DOI Artikel:
Wałek, Janusz: Rafaela "Portret młodzieńca" ze zbiorów Czartoryskich
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21223#0029
Rafaela ,,Portret młodzieńca” ze zbiorów Czartoryskich
27
się nadal za współpracą Rafaela z uczniem lub pomocnikiem, inni natomiast, jak
Wilhelm E. Suida(1948), Oskar Fischel (1949 i 1964), a następnie LuitpoldDus-
sler (1966 i 1971), Luisa Becherucci (1968) oraz Wilhelm Kelber (1979) i J.-P.
Cousin (1985)33, przyznawali zdecydowanie autorstwo Rafaelowi, umacniając tym
przekonanie, że obraz ze zbiorów Czartoryskich był niewątpliwym dziełem jednego
z największych artystów włoskiego renesansu. Należy podkreślić, że Dussler, au-
tor największego pełnego katalogu dzieł Rafaela, swoje przekonania oparł przede
wszystkim na przesłankach wysnutych z samego obrazu, z jego wysokiej arty-
stycznej jakości (mistrzowska kompozycją ciepła, harmonijna kolorystyka)34; podob-
nymi przesłankami kierował się także Cousin, pisząc o mistrzowskich efektach
przestrzennych i elegancji kompozycji35.
Jedynym po wojnie badaczem wyraźnie odrzucającym autorstwo Rafaela
był Sydney J. Freedberg (1961 )36, który próbował przesunąć datowanie obrazu
poza granicę roku 1520, a więc na czas, kiedy Rafael już nie żył. Z powojennych
polskich opracowań obrazu Rafaela należy zwrócić uwagę na interesujące stu-
dium Michała Walickiego Z zagadnień pozy portretowej37 oraz zwięzłe omówie-
nie obrazu przez tego autora wspólnie z Janem Białostockim w albumowym
wydawnictwie Malarstwo europejskie w zbiorach polskich38. Obydwaj bada-
cze opowiedzieli się wyraźnie za autorstwem Rafaela.
Tutta la pittura di Raffaello, I, Milano 1956, s. 64; M. Prisco, L'opera completa di
Raffaello, Milano 1966, nr 127, s. 115-116; H. Z e r n e r, Toute l’oeuvre de Raphael, Paris
1969, s. 116.
33 W. E. S u i d a, Raphael ’s Painting and Drawings, London 1948, s. 26; O. F i -
schel, Raphael, London 1964, s. 124-125, 364 (pierwsze wyd. książki Fischela: Lon-
don 1948); L. Dussler, Raffael. Kritisches Yerzeichnis der Gemdlde. Wandbilder und
Bildteppiche, Miinchen 1966, poz. 52; wyd. angielskie: Tenże, Raphael. A Critical
Catalogue of His Pictures. Wallpaintings and Tapestries, London 1971, s. 41-42; L.
Becherucci, A. Marobettini, A. Forlani Tempesti i in., Raffaello -
L 'Opera-Le Fonti — La Fortuna. Presentazione di M. S a 1 m i, Novara 1968,1.1, s. 188;
W. Kelber, Raphael von Urbino. Leben und Werk, Stuttgart 1979, s. 448, nr 93; J.-P.
Cousin, Raphael. His Life and Works, London 1985, s. 142-144.
34 D u s s 1 e r, Raphael. A Critical Catalogue..., s. 15: „In my opinion this portrait
has such ąualities (masterly composition, warm, harmonious colouring) that can hardly
be any doubt of Raphael’s share in it”.
35 C o u s i n, o.c., s. 142: „The mastery of spatial effects [...] and the elegance of the
composition”.
36 S. J. Freedberg, Painting of the High Renaissance in Romę and Florence,
Cambridge 1961, s. 179.
37 M. W a 1 i c k i, Z zagadnień pozy portretowej [w:] Tenże, Obrazy bliskie
i dalekie, Warszawa 1963, s. 269-293.
38 J. Białostocki, M. Walicki, Malarstwo europejskie w zbiorach polskich,
1300-1800, Warszawa 1955, s. 470, nr 61.
27
się nadal za współpracą Rafaela z uczniem lub pomocnikiem, inni natomiast, jak
Wilhelm E. Suida(1948), Oskar Fischel (1949 i 1964), a następnie LuitpoldDus-
sler (1966 i 1971), Luisa Becherucci (1968) oraz Wilhelm Kelber (1979) i J.-P.
Cousin (1985)33, przyznawali zdecydowanie autorstwo Rafaelowi, umacniając tym
przekonanie, że obraz ze zbiorów Czartoryskich był niewątpliwym dziełem jednego
z największych artystów włoskiego renesansu. Należy podkreślić, że Dussler, au-
tor największego pełnego katalogu dzieł Rafaela, swoje przekonania oparł przede
wszystkim na przesłankach wysnutych z samego obrazu, z jego wysokiej arty-
stycznej jakości (mistrzowska kompozycją ciepła, harmonijna kolorystyka)34; podob-
nymi przesłankami kierował się także Cousin, pisząc o mistrzowskich efektach
przestrzennych i elegancji kompozycji35.
Jedynym po wojnie badaczem wyraźnie odrzucającym autorstwo Rafaela
był Sydney J. Freedberg (1961 )36, który próbował przesunąć datowanie obrazu
poza granicę roku 1520, a więc na czas, kiedy Rafael już nie żył. Z powojennych
polskich opracowań obrazu Rafaela należy zwrócić uwagę na interesujące stu-
dium Michała Walickiego Z zagadnień pozy portretowej37 oraz zwięzłe omówie-
nie obrazu przez tego autora wspólnie z Janem Białostockim w albumowym
wydawnictwie Malarstwo europejskie w zbiorach polskich38. Obydwaj bada-
cze opowiedzieli się wyraźnie za autorstwem Rafaela.
Tutta la pittura di Raffaello, I, Milano 1956, s. 64; M. Prisco, L'opera completa di
Raffaello, Milano 1966, nr 127, s. 115-116; H. Z e r n e r, Toute l’oeuvre de Raphael, Paris
1969, s. 116.
33 W. E. S u i d a, Raphael ’s Painting and Drawings, London 1948, s. 26; O. F i -
schel, Raphael, London 1964, s. 124-125, 364 (pierwsze wyd. książki Fischela: Lon-
don 1948); L. Dussler, Raffael. Kritisches Yerzeichnis der Gemdlde. Wandbilder und
Bildteppiche, Miinchen 1966, poz. 52; wyd. angielskie: Tenże, Raphael. A Critical
Catalogue of His Pictures. Wallpaintings and Tapestries, London 1971, s. 41-42; L.
Becherucci, A. Marobettini, A. Forlani Tempesti i in., Raffaello -
L 'Opera-Le Fonti — La Fortuna. Presentazione di M. S a 1 m i, Novara 1968,1.1, s. 188;
W. Kelber, Raphael von Urbino. Leben und Werk, Stuttgart 1979, s. 448, nr 93; J.-P.
Cousin, Raphael. His Life and Works, London 1985, s. 142-144.
34 D u s s 1 e r, Raphael. A Critical Catalogue..., s. 15: „In my opinion this portrait
has such ąualities (masterly composition, warm, harmonious colouring) that can hardly
be any doubt of Raphael’s share in it”.
35 C o u s i n, o.c., s. 142: „The mastery of spatial effects [...] and the elegance of the
composition”.
36 S. J. Freedberg, Painting of the High Renaissance in Romę and Florence,
Cambridge 1961, s. 179.
37 M. W a 1 i c k i, Z zagadnień pozy portretowej [w:] Tenże, Obrazy bliskie
i dalekie, Warszawa 1963, s. 269-293.
38 J. Białostocki, M. Walicki, Malarstwo europejskie w zbiorach polskich,
1300-1800, Warszawa 1955, s. 470, nr 61.