Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]
Roczniki Sztuki Śląskiej — 13.1983

DOI Artikel:
Sprawozdania
DOI Artikel:
Bartnik, Krystyna; Fedorowicz, Anna; Kieres, Ewa; Kurzeja, Zdzisław: Dokumentacja i konserwacja malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego w województwach: jeleniogórskim, legnickim, wałbrzyskim i wrocławskim w latach 1974-1978
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.13737#0215
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Dokumentacja i konserwacja (Wrocław)

.153

Szpary w belkach były wykitowane i zaklejone
cienką, lnianą tkaniną. Stan drewna stosunkowo do-
bry, mimo licznych szpar i ubytków mechanicznych,
z wyjątkiem końcówek belek i wsuwek nieznacznie
zawilgoconych ze śladami pleśni i drewnojadów. Za-
chowały się tylko trzy zdobiące ornament guzy. Lica
belek bardzo zabrudzone klejem (przytwierdzenie
podsufitki), warstwa malarska na licach łuszcząca się
w drobne, kruche łuski odstające od podłoża, nato-
miast silnie związane z warstwą kleju. Na wsuwkach
polichromia zachowała się dobrze, była tylko silnie
zabrudzona, a miejscami wykruszona i przetarta.

Na wstępie wymontowano strop, oczyszczono z ku-
rzu, zaimpregnowano na odwrocie („Epidian 5" w to-
luenie i alkohol etylowy w stosunku 2 : 1), zdezynfe-
kowano („Antox") i pomalowano na odwrocie farbą
ognioodporną. Jedną wsuwkę wymieniono na nową.
Po zamontowaniu stropu w pierwotnym miejscu
większe ubytki drewna uzupełniono flekami z drew-
na iglastego, drobne — kitami trocinowymi na spoi-
wie z POW w dyspersji wodnej. Usunięto nawarst-
wienia kleju i brudu wodą z detergentami. Zrekon-
struowano brakujące, ozdobne guzy na wsuwkach
(odlewy z kitu trocinowego na spoiwie „Epidian 5"),
wyzłocono je na mikstion i spatynowano. Polichromię
po utrwaleniu (polialkohol winylu z dodatkiem 5-
-chlorofenolanu sodu) wypunktowano w technice
olejnej oraz pokryto werniksem „Talens" z dodatkiem
wosku.

Prace wykonały PP PKZ Oddział we Wrocławiu
(E. Petryńska z zespołem) w 1975 r. Finansował
Dzielnicowy Zarząd Budynków Mieszkalnych z naka-
zu Konserwatora Zabytków we Wrocławiu.

Ilustracje: 41.

Strop w kamienicy „Małgosia" przy ulicy Odrzań-
skiej 39/40 (pomieszczenie w części południowej na
II piętrze)

Z końca XVI w., zdobiony na belkach i wsuwkach
polichromią czarno-białą na brązowym tle, wykona-
ną w technice klejowej bezpośrednio na drewnie. Lica
belek zdobi ornament o motywie dwupasmowej ple-
cionki zwiniętej esowato w formie meandra, belki —
poprzeczne, wąskie paski. Wsuwki dekorowane są or-
namentem okuciowym wzbogaconym o motywy ro-
ślinne, czarnym na brązowym tle, wykonanym za po-
mocą czterech różnych szablonów.

Stan drewna na ogół dość dobry z wyjątkiem koń-
cówek belek i wsuwek uszkodzonych przez wilgoć
i grzyb. Widoczne były liczne ubytki mechaniczne,
szerokie spękania drewna dochodzące do 2,5 cm, oraz
niezbyt liczne ślady po drewnojadach. Polichromia
miejscami silnie odspojona od podłoża, pudrująca się,
fragmentami całkowicie zniszczona, pokryta była nie-
wielkimi wykwitami pleśni, której szczególnie liczne
skupiska umiejscowiły się na belkach umieszczonych
blisko północnej ściany pomieszczenia.

Na wstępie wymontowano cały strop, oczyszczono
z brudu, zaimpregnowano (15n/u roztwór ,,Epidian 5"
w toluenie i alkohol etylowy w stosunku 2 : 1) na od-
wrocie, następnie zdezynfekowano (,,Antox"). Ze
względu na zły stan drewna wymieniono jedną belkę
i jedną wsuwkę. Wszystkie belki i wsuwki pomalo-
wano farbą ognioodporną. Po ponownym zamontowa-
niu stropu przystąpiono do prac konserwatorskich

in situ. Utrwalono pudrującą się warstwę malarską
(polialkohol winylu z 0,5% dodatkiem 5-chlorofeno-
lanu sodu). Malowidło doczyszczono (guma chlebowa),
następnie usunięto chemicznie wykwity pleśni (al-
koholowy roztwór 5-chlorofenolanu). Ubytki drewna
uzupełniono flekami z drzewa iglastego, mniejsze —
kitami trocinowymi. Ubytki warstwy malarskiej wy-
punktowano drobną kreską, techniką temperową. No-
we elementy drewna zabejcowano, scalając z kolo-
rem starego drewna. Cały strop pokryto pastą wo-
skową i lekko wypolerowano.

Prace wykonały PP PKZ Oddział we Wrocławiu
(E. Petryńska z zespołem) w 1975 r. Finansował
Dzielnicowy Zarząd Budynków Mieszkalnych z na-
kazu Konserwatora Zabytków we Wrocławiu.

Strop w kamienicy „Małgosia" przy ulicy Odrzań-
skiej 39/40 (pomieszczenie w części północnej na par-
terze)

Z końca XVI w., zdobiony polichromią o stylizo-
wanych motywach roślinnych, wykonaną w technice
klejowej na bardzo cienkim, białym gruncie.

Ze względu na duże zniszczenia i zagrożenie kon-
strukcyjne wymieniono wszystkie elementy z wyjąt-
kiem jednej belki, która zachowała ślady polichromii.
Drewno belki, mimo licznych ubytków mechanicznych
i śladów po drewnojadach, zachowało się dobrze z
wyjątkiem końcówek zniszczonych przez wilgoć
i grzyb. Polichromia mocno odspojona od podłoża

1 spudrowana, miejscami przetarta do czystego drew-
na, przetrwała w niewielkich fragmentach.

Na wstępie zdemontowano strop, belkę przeznaczo-
ną do zachowania oczyszczono i zaimpregnowano („Epi-
dian 5" w toluenie i alkohol etylowy w stosunku

2 : 1), zdezynfekowano („Antox") i pomalowano na
odwrocie farbą ognioodporną. Polichromię oczysz-
czono z kurzu i pajęczyn (pędzel) oraz usunięto me-
chanicznie (skalpel) zachlapania tynkiem i pobiałą,
doczyszczając powierzchnię gumą chlebową. Utrwa-
lono pudrującą się warstwę malarską (5°/u polialko-
hol winylu) oraz podklejono pęcherze i przytwierdzo-
no je do podłoża. Ubytki drewna uzupełniono kitem
trocinowym jako spoiwo stosując POW w dyspersji
wodnej. Ubytki warstwy malarskiej uzupełniono ki-
tami kredowo-klejowymi barwionymi w kolorze tła,
a następnie wypunktowano. Nowe belki zabarwiono
bejcą na kolor starego drewna i pokryto pastą wo-
skową.

Prace wykonały PP PKZ Oddział we Wrocławiu
(E. Petryńska z zespołem) w 1975 r. Finansował
Dzielnicowy Zarząd Budynków Mieszkalnych z na-
kazu Konserwatora Zabytków we Wrocławiu.

Strop w kamienicy „Małgosia" przy ulicy Odrzań-
skiej 39/40 (pomieszczenie w części południowej na
parterze)

Z końca XVII w., zdobiony polichromią o moty-
wach wici roślinnej zwiniętej spiralnie, wykonanej
w technice klejowej na cienkiej warstwie białego
gruntu, składa się z silnie wysadzonych belek i gład-
ko opracowanych wsuwek. Krawędzie belek ukośnie
sfazowane, ozdobione wałkiem, belki i wsuwki po-
kryte polichromią w partiach lica. Boki belek gład-
kie w kolorze tła ornamentu. Szpary w belkach za-
klejone paskami papieru, na których leży warstwa
malarska.

20 — Roczniki sztuki śląskiej
 
Annotationen