DOI Artikel:
Bernhard, Maria Ludwika: Sprawozdanie z objazdu strefy archeologicznej ZSRR
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17142#0050
należy odtworzyć pozostałości pomieszczeń gospodarskich z II w.p.n.e., jak o tym świadczy
zespół amfor i ognisko. Natomiast nasyp tworzący wał pochodzi z okresu późniejszego.
W czasie sondażu nie natrafiliśmy na pozostałości budownictwa kamiennego, którego
brak jest zresztą cechą charakterystyczną Elizawietskoje. Jedyne ślady budownictwa
stanowią wyraźnie zarysowane na planie prostokątnym pozostałości ziemianek o ścianach
glinianych.
Wśród zabytków ruchomych znalezionych przez nas ilość ceramiki importowanej (arty-
stycznej) jest znikoma, natomiast częste są znaleziska fragmentów dużych amfor zasobo-
wych, głównie sinopskich i heraklejskich.
Jak wynika z dotychczasowych badań Elizawietskoje, osada ta zamieszkiwana była przez
koczownicze plemiona miejscowe, utrzymujące kontakty handlowe z miastami greckimi,
na co wskazywałyby importy ceramiczne, monety oraz stemplowane imadła. Przypuszczenie
to potwierdza J. S. Kruszkoł21 twierdząc, że Elizawietskoje leżało na jednym ze szlaków
handlowych Rodos, wiodących przez półwysep tamański, Don, północne wybrzeże Kaukazu
i Kubania. Badanie osady Elizawietskoje, mniej może interesujące dla nas, stanowi jednak
źródło cennych informacji dla archeologów i historyków radzieckich zajmujących się zagad-
nieniem kontaktów plemion miejscowych z miastami greckimi.
W czasie naszego pobytu w Elizawietskoje w toku rozmów z prof. W. P. Sziłowem była
dyskutowana możliwość udziału polskich badaczy w wykopaliskach prowadzonych przez
niego w okręgu stalingradzkim. Przedmiotem jego badań są kurhany sarmackie z niezwykle
interesującym wyposażeniem w zabytki greckie, przeważnie małoazjatyckie, choć i nie
brak w nich pięknych wyrobów warsztatów attyckich. Należy tu wymienić bogate znaleziska
ceramiki artystycznej oraz innych wyrobów metalowych i złotniczych.
Badanie osady Elizawietskoje stanowiło ostatni etap naszej niezwykle męczącej, ale i bo-
gatej w doświadczenia, podróży archeologicznej. Wyprawa ta pozwoliła nam na poznanie
szeregu interesujących antycznych stanowisk archeologicznych na terenie ZSRR oraz zapo-
znała z bogatymi zbiorami muzeów radzieckich.
Pragnęłabym gorąco podziękować prof. dr Kazimierzowi Michałowskiemu za okazane
nam zaufanie i umożliwienie dokonania objazdu oraz wszystkim kolegom radzieckim, którzy
okazali nam wiele serdeczności i pomocy, przede wszystkim zaś: prof. Artamonowowi,
A. W. Burakowowi, A. W. Łapinowowi, A. B. Leskowowi, tow. Markowowi, prof. Szowko-
plasowi i prof. W. P. Sziłowowi.
Chciałabym także podziękować współtowarzyszom podróży — mgr Zofii Sztetyłło, inż.
arch. Jerzemu Główczewskiemu i Tadeuszowi Biniewskiemu, którzy wykazali wiele po-
święcenia i przejawili dużą aktywność w czasie trwania trudnego i uciążliwego objazdu.
21 H. C. KpyuiKOJi, OcHOBHbie nyHKTbi h HanpaBJKHHH ToproBJiii CeBepHoro IIpiłiepHOAiopbH c Po
flocoM b 3JijmHHCTimecKyio 3noxy, B. JJ,. H. 1957, 4, s. 113.
37
zespół amfor i ognisko. Natomiast nasyp tworzący wał pochodzi z okresu późniejszego.
W czasie sondażu nie natrafiliśmy na pozostałości budownictwa kamiennego, którego
brak jest zresztą cechą charakterystyczną Elizawietskoje. Jedyne ślady budownictwa
stanowią wyraźnie zarysowane na planie prostokątnym pozostałości ziemianek o ścianach
glinianych.
Wśród zabytków ruchomych znalezionych przez nas ilość ceramiki importowanej (arty-
stycznej) jest znikoma, natomiast częste są znaleziska fragmentów dużych amfor zasobo-
wych, głównie sinopskich i heraklejskich.
Jak wynika z dotychczasowych badań Elizawietskoje, osada ta zamieszkiwana była przez
koczownicze plemiona miejscowe, utrzymujące kontakty handlowe z miastami greckimi,
na co wskazywałyby importy ceramiczne, monety oraz stemplowane imadła. Przypuszczenie
to potwierdza J. S. Kruszkoł21 twierdząc, że Elizawietskoje leżało na jednym ze szlaków
handlowych Rodos, wiodących przez półwysep tamański, Don, północne wybrzeże Kaukazu
i Kubania. Badanie osady Elizawietskoje, mniej może interesujące dla nas, stanowi jednak
źródło cennych informacji dla archeologów i historyków radzieckich zajmujących się zagad-
nieniem kontaktów plemion miejscowych z miastami greckimi.
W czasie naszego pobytu w Elizawietskoje w toku rozmów z prof. W. P. Sziłowem była
dyskutowana możliwość udziału polskich badaczy w wykopaliskach prowadzonych przez
niego w okręgu stalingradzkim. Przedmiotem jego badań są kurhany sarmackie z niezwykle
interesującym wyposażeniem w zabytki greckie, przeważnie małoazjatyckie, choć i nie
brak w nich pięknych wyrobów warsztatów attyckich. Należy tu wymienić bogate znaleziska
ceramiki artystycznej oraz innych wyrobów metalowych i złotniczych.
Badanie osady Elizawietskoje stanowiło ostatni etap naszej niezwykle męczącej, ale i bo-
gatej w doświadczenia, podróży archeologicznej. Wyprawa ta pozwoliła nam na poznanie
szeregu interesujących antycznych stanowisk archeologicznych na terenie ZSRR oraz zapo-
znała z bogatymi zbiorami muzeów radzieckich.
Pragnęłabym gorąco podziękować prof. dr Kazimierzowi Michałowskiemu za okazane
nam zaufanie i umożliwienie dokonania objazdu oraz wszystkim kolegom radzieckim, którzy
okazali nam wiele serdeczności i pomocy, przede wszystkim zaś: prof. Artamonowowi,
A. W. Burakowowi, A. W. Łapinowowi, A. B. Leskowowi, tow. Markowowi, prof. Szowko-
plasowi i prof. W. P. Sziłowowi.
Chciałabym także podziękować współtowarzyszom podróży — mgr Zofii Sztetyłło, inż.
arch. Jerzemu Główczewskiemu i Tadeuszowi Biniewskiemu, którzy wykazali wiele po-
święcenia i przejawili dużą aktywność w czasie trwania trudnego i uciążliwego objazdu.
21 H. C. KpyuiKOJi, OcHOBHbie nyHKTbi h HanpaBJKHHH ToproBJiii CeBepHoro IIpiłiepHOAiopbH c Po
flocoM b 3JijmHHCTimecKyio 3noxy, B. JJ,. H. 1957, 4, s. 113.
37