DOI issue:
[Rozprawy]
DOI article:Zieliński, Jan: Kościół farny w Ziębicach i jego architektura z XIII wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13791#0013
Ryc. 1. Kościół farny w Ziębicach
miast dwa szerokie i wysokie otwory arkado-
we, prowadzące do trój nawowej części prezbi-
terialnej. Zachodnie przęsło wypełnia empora
organowa, otwarta ku wschodowi dwoma ostro-
łukowymi arkadami. Wnętrze kościoła jest
otynkowane, pokryte polichromią z końca
XIX w. Hala ta, będąca budowlą ciężką, ma-
sywną i spoistą, o przewadze płaszczyzn zam-
kniętych nad otworami, o ogólnej koncepcji
bardziej horyzontalnej niźli wertykalnej, po-
siada jeszcze późnoromańskie elementy archi-
tektoniczne i rzeźbiarskie, jak i nowe już,
przeważające elementy gotyckie.
Najstarszą wiadomość o istnieniu kościoła
przekazuje dokument z r. 1281 16, w którym
wśród świadków wymieniony jest Johann, pro-
boszcz z Miinsterberg, co wskazuje, że w tym
czasie Ziębice posiadały już kościół farny.
Pierwsza natomiast bezpośrednia wzmianka
o kościele pochodzi dopiero z r. 1352 17. Dalsze
wzmianki źródłowe dotyczą już XV w. W la-
tach 1420—1423 została dobudowana do wscho-
dniego przęsła hali od strony północnej kapli-
ca poświęcona Matce Boskiej 18. W r. 1464
wysokość wnęki portalu — 4,30
19 SR. 1669.
17 Urkundenbuch der Stadt Miinsterberg, Bd III,
s. 35.
18 Lutsch H.. o. c, s. 94.
wg rysunku Wernhera z poł. XVIII w.
kościół wzmiankowany jest jako poświęcony
N.M. Pannie i św. Jerzemu 19, natomiast w do-
kumencie z r. 1352 występuje tylko pod wez-
waniem św. Jerzego. V\docznie przez pewien
czas używane były zamiennie oba wezwania,
aż po r. 1464 ustaliło się wezwanie do dziś
używane. W latach 1477—1504, kościół miał
być rzekomo poszerzony20, jak do niedawna
jeszcze uważano, o bazylikalną część prezbi-
terialną. Jednakże odsłonięty ostatnio fresk
w prezbiterium pozwala datować powstanie
tej części już na lata 1430—40. Być może, że
w okresie 1477—1504 została dobudowana do
północnej ściany hali niska przybudówka, któ-
rą zastąpiła później podobna budowla widoczna
na zdjęciu przedstawiającym kościół przed
r. 1898. Przypuszczenie to, iż ta pierwotna
przybudówka pochodzi z wyżej wymienionego
okresu lub jeszcze wcześniejszego zdaje się
potwierdzać relacja Hartmanna21 o od-
kryciu w czasie renowacji kościoła w r. 1898
śladów przedłużeń wcześniejszych łuków gur-
towych na przyporach północnej elewacji.
Przemawia za tym również cienkość i wątłość
przypór północnych, w przeciwieństwie do
znacznie silniejszych południowych.
19 Neuling H., o. c, s. 79.
20Hartmann F., o. c, s. 120.
21 Hartmann F., o. c, s. 55.
miast dwa szerokie i wysokie otwory arkado-
we, prowadzące do trój nawowej części prezbi-
terialnej. Zachodnie przęsło wypełnia empora
organowa, otwarta ku wschodowi dwoma ostro-
łukowymi arkadami. Wnętrze kościoła jest
otynkowane, pokryte polichromią z końca
XIX w. Hala ta, będąca budowlą ciężką, ma-
sywną i spoistą, o przewadze płaszczyzn zam-
kniętych nad otworami, o ogólnej koncepcji
bardziej horyzontalnej niźli wertykalnej, po-
siada jeszcze późnoromańskie elementy archi-
tektoniczne i rzeźbiarskie, jak i nowe już,
przeważające elementy gotyckie.
Najstarszą wiadomość o istnieniu kościoła
przekazuje dokument z r. 1281 16, w którym
wśród świadków wymieniony jest Johann, pro-
boszcz z Miinsterberg, co wskazuje, że w tym
czasie Ziębice posiadały już kościół farny.
Pierwsza natomiast bezpośrednia wzmianka
o kościele pochodzi dopiero z r. 1352 17. Dalsze
wzmianki źródłowe dotyczą już XV w. W la-
tach 1420—1423 została dobudowana do wscho-
dniego przęsła hali od strony północnej kapli-
ca poświęcona Matce Boskiej 18. W r. 1464
wysokość wnęki portalu — 4,30
19 SR. 1669.
17 Urkundenbuch der Stadt Miinsterberg, Bd III,
s. 35.
18 Lutsch H.. o. c, s. 94.
wg rysunku Wernhera z poł. XVIII w.
kościół wzmiankowany jest jako poświęcony
N.M. Pannie i św. Jerzemu 19, natomiast w do-
kumencie z r. 1352 występuje tylko pod wez-
waniem św. Jerzego. V\docznie przez pewien
czas używane były zamiennie oba wezwania,
aż po r. 1464 ustaliło się wezwanie do dziś
używane. W latach 1477—1504, kościół miał
być rzekomo poszerzony20, jak do niedawna
jeszcze uważano, o bazylikalną część prezbi-
terialną. Jednakże odsłonięty ostatnio fresk
w prezbiterium pozwala datować powstanie
tej części już na lata 1430—40. Być może, że
w okresie 1477—1504 została dobudowana do
północnej ściany hali niska przybudówka, któ-
rą zastąpiła później podobna budowla widoczna
na zdjęciu przedstawiającym kościół przed
r. 1898. Przypuszczenie to, iż ta pierwotna
przybudówka pochodzi z wyżej wymienionego
okresu lub jeszcze wcześniejszego zdaje się
potwierdzać relacja Hartmanna21 o od-
kryciu w czasie renowacji kościoła w r. 1898
śladów przedłużeń wcześniejszych łuków gur-
towych na przyporach północnej elewacji.
Przemawia za tym również cienkość i wątłość
przypór północnych, w przeciwieństwie do
znacznie silniejszych południowych.
19 Neuling H., o. c, s. 79.
20Hartmann F., o. c, s. 120.
21 Hartmann F., o. c, s. 55.