DOI issue:
Sztuka nowożytna
DOI article:Matuszakajte, Maria: Wizerunek Stanisława Radziwiłła
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19584#0092
skim dworze16. Pomimo nieudanej próby poślubienia przez królewicza Jakuba córki Bogusława
Radziwiłła — Ludwiki Karoliny, która oddała swą rękę Karolowi Filipowi księciu neuburskiemu,
więzy między obu rodami zacieśniły się ponownie dzięki małżeństwu jesienią 1690 Jakuba So-
bieskiego z siostrą Karola Filipa — Jadwigą Elżbietą, księżniczką neuburską. Karol Radziwiłł
podpisuje teraz ślubny kontrakt swego kuzyna, a 20 marca 1691 spotyka wraz z innymi dygnita-
rzami, przybywającą do Polski młodą małżonkę królewicza, zaś w kilka dni później 24 marca
urządza jej wspaniały wjazd do Warszawy17. Latem 1694 Karol Stanisław uczestniczy w długo-
trwałych uroczystościach weselnych córki królewskiej — Teresy Sobieskiej, wydanej za Maksy-
miliana, elektora bawarskiego18. Po śmierci Jana III należał on przez pewien czas do stronników
królewicza Jakuba, choć wkrótce, gdy zgasła już nadzieja na wybór Sobieskiego, popierał kandy-
daturę księcia Conti19, a po koronacji Augusta II, przeszedł do grona jego stronników. Ożeniony
1695 z Anną Sanguszkówną, przejmuje po śmierci matki, zarządzającej ze swej rezydencji w Białej
jego rozległymi włościami, nadzór nad nimi, starając się jednocześnie o przyłączenie do nich
pozostałych po Bogusławie Radziwille dóbr neuburskich. Zamieszany w długotrwałe walki Au-
gusta II ze Stanisławem Leszczyńskim, umiejętnie lawirujący pomiędzy obu władcami umiera
w 1719 roku zostawiając dwóch synów — Michała V Kazimierza Rybeńkę i młodszego Hieroni-
ma Floriana20. Po śmierci męża zarząd nad dziedzicznymi dobrami przejmuje wdowa Karola
Stanisława — Anna z Sanguszków Radziwiłłowa. W tym okresie młody Michał Kazimierz na-
wiązuje ściślejszy kontakt z rodziną babki, odwiedzając mieszkającego w Oławie królewicza Ja-
kuba. Rezultatem tych odwiedzin stała się gorąca miłość Radziwiłła do córki Sobieskiego Matii
Karoliny21. Jego marzenia o poślubieniu kuzynki nie zostały jednak zrealizowane wskutek ener-
gicznego sprzeciwu matki, która starała się go połączyć z kasztelanką krakowską Sieniawską.
W dwa lata później Karolina Sobieska poślubiła Fryderyka Maurycego ks. de Turenne, zaś po
śmierci męża została żoną jego brata Karola Gotfryda hr. de la Tour, księcia de Bouillon. W tym
czasie Michał Kazimierz odbywał swą podróż po Europie, w trakcie której odwiedził liczne dwo-
ry. Nie urwały się jego kontakty z rodziną Sobieskich. W Monachium był przyjmowany przez
elektora bawarskiego Maksymiliana II, męża swej ciotki Teresy Kunegundy Sobieskiej22. W Pa-
ryżu pomogła mu rekomendacja udzielona przez siostrę Karoliny Sobieskiej — Marię Klementy-
16 Jw., s. 394, 395.
17 Jw., s. 393.
18 Jw. s. 395.
19 Jw., s. 398.
20 Ojcem chrzestnym Hieronima Floriana Radziwiłła był w imieniu królewicza Jakuba Potulicki wojewoda
brzeski, zaś matką chrzestną — hrabina Siedlnicka, zastępująca małżonkę Jakuba Sobieskiego. Ko tłu baj
jw.,s. 424.
21 Jw., s. 435.
22 Jw., s. 437.
88
Radziwiłła — Ludwiki Karoliny, która oddała swą rękę Karolowi Filipowi księciu neuburskiemu,
więzy między obu rodami zacieśniły się ponownie dzięki małżeństwu jesienią 1690 Jakuba So-
bieskiego z siostrą Karola Filipa — Jadwigą Elżbietą, księżniczką neuburską. Karol Radziwiłł
podpisuje teraz ślubny kontrakt swego kuzyna, a 20 marca 1691 spotyka wraz z innymi dygnita-
rzami, przybywającą do Polski młodą małżonkę królewicza, zaś w kilka dni później 24 marca
urządza jej wspaniały wjazd do Warszawy17. Latem 1694 Karol Stanisław uczestniczy w długo-
trwałych uroczystościach weselnych córki królewskiej — Teresy Sobieskiej, wydanej za Maksy-
miliana, elektora bawarskiego18. Po śmierci Jana III należał on przez pewien czas do stronników
królewicza Jakuba, choć wkrótce, gdy zgasła już nadzieja na wybór Sobieskiego, popierał kandy-
daturę księcia Conti19, a po koronacji Augusta II, przeszedł do grona jego stronników. Ożeniony
1695 z Anną Sanguszkówną, przejmuje po śmierci matki, zarządzającej ze swej rezydencji w Białej
jego rozległymi włościami, nadzór nad nimi, starając się jednocześnie o przyłączenie do nich
pozostałych po Bogusławie Radziwille dóbr neuburskich. Zamieszany w długotrwałe walki Au-
gusta II ze Stanisławem Leszczyńskim, umiejętnie lawirujący pomiędzy obu władcami umiera
w 1719 roku zostawiając dwóch synów — Michała V Kazimierza Rybeńkę i młodszego Hieroni-
ma Floriana20. Po śmierci męża zarząd nad dziedzicznymi dobrami przejmuje wdowa Karola
Stanisława — Anna z Sanguszków Radziwiłłowa. W tym okresie młody Michał Kazimierz na-
wiązuje ściślejszy kontakt z rodziną babki, odwiedzając mieszkającego w Oławie królewicza Ja-
kuba. Rezultatem tych odwiedzin stała się gorąca miłość Radziwiłła do córki Sobieskiego Matii
Karoliny21. Jego marzenia o poślubieniu kuzynki nie zostały jednak zrealizowane wskutek ener-
gicznego sprzeciwu matki, która starała się go połączyć z kasztelanką krakowską Sieniawską.
W dwa lata później Karolina Sobieska poślubiła Fryderyka Maurycego ks. de Turenne, zaś po
śmierci męża została żoną jego brata Karola Gotfryda hr. de la Tour, księcia de Bouillon. W tym
czasie Michał Kazimierz odbywał swą podróż po Europie, w trakcie której odwiedził liczne dwo-
ry. Nie urwały się jego kontakty z rodziną Sobieskich. W Monachium był przyjmowany przez
elektora bawarskiego Maksymiliana II, męża swej ciotki Teresy Kunegundy Sobieskiej22. W Pa-
ryżu pomogła mu rekomendacja udzielona przez siostrę Karoliny Sobieskiej — Marię Klementy-
16 Jw., s. 394, 395.
17 Jw., s. 393.
18 Jw. s. 395.
19 Jw., s. 398.
20 Ojcem chrzestnym Hieronima Floriana Radziwiłła był w imieniu królewicza Jakuba Potulicki wojewoda
brzeski, zaś matką chrzestną — hrabina Siedlnicka, zastępująca małżonkę Jakuba Sobieskiego. Ko tłu baj
jw.,s. 424.
21 Jw., s. 435.
22 Jw., s. 437.
88