Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (13.1983)

Kaplice mieszczańskie na Śląsku

64. Wrocław, kościół św. Elżbiety. Kaplica rodziny
von Restis, ok. 1380 r. Częściowo przebudowana
w 1697 .r.

V. Około 1380 (?). Według Burgemeistera konsole w kształ-
cie głów pochodzą z okresu budowy kaplicy około
1380 r. W tym okresie mogły powstać jedynie dwie
konsole od strony., południowej (il. 6. 7). Pozostałe
wsporniki (2, 3, 4, 5) mają wyraźnie cechy barokowe
i pochodzą najprawdopodobniej z okresu przebudowy

kaplicy w 1687-r.- ------ - ----- •

VI. Burgemeister, II, s. 94; C. Griinhagen, Die
Hcrren uo?i Reste. Ein Bcitrag zur Gesc/iichte des Brc-
staucr Patri2iats im 14. Jh, ..Zeitschrift des Vereins fur
Geschichte und Altertum Schlesiens", Bd. 7, H. 1,
s. 36—53; Schmeidler I, s. 100; Stein, s. 61.

69. Kaplica Saurmannów. WE XV.

I. Prawdopodobnie pierwotnie p.w. św. Andrzeja, w po-
siadaniu rodziny Saurmannów dopiero w drugiej po-
łowie XV w.

II. Jednoprzestrzenna, międzyprzyporowa, wysokością do-
równująca nawie bocznej, oświetlona jednym oknem
czterodzielnym.

III. Sebald Saurmann pochodził z Norymbergi. Wraz z bra-
tem Konradem określeni w spisach miejskich jako
,,mercatorcs". Prawo miejskie uzyskali w 1+66—1469 r.
Sebald w latach 1486—1491 zasiadał w kolegium ławni-
ków, w 1483 był prowizorem kościoła św. Elżbiety,
określany jako Jfeudalis domini regis". Epitafium jego
z 1508 r. umieszczone jest na trzecim od wschodu po-
łudniowym filarze kościoła św. Elżbiety.

IV. 1407 — wzmianka o kaplicy św. Andrzeja.

V. Trzecia ćwierć XV w. Burgemeister datował kaplicę
na około 1400. Występujące tu sklepienie sieciowe typu
parlerowskiego w wersji „katedralnej" i szczegóły ka-
mieniarki, wskazują na późniejszy czas powstania ka-
plicy. Pewne analogie formalne do kaplicy Dachsa w
kościele NMP na Piasku, dotyczące kompozycji i ka-

1

W£ XV

65. Wrocław, kościół św. Elżbiety. Kaplica Saurman-
nów, 3 ćw. XV w.

mieniarki, pozwalają dostrzec tu ten sam warsztat,
a może i tę samą rękę — Jodoka Tauchena.
VI. Burgemeister, II, s. 90; E. C z i h a k, Die Denk-
maler des Geschlechtes von Saurma, „Schlesiens Vor-
zeit in Bild und Schrift", V (1874), s. 170 nn; S c h m e i-
d 1 e r II, s. 61; Stein, s. 199.

70. Kaplica Heuglów. WE XIII.

I. Hcugelkapellc.

II. Jednoprzestrzenna. międzyprzyporowa. Oświetlona jed-
nym oknem czterodzielnym. Wysokością dorównująca
nawie bocznej.

III. W drugiej połowie XV w. w posiadaniu rodziny Heug-
lów, pochodzącej z Norymbergi. Heuglowic, przedsię-
biorcy handlowi, zasiadali w radzie od 1483 r. W tym
też roku przejęli patronat nad jedną z kaplic w koś-
ciele św. Marii Magdaleny.
V. Pierwsza połowa XV w. Przez Burgemeistra datowa-
na na około 1380. Brak charakterystycznego detalu
utrudnia datowanie. Jednak biorąc pod uwagę budowę
sąsiednich kaplic w XV w. i podobny do tamtych pro-
fil żebra, należy przyjąć, że powstała najwcześniej w
pierwszej polowie XV w.

VI, Burgemeister, II, s. 84. 86; Historia Śląska I,
z. 2, s. 142; Schmeidler I, s. 107.

71. Kaplica Pfintzingów. WE Xl.
I. Kaplica Sabischów (XVII w.).

II. Jednoprzestrzenna. międzyprzyporowa, wysokością do-
równująca nawie bocznej. Oświetlona jednym ostrolu-
kowym, czterodzielnym oknem, o wykresie maswerku
powtórzonym w końcu XIX w. wg dawnego wzoru.
Sklepienie krzyżowo-żebrowe o profilu żebra dwuwklę-
skowym. Żebra łączą się ze ścianą bez pośrednictwa
wsporników.

III. W kaplicy tej' został pochowany Sebald Saurmann. Mo-
żliwe, że i ta kaplica należała do rodu Saurmanów.
Rajca Ludwik Pfintzing, który przejął widocznie pra-
wo patronatu nad kaplicą, zmarł w 1537 r.