Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (6.1962)

Kazimierz Michałowski

BADANIA NAUKOWE NAD STAROŻYTNOŚCIĄ

W MUZEUM NARODOWYM W LATACH 1946-1961

Specyfika badań archeologii zakłada ścisłą łączność poszukiwań naukowych z zabytkami.
Archeolog nie może napisać dobrej pracy naukowej w oderwaniu'od materiału zabytkowego.
Wynikiem tej oczywistej prawdy jest organizacja studiów uniwersyteckich we wszystkich więk-
szych ośrodkach naukowych w oparciu o posiadane na miejscu i dostępne zbiory. Wymownym
tego przykładem mogą być organizowane jeszcze w XIX wieku katedry archeologii na uniwer-
sytetach europejskich, które obok księgozbioru specjalistycznego musiały posiadać mały, „pod-
ręczny" zbiór oryginalnych zabytków. Nie tylko bowiem praca badawcza, ale i nauczanie archeo-
logii nie może być oderwane od znawstwa oryginalnych materiałów wykopaliskowych.

Jeśli w ostatnich trzydziestu latach ośrodek naukowy warszawski mógł się wybić w zakresie
archeologii śródziemnomorskiej na czoło i praktycznie w chwili obecnej stać się jedynym, po-
ważnym w Polsce, twórczym środowiskiem w dziedzinie archeologii śródziemnomorskiej1,
to stało się to przede wszystkim dzięki temu, że od początku istnienia katedry tej na Uniwer-
sytecie Warszawskim, program studiów wytyczony został w oparciu o istniejące na miejscu
i dostępne zbiory sztuki starożytnej. Własne wykopaliska archeologiczne, które pozwalają
na szkolenie kadr na najwyższym poziomie, mogą być racjonalnie organizowane tylko w oparciu

0 istniejącą w kraju bazę zabytkową — Muzeum.

Na innym miejscu omawialiśmy już rozwój Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego2.
Od tego czasu dzięki naszym wykopaliskom na Bliskim Wschodzie i na Krymie zbiór ten uległ
znacznemu wzbogaceniu3. Otrzymany w 1960 roku z Paryskiego Luwru piękny zespół rzeźb

1 zabytków przemysłu artystycznego Egiptu, Grecji i Rzymu jako stały depozyt w Muzeum
Narodowym w Warszawie, przyczynił się wydatnie do podniesienia rangi światowej naszej
warszawskiej kolekcji Sztuki Starożytnej.

Muzeum Narodowe w Warszawie odgrywa w zespole trzech ognisk badań naukowych
w dziedzinie archeologii śródziemnomorskiej: Zakład PAN i Katedra UW, bardzo poważną
rolę. Prace badawcze tych trzech ośrodków: Akademii, Uniwersytetu i Muzeum są z sobą ściśle
powiązane, zazębiają się wzajemnie i wyniki ich badań stanowią łączną całość, stąd jest rzeczą

1 Reorganizacja zbiorów Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Krakowie w oparciu o dawne zbiory
Muzeum Czartoryskich przyczyni się niewątpliwie w najbliższych latach do wzmożenia aktywności i poziomu
naukowego krakowskiego ośrodka w zakresie archeologii śródziemnomorskiej.

2K. Michałowski, Galeria Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Rocznik
Muzeum Narodowego II, 1957, s. 101-138.

3 Por. niżej M. L. Bernhard, Wykopaliska archeologiczne Muzeum Narodowego w Warszawie,
s. 172-195.

133