DOI Artikel:
Bocheński, Zbigniew M.: Grupa szabel polskich z drugiej połowy w. XVIII
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0203
tych robót mistrzowi złotni-
czemu czy nawet szpadni-
czemu okazywało się zbytecz-
nym.
W świetle dotychczasowych
rozważań kwestia czysto teore-
tycznego związania naszych
szabel z warsztatem Marcina
Krzyżanowskiego byłaby mo-
żliwa do przyjęcia, gdybyśmy
rozporządzali dla celów po-
równawczych jakimkolwiek
pewnym i oryginalnym, współ-
czesnym materiałem zabytko-
wym pochodzenia krakowskie-
go, który by nas do takiego
wniosku mógł upoważnić, lub
gdybyśmy co najmniej znali
jakieś opisy ówczesnych wy-
robów krakowskich z zakresu
broni siecznej. Brak powyż-
szych danych, których też nie
mogą zastąpić współczesne ma-
teriały ikonograficzne, nie po-
zwala nam na podtrzymanie
wyrażonego wyżej przypusz-
Ryc. 119. Rękojeść karabeli, ok. r. 1791. Warszawa, Czenia. W takiej Sytuacji naSU-
Muzeum Wojska Polskiego. wa się konieczność zwrócenia
uwagi na ośrodek warszawski,
gdzie —jeśli chodzi o kompetencję rzemiosła mieczniczego — mogły zaistnieć
zbliżone warunki pracy w tamtejszym cechu, cło którego należeli w owym czasie,
podobnie jak w Krakowie, szpadnicy i szlifierze25). Szpadnicy warszawscy
mieli jednak wyraźnie zabronione wykonywanie robót ze srebra i złota, po-
dobnie jak i nie wolno im było zatrudniać w swoich warsztatach czeladzi zło-
tniczej i jubilerskiej 26). Niestety akta warszawskiego cechu mieczników nie do-
chowały się, wobec czego prawie nic o jego wyrobach nie wiemy. Możemy tylko
słusznie przypuszczać, że cech ten jako stołeczny stał wówczas prawdopo-
dobnie wyżej pod względem swoich wyrobów od krakowskiego, miał zapewne
większe i bardziej świetne grono odbiorców, a więc może i wyższą jakość
25) Akta cechu mieczników. Woj. Archiw. Państw, w Krakowie, Oddz. III, rkps 3071 (list war-
szawskiego cechu mieczników z 17 marca 1773).
26) L. Lepszy, £'lotnictwo w Polsce, Kraków 1933, s. 303 i 304.
czemu czy nawet szpadni-
czemu okazywało się zbytecz-
nym.
W świetle dotychczasowych
rozważań kwestia czysto teore-
tycznego związania naszych
szabel z warsztatem Marcina
Krzyżanowskiego byłaby mo-
żliwa do przyjęcia, gdybyśmy
rozporządzali dla celów po-
równawczych jakimkolwiek
pewnym i oryginalnym, współ-
czesnym materiałem zabytko-
wym pochodzenia krakowskie-
go, który by nas do takiego
wniosku mógł upoważnić, lub
gdybyśmy co najmniej znali
jakieś opisy ówczesnych wy-
robów krakowskich z zakresu
broni siecznej. Brak powyż-
szych danych, których też nie
mogą zastąpić współczesne ma-
teriały ikonograficzne, nie po-
zwala nam na podtrzymanie
wyrażonego wyżej przypusz-
Ryc. 119. Rękojeść karabeli, ok. r. 1791. Warszawa, Czenia. W takiej Sytuacji naSU-
Muzeum Wojska Polskiego. wa się konieczność zwrócenia
uwagi na ośrodek warszawski,
gdzie —jeśli chodzi o kompetencję rzemiosła mieczniczego — mogły zaistnieć
zbliżone warunki pracy w tamtejszym cechu, cło którego należeli w owym czasie,
podobnie jak w Krakowie, szpadnicy i szlifierze25). Szpadnicy warszawscy
mieli jednak wyraźnie zabronione wykonywanie robót ze srebra i złota, po-
dobnie jak i nie wolno im było zatrudniać w swoich warsztatach czeladzi zło-
tniczej i jubilerskiej 26). Niestety akta warszawskiego cechu mieczników nie do-
chowały się, wobec czego prawie nic o jego wyrobach nie wiemy. Możemy tylko
słusznie przypuszczać, że cech ten jako stołeczny stał wówczas prawdopo-
dobnie wyżej pod względem swoich wyrobów od krakowskiego, miał zapewne
większe i bardziej świetne grono odbiorców, a więc może i wyższą jakość
25) Akta cechu mieczników. Woj. Archiw. Państw, w Krakowie, Oddz. III, rkps 3071 (list war-
szawskiego cechu mieczników z 17 marca 1773).
26) L. Lepszy, £'lotnictwo w Polsce, Kraków 1933, s. 303 i 304.