Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (22.1978)

m;

о

с

o i
о >

CD

о

- об

о

И о
О

raziste na kształt fryzu ujęcie kompozycyjne, przywodzące na myśl reliefy antyczne i wykorzysty-
wane w portretach reprezentacyjnych. Aby pokazać twarz każdego z różniących się wiekiem dzieci
obaj artyści wprowadzają w rozwiązaniu kompozycyjnym wysoką linię horyzontu, oraz sztuczne
podwyższenia, podnoszące figurki małych dzieci, co stwarza wrażenie większej zwartości przed-
stawionej grupy.

Le Brun tworzy umieszczoną na tle obszernego pałacowego wnętrza żywą, pełną płynnego
rytmu, barwną grupę, a raczej scenę, która zdradza narracyjny talent artysty i jego umiejętność
wykorzystania każdego szczegółu. Posługując się arsenałem środków sztuki klasycy stycznej,
Schultz buduje swą kompozycję inaczej—jej konstrukcja jest mocna i zwarta, oparta o rytm
jakby zamkniętych układów; rezygnując z wielkiej przestrzeni, skupia on całą swą uwagę na
charakterystyce portretowanych osób.

Momentem, który łączy te dwa portrety rodzinne, jest zawarty w nich element rodzajowości.
W pierwszym — wątek sokolniczego, w drugim — rozmowy bankiera Jabacha z rodziną, na temat
jego stojącego obok rzeźbiarskiego wizerunku.

Tak więc związki twórczości Schultza ze sztuką francuską są szczególnie widoczne w ostatnim
okresie jego działalności artystycznej, co słusznie zauważył już M. Karpowicz60. Wiadomo, że
" '-iz zawiózł do Paryża do Saint—Germain—des—Près ołtarzowy obraz św.
iczony dla Jana Kazimierza, który po abdykacji schronił się w murach tego
■ z misją poselską do Francji i Wiednia w latach 1668 i 1760 są wyznacznikami
iktów mistrza ze sztuką francuską. Pozwalają one przesunąć datę powstania
iorowego na koniec lat sześćdziesiątych lub początek siedemdziesiątych.
[ y\ przedstawić w tym czasie Schultz w rodzinnym portrecie?
wórczej artysty, który w omawianych latach pracował na dworze króla pols-
ybuta Wiśniowieckiego, wykonując jednocześnie zamówienia polsko-litew-
;żą zwrócić uwagę na rozgałęziony ród Radziwiłłów, którego przedstawicieli
plie malował62. Artysta mógł się z pewnością zetknąć z najmożniejszym wów-
1) sławnego rodu—-Michałem Kazimierzem Radziwiłłem (1625—1680), od
i Rzeczypospolitej i kandydatem na tron polski w roku 1672. Gorący patriota,
|vy człowiek, Michał Kazimierz był wielkim przyjacielem Jana Sobieskiego,
rodza, później króla63. Uwagę autorki zwróciły przekazy źródłowe na temat

Malarze króla, jw., s. 323/4. Schultz mógł się zainteresować sztuką francuską, gdy poznał
ich w zbiorach królewskich i w innych znakomitych kolekcjach np. należących do Radzi-

jw., s. 323/4.

i i Bogusława Radziwiłłów są nam znane z dzieł graficznych Jeremiasza Falcka i Wil-
, Galerja Nieświeżska portretów radziwiłłowskich. Wilno 1859, s. 377—387.

142