DOI Artikel:
Stankiewicz, Jan: Sekretarzyk z r. 1648 w Zbiorach Czartosyskich
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0133
rozwoju warsztaty te na ogół
ograniczały się do naślado-
wnictwa sprzętu włoskiego,
to już na przełomie w. XVI
na XVII niektóre z nich po-
trafiły znaleźć swój własny,
odrębny styl zarówno w kon-
strukcji, jak i dekoracji. Do-
tyczy to przede wszystkim
warsztatów niemieckich, któ-
rych wyroby dzięki umiarowi
artystycznemu w dekoracji,
dokładności i staranności wy-
konania a także obniżeniu
ceny, dzięki stosowaniu drze-
wa krajowego oraz dobrej or-
ganizacji produkcji, zapewniły
sobie na dłuższy czas pierw-
szeństwo przed włoskimi. Wy-
razem tego był m. in. faktwy-
Ryc. 84. Chrzest Chrystusa, ryc. z Biblia Sacra dania przez Filipa III W r. 1603
z r. 1700. Kraków, Biblioteka Jagiellońska. zakazu importu norymberskich
sekretarzyków do Hiszpaniilf<).
Na tle bogatych, zdobnych nowymi technikami dekoracyjnymi „pałaców
w miniaturze", jakimi nazywano sekretarzyki Augsburga czy też Norym-
bergi 19), zabytek nasz noszący datę 1648, wydaje się dość opóźnionym.
Fakt użycia rycin Abrahama Bossę czyni te datę nienaruszalną, skierowując
nas raczej do szukania wykonawcy sprzętu wśród warsztatów prowincjonal-
nych. Wbrew hipotezie Stefana Komornickiego, który określił nasz zabytek
jako „biurko holenderskie" 20), okoliczność użycia na podleże naszego mebla
drzewa sosnowego o włóknie długim i miękkim, przemawia raczej za połud-
niowym pochodzeniem sprzętu 21). Potwierdza to również analiza ikono-
grahczno-stylistyczna, wskazująca na to, iż omawiany zabytek należy do
grupy wyrobów chebskich noszących w literaturze fachowej nazwę Egerer
vel Egerische Arbeit22). Nazwa ta pochodzi od miasta Cheb, położonego w re-
jonie Karłowych Varów, znanego pod niemieckim mianem Eger, które to
miasto w w. XVII było dużym ośrodkiem artystycznej stolarszczyzny. Za-
181 Ibid. s. 53.
18 E. Molinier, op. cit. s. 20.
20) S. Komornicki, Muz. ks. Czartoryskich w Krakome, Kraków r. 1929, s- 44> poz. 215.
21) K. Homolacs, op. cit. s. 97.
22) R. Schmidt, Móbel, Berlin 1913, s. 121.
128
ograniczały się do naślado-
wnictwa sprzętu włoskiego,
to już na przełomie w. XVI
na XVII niektóre z nich po-
trafiły znaleźć swój własny,
odrębny styl zarówno w kon-
strukcji, jak i dekoracji. Do-
tyczy to przede wszystkim
warsztatów niemieckich, któ-
rych wyroby dzięki umiarowi
artystycznemu w dekoracji,
dokładności i staranności wy-
konania a także obniżeniu
ceny, dzięki stosowaniu drze-
wa krajowego oraz dobrej or-
ganizacji produkcji, zapewniły
sobie na dłuższy czas pierw-
szeństwo przed włoskimi. Wy-
razem tego był m. in. faktwy-
Ryc. 84. Chrzest Chrystusa, ryc. z Biblia Sacra dania przez Filipa III W r. 1603
z r. 1700. Kraków, Biblioteka Jagiellońska. zakazu importu norymberskich
sekretarzyków do Hiszpaniilf<).
Na tle bogatych, zdobnych nowymi technikami dekoracyjnymi „pałaców
w miniaturze", jakimi nazywano sekretarzyki Augsburga czy też Norym-
bergi 19), zabytek nasz noszący datę 1648, wydaje się dość opóźnionym.
Fakt użycia rycin Abrahama Bossę czyni te datę nienaruszalną, skierowując
nas raczej do szukania wykonawcy sprzętu wśród warsztatów prowincjonal-
nych. Wbrew hipotezie Stefana Komornickiego, który określił nasz zabytek
jako „biurko holenderskie" 20), okoliczność użycia na podleże naszego mebla
drzewa sosnowego o włóknie długim i miękkim, przemawia raczej za połud-
niowym pochodzeniem sprzętu 21). Potwierdza to również analiza ikono-
grahczno-stylistyczna, wskazująca na to, iż omawiany zabytek należy do
grupy wyrobów chebskich noszących w literaturze fachowej nazwę Egerer
vel Egerische Arbeit22). Nazwa ta pochodzi od miasta Cheb, położonego w re-
jonie Karłowych Varów, znanego pod niemieckim mianem Eger, które to
miasto w w. XVII było dużym ośrodkiem artystycznej stolarszczyzny. Za-
181 Ibid. s. 53.
18 E. Molinier, op. cit. s. 20.
20) S. Komornicki, Muz. ks. Czartoryskich w Krakome, Kraków r. 1929, s- 44> poz. 215.
21) K. Homolacs, op. cit. s. 97.
22) R. Schmidt, Móbel, Berlin 1913, s. 121.
128