DOI Heft:
Sztuka starożytna
DOI Artikel:Pomorska, Irena; Muzeum Narodowe w Krakowie [Mitarb.]; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Mitarb.]: Uszebti w zbiorach Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Muzeum Narodowego (Zbiory Czartoryskich) w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19549#0024
Obydwie kolekcje zasługują na uwagę przede wszystkim dlatego, że zgromadzone w nich
uszebti dostarczają nowych imion egipskich, nie wymienionych przez H. Rankego w „Die
Agyptischen Personennamen"6 oraz nie uwzględnionych przez niego wariantów graficznych
imion7. W innym wypadku mamy zaświadczone jako żeńskie imię Pth, znane do tej pory wy-
łącznie jako imię męskie8. Właściciel jeszcze innej figurki nosił natomiast nieznane jako męskie
imię Ir.f, którego formę żeńską Rankę wymienia9.
Uszebti opracowane w tym artykule należały przeważnie do przedstawicieli niższej i średniej
warstwy egipskiego społeczeństwa, i pomimo że nie zawierają one ani ciekawych tytułów, ani
nie wskazują na to, aby w omawianych kolekcjach znalazły się figurki egipskich znakomitości,
dostarczają nam one jednak imion i tytułów członków warstwy społecznej mało stosunkowo
znanej.
Reasumując obie kolekcje wzbogacają naszą wiedzę nie tylko o samych figurkach uszebti,
ale także uzupełniają spis imion egipskich Rankego.
Artykuł stanowi uzupełnienie publikacji trzech polskich kolekcji uszebti: z Muzeum Na-
rodowego w Warszawie, z Muzeum Narodowego (Oddział — Zbiory Czartoryskich) w Kra-
kowie i dawnej Kolekcji Gołuchowskiej10. Ze względu na taki charakter obecnej publikacji
pominięto w niej rozważania dotyczące nazwy, zastosowania i charakteru religijnego figurek po-
grzebowych. Analiza filologiczna inskrypcji z uszebti i analiza stylu tych zabytków również
zostały omówione w artykule powyżej cytowanym. Natomiast obecna publikacja została uzu-
pełniona indeksem imion wraz z tytulaturą właścicieli figurek opracowanych w obu artyku-
łach".
W tym artykule opracowano sześćdziesiąt cztery uszebti. Kolekcja Uniwersytetu Jagielloń-
skiego liczy trzydzieści jeden figurek, a ze Zbiorów Czartoryskich zostały opracowane trzydzieści
trzy figurki.
Cechą charakterystyczną obu kolekcji jest bardzo znaczna przewaga zabytków inskrybo-
wanych nad tymi bez inskrypcji (w obu kolekcjach jest po dwadzieścia pięć inskrybowanych fi-
gurek).
Najliczniejsze są zabytki pochodzące z Epoki Późnej, najmniej liczne z czasów panowania
XVIII dynastii. Ogólnie stan zachowania figurek w obu zbiorach jest dobry. Najwięcej jest
6 H. Rankę, Die Agyptischen Personennamen. Gltickstadt 1935, nr katalogu 2, 21, 25, 45 — dwa imiona.
7 Nr katalogu 40 i 59 — dwa imiona.
s Nr katalogu 56.
9 Nr katalogu 57.
10 Por. przypis 3.
11 Z wymienionych powodów obydwa artykuły stanowią jedną całość z konieczności podzieloną na dwie
części. Uzasadnia to publikację zabytków z muzeów krakowskich w Roczniku Muzeum Narodowego w Warszawie
dokonaną za zgodą Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.
20
uszebti dostarczają nowych imion egipskich, nie wymienionych przez H. Rankego w „Die
Agyptischen Personennamen"6 oraz nie uwzględnionych przez niego wariantów graficznych
imion7. W innym wypadku mamy zaświadczone jako żeńskie imię Pth, znane do tej pory wy-
łącznie jako imię męskie8. Właściciel jeszcze innej figurki nosił natomiast nieznane jako męskie
imię Ir.f, którego formę żeńską Rankę wymienia9.
Uszebti opracowane w tym artykule należały przeważnie do przedstawicieli niższej i średniej
warstwy egipskiego społeczeństwa, i pomimo że nie zawierają one ani ciekawych tytułów, ani
nie wskazują na to, aby w omawianych kolekcjach znalazły się figurki egipskich znakomitości,
dostarczają nam one jednak imion i tytułów członków warstwy społecznej mało stosunkowo
znanej.
Reasumując obie kolekcje wzbogacają naszą wiedzę nie tylko o samych figurkach uszebti,
ale także uzupełniają spis imion egipskich Rankego.
Artykuł stanowi uzupełnienie publikacji trzech polskich kolekcji uszebti: z Muzeum Na-
rodowego w Warszawie, z Muzeum Narodowego (Oddział — Zbiory Czartoryskich) w Kra-
kowie i dawnej Kolekcji Gołuchowskiej10. Ze względu na taki charakter obecnej publikacji
pominięto w niej rozważania dotyczące nazwy, zastosowania i charakteru religijnego figurek po-
grzebowych. Analiza filologiczna inskrypcji z uszebti i analiza stylu tych zabytków również
zostały omówione w artykule powyżej cytowanym. Natomiast obecna publikacja została uzu-
pełniona indeksem imion wraz z tytulaturą właścicieli figurek opracowanych w obu artyku-
łach".
W tym artykule opracowano sześćdziesiąt cztery uszebti. Kolekcja Uniwersytetu Jagielloń-
skiego liczy trzydzieści jeden figurek, a ze Zbiorów Czartoryskich zostały opracowane trzydzieści
trzy figurki.
Cechą charakterystyczną obu kolekcji jest bardzo znaczna przewaga zabytków inskrybo-
wanych nad tymi bez inskrypcji (w obu kolekcjach jest po dwadzieścia pięć inskrybowanych fi-
gurek).
Najliczniejsze są zabytki pochodzące z Epoki Późnej, najmniej liczne z czasów panowania
XVIII dynastii. Ogólnie stan zachowania figurek w obu zbiorach jest dobry. Najwięcej jest
6 H. Rankę, Die Agyptischen Personennamen. Gltickstadt 1935, nr katalogu 2, 21, 25, 45 — dwa imiona.
7 Nr katalogu 40 i 59 — dwa imiona.
s Nr katalogu 56.
9 Nr katalogu 57.
10 Por. przypis 3.
11 Z wymienionych powodów obydwa artykuły stanowią jedną całość z konieczności podzieloną na dwie
części. Uzasadnia to publikację zabytków z muzeów krakowskich w Roczniku Muzeum Narodowego w Warszawie
dokonaną za zgodą Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.
20