tego muzeum. Obraz Pierwszy Piast znajduje się
w kolekcji Muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie (olej na płótnie, 395 x 335 mm. nr inw. XII 445).