DOI Artikel:
Wałek, Janusz: Rafaela "Portret młodzieńca" ze zbiorów Czartoryskich
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21223#0056
54
Janusz Wałek
Postać na naszym o-
brazie, dająca się zamknąć w
całości w formie kolistej,
sprowadza się do dwu styka-
jących się ze sobą kul czy
okręgów, które stanowią gło-
wa i tułów sportretowanego.
Bardzo zbliżony układ wy-
stępuje na jednym z najbar-
dziej znanych i wysoko ce-
nionych portretów Rafaela,
Portrecie Baltazara Casti-
glione (1514-15, Paryż,
Luwr; il. 34). Tułów modela
i jego głowa, okolona na do-
datek obszernym kręgiem
beretu, dają się swobodnie
zamknąć w dwu regularnych,
stycznych ze sobą kolistych
polach. Uwidacznia się to
34. Rafael, Portret Baltazara Castiglione. wyraźnie na siedemnasto-
Paryż, Luwr (repr. Archiwum MNK) . ., .. ,
wiecznej kopn obrazu nama-
lowanej przez Rubensa92 (il.
35), bo oryginał obrazu został niestety od dołu obcięty, przez co kompozycja uległa
pewnemu zachwianiu93. Podobna zasada kompozycyjna - kombinacja dwu stycz-
nych względem siebie okręgów - kieruje też jednym z przedstawień na sklepieniu
w Stanza della Segnatura, wyobrażającym alegoryczną postać Astronomii wpra-
wiającej w ruch obrotowy kulę Niebios.
Sferyczność wydaje się zasadą naczelną rządzącątymi wszystkimi obra-
zami. Nasuwa się w związku z tym porównanie z jednym z najbardziej niezwy-
kłych portretów, jakie kiedykolwiek namalowano, tym razem słowami z tekstu
Platońskiego Timajosa: „Bogowie naśladowali okrągły kształt wszechświata,
92 O szkicowaniu i kopiowaniu obrazu Rafaela przez Rubensa i Rembrandta piszą
m.in. Wal icki, o.c., 33; Prisco, o.c., s. 115 (tu reprodukcja kopii wykonanej przez
Rubensa); J. H. Beck, Raphael, New York 1976, s. 160.
93 Tamże; Beck podaje, że portret Baltazara Castiglione został przycięty od dołu
przy przenoszeniu malowidła z deski na płótno.
Janusz Wałek
Postać na naszym o-
brazie, dająca się zamknąć w
całości w formie kolistej,
sprowadza się do dwu styka-
jących się ze sobą kul czy
okręgów, które stanowią gło-
wa i tułów sportretowanego.
Bardzo zbliżony układ wy-
stępuje na jednym z najbar-
dziej znanych i wysoko ce-
nionych portretów Rafaela,
Portrecie Baltazara Casti-
glione (1514-15, Paryż,
Luwr; il. 34). Tułów modela
i jego głowa, okolona na do-
datek obszernym kręgiem
beretu, dają się swobodnie
zamknąć w dwu regularnych,
stycznych ze sobą kolistych
polach. Uwidacznia się to
34. Rafael, Portret Baltazara Castiglione. wyraźnie na siedemnasto-
Paryż, Luwr (repr. Archiwum MNK) . ., .. ,
wiecznej kopn obrazu nama-
lowanej przez Rubensa92 (il.
35), bo oryginał obrazu został niestety od dołu obcięty, przez co kompozycja uległa
pewnemu zachwianiu93. Podobna zasada kompozycyjna - kombinacja dwu stycz-
nych względem siebie okręgów - kieruje też jednym z przedstawień na sklepieniu
w Stanza della Segnatura, wyobrażającym alegoryczną postać Astronomii wpra-
wiającej w ruch obrotowy kulę Niebios.
Sferyczność wydaje się zasadą naczelną rządzącątymi wszystkimi obra-
zami. Nasuwa się w związku z tym porównanie z jednym z najbardziej niezwy-
kłych portretów, jakie kiedykolwiek namalowano, tym razem słowami z tekstu
Platońskiego Timajosa: „Bogowie naśladowali okrągły kształt wszechświata,
92 O szkicowaniu i kopiowaniu obrazu Rafaela przez Rubensa i Rembrandta piszą
m.in. Wal icki, o.c., 33; Prisco, o.c., s. 115 (tu reprodukcja kopii wykonanej przez
Rubensa); J. H. Beck, Raphael, New York 1976, s. 160.
93 Tamże; Beck podaje, że portret Baltazara Castiglione został przycięty od dołu
przy przenoszeniu malowidła z deski na płótno.