Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (11.1967)

Podobna konstrukcja geometryczna znajduje się w kracie okiennej z kamienia w katedrze
w Puli (IX w.). Nie posiada ona listew dzielących o charakterze konstrukcyjnym (il. 29). Schemat
krzyża maltańskiego, z technicznego punktu widzenia, jest w niej znacznie silniejszy nie tylko
ze względu na materiał, ale przede wszystkim dzięki trzem listwom mającym kształt koła.

Motyw opisywany należy w plastyce w Faras do najpopularniejszych. Występuje on w ca-
łości lub połówkach, pojedynczo i w całych ciągach ornamentalnych na ceramice malowanej
i reliefach (il. 24, 26, 27)43. Linie ryte na zachowanym fragmencie imitują plecionkę, zatem cały
ornament posiadał taki sam charakter. Jak wynika z zachowanych resztek farby, plecionka po-
siadała jednolitą jasnożółtą barwę, natomiast rama pas malowany farbą ciemnożółtą.

16. Fragment ramy z plecionką kolistą i listwami konstrukcyj-
nymi (il. 30)

Glina czerwona. Wys. 0,229 m, szer. 0,15 m, grub. 0,04 m.

Fragment kraty pochodzącej niewątpliwie z partii środkowej. Posiada on grubą konstrukcjyjną
listwę, łączącą się pod kątem ostrym z drugą nieco węższą. Z boku po drugiej stronie listwy
najgrubszej, znajduje się przełom świadczący o tym, że znajdowała się tam jeszcze jedna listwa.

31. Próba rekonstrukcji kraty okiennej z Faras, nr kat. 16

43 Cały ciąg ornamentalny zachował się na reliefie publikowanym w: Michałowski, Faras II, jw.,
nr kat. 14, tabl. XXI, 5. Por. również analogiczne motywy w: O. Wulff, Altchristliche und mittelalterliche,
byzantinische und italienische Bildwerke. t. III, cz. II, Berlin 1911,nr 1953 (okładzina drzwi? — Rzym VIII—IX);
W. Monneret de V i 11 a r d, La Nubia Medioevale, Cairo 1935, tabl. V (relief—schemat ornamentu
identyczny do proponowanego w rekonstrukcji, ale z kwadratem wpisanym w kolo); E. B r e c c i a, Le Musee
Greco-Romain. Bergamo 1933, tabl. XXXVI (motyw ten różni się od naszego dodanym jeszcze jednym mniejszym
kołem w środku, w ten sposób ukształtowano dwa krzyże).

163