Museum Narodowe w Krakowie [Hrsg.]: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie (N.S. 1.1999)

Rafaela ,,Portret młodzieńca” ze zbiorów Czartoryskich

17

4. Rafael, Portret młodzieńca, fragment (fot. S. Mucha, 1930)

inwentarzowe3, a także wspomnienia ludzi znających dzieło z autopsji - wszyst-
ko to współtworzy dzisiaj wokół utraconego obrazu piękną i zarazem drama-
tyczną legendę. Zapewne dużą rolę odgrywa w tej legendzie uroda tajemniczego
modela sprzed kilku wieków. „Spojrzenie spoza rzęs, nie więcej niż mgnienie,
sekunda, i w nim świadomość inna, czekająca, zaczajona, nieomal zamaskowa-

3 Najdokładniejszy opis obrazu przekazał S. Komornicki, Muzeum Książąt Czar-
toryskich w Krakowie, Kraków 1929, s. 13, poz. 56: „Portret młodej osoby (zapewne chłop-
ca) w półpostaci siedzącej w lewo, głowa prawie na wprost; prawa ręka wsparta o stół,
lewa podtrzymuje ubiór na piersiach. Długie kasztanowate włosy przykrywa czarny beret,
zsunięty na lewą stronę głowy. Ubiór stanowi biała, obficie sfałdowana koszula; od lewego
ramienia spada na kolana spod sutego kołnierza i obszycia futrzanego (jasnobrunatnego,
kuny). Na stole z lewej dywan wschodni o drobnym wzorze, w którym przeważają barwy
pomarańczowa i ciemnozielona. W tle gładka, szarożółta ściana z wycięciem, przez które
widać krajobraz przedstawiający Kampanię rzymską grobowiec Cecylii Metelli przy Via
Appia, z szeregiem drzew o ciężkich, kulistych koronach; w dali mury i wieże Rzymu,
wreszcie góry Sabatyńskie i czysty błękit nieba”.