Museum Narodowe w Krakowie [Hrsg.]: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie (N.S. 1.1999)

32

Janusz Wałek

niem księcia della Rovere na
fresku Szkoła Ateńska pod
postaciąpięknego, w białe sza-
ty odzianego młodzieńca,
umieszczonego w grupie filo-
zofów po lewej stronie malo-
widła (11.13). „To jest ten sam
portret tylko w odwróceniu -
stwierdził Gruyer - postać na
fresku obrócona w prawo j est
obrócona na obrazie [naszym
- przyp. autora] ku lewej
stronie. Te same rysy wier-
nie odtworzone, ten sam
urok, ten sam wdzięk, ta
sama dystynkcja objawiają-
ca się w swobodzie ruchów
i powściągliwości, także ten
sam wiek [Francesco della
Rovere liczył w okresie po-
wstania fresku watykańskie-
go około 20 lat - przyp. auto-
ra]. Głowa wykazuje to samo poruszenie, ten sam układ. Włosy sątego samego
kolom (blond przechodzący w mdy), podobnie ułożone i rozdzielone pośrodku czoła
opadają w ten sam sposób wzdłuż policzków i kołnierza na ramiona”44.

Koncepcja Gruyera była bardzo sugestywna. Marian Sokołowski zaak-
ceptował jąz entuzjazmem: „Dość jest go [nasz portret-przyp. autora] - napi-
sał w roku 1892 - zestawić z ryciną włoską przeszłego wieku (ił. 14), która
przedstawia głowę tego księcia ze Szkoły Ateńskiej Rafaela w naturalnej wielko-
ści, aby się o tym przekonać. Na pierwszy rzut oka można by sądzić, że rycina ta
[...] jest wykonana podług naszego portretu”45.

Nie wszyscy jednak godzili się na tę atrakcyjną hipotezę. Jako pierwszy
zanegował ją w roku 1893 Fraser, uzasadniając swój pogląd w ten sposób: „Jak
wierzyć, że piękny młodzieniec z portretu, o spojrzeniu słodkim i życzliwym,
mógłby być Franciszkiem della Rovere, który w r. 1507, w wieku zaledwie 17 lat,

13. Rafael, fragment fresku Szkoła Ateńska.
Watykan, Stanza della Segnatura
(repr. Archiwum MNK)

44 Tamże, s. 249-250.'

45 M. Sokołowski, Muzeum XX. Czartoryskich w Krakowie, Lwów 1892, s. 19.