DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9651#0032
6
SACRORVM ELiiOCHRISMATHN. 7
Ouid quod olet gmvim mtxtum diapafmate virus.
Iri cuius loci expofitione Calderinusaudiendusnon
erit, qui diapafmata interpretatus eit unguenta, Ste-
nius'Cura Radero , qui eo nomine pulvifculos odo-
ratos, & paftillosodoratos, diapafrnataa Martialedi&os
recte exiftimat: de quibus nihil ad nos nifi obiter.
Unguentiigiturnomine, quatenus ab oleounguen-
tum reipfa, necnon etiam voce fecernitur; craffiora
quxque aromata, ac pinguia compofitafignificantur:
cujus craffitudinisratibne Plutar. Sympof.j.q. 3. qua;-
rens cur Pinus Neptuno facra fit: picem ac refinam
dAeiQlu) , hoc eft unguentum nominavit , dicens:
«vtjj , kj toI dhhQtx, 3'ivSfct, %ivK<M , jt, sfcfbt-
Ao», r t2 i-vAwv ■ayoifixi T<* TrKoiy.cdlaTct, , 7tItvos ts , ^
fr,ltvr,s cih<h$lw , ns clv&j r crvy^oi-yivrcov o<pth& SS\v cv
rij SciAcifly- hoc eft. Ipfa emm, fupplePinus , & cog-
nata eiarbores , inquit , picea, ac larix , cum Itgna
navigtis aptiffima fuppedttant j tum picis , ac refind un-
qttentum, fine quibus compaiiorum hgnorum nullus erat
fttturus in man ufus. Ha;c Plutarch. qui craflas ha-
rumarborumgummas, pinguefquelacrymas,unguen-
tum appellavit. Verum ad rem noftram , unguenti
nomine, illa potius compofita facrarum literarum ap-
pellantur\ quie vel variis aromatibus, ac pulveribus
odoratis, oleo commixtis in hominum ufum, odoris
caufa parabantur; auctore Galen. lib. 6. fimpl.medi-
camen. Diofcor. lib. 1. & Matthiol. ibidem cap. 41.
vel pinguionbus ,ac crallionbus aromatibus, in ufum ,
& corporum , & facrorum conficiebantur, a Grascis
di6ta#A«'<p#t<* a verbo «Ae/cpw , quod eft ungo , five
%(>l<ry,oiTx a verbo , quod eft linio.
Dicuntur etiam a Grascis pcv&t , generaliori quo-
dam vocabulo, non quidem a Myrrha Nympha nota
ex fabulis Poetarum; neque fic dicuntur tS y,v-
ficB-oa , quod eft gemere j prout ineptiflime Gram-
matici nonnulli dixerunt. fed y.v%ov dictum fuit un-
guentum ~b.m tS [$ ttqJ^qv yo%%, ^ydlc4a ylvi&ot-i ■> a
mnlto labore ,& quod inant ftudio fiat, ut dicitChryfip-
pus &ct,vyct,<TiQTot,TQ<; apud Athen. lib. 15*. cap. 20. vel
quafi yvffov ab Aeolica voce yv\\oc , quje myrrham
figniticat. Qiiia enim pleraque unguenta, mixta
myrrha componuntur ; quaedam etiam fola myrrha
conftant; illa nimirum , quas ob praeftantiamy?^^
appellantur ; ufus obtinuit ut t*is y.v'ffot,s, omnia
unguentia yv^, nominarentur. Sc is eft fenfus Athe-
na:i hb. ly. cap. 11. cum ait: pvffx n o-yv^vct,
etiohiVGiv , iirei^r, Ta,7tQDsct, cm o-yvfvqs \<tv.ivocIzto, ld-
eft, Aeoles quidem unguenta vocant, & myrrham, <*r
fmyrnam, yvffoc,, ^ <rpw(>v# , quia multa conficiuntur e
tmrrhai addidit etiam x,xt y,yt ■smkt*} r.cK^^kvr, Sfg. y.6-
ffff TctvrYjs, quia & mjrrha ftatle per fe unguentum eft.
quo loco illuftratur Plautus in Moftel. apud quem
Philematium meretrix jam in ilrato ccenatura , cum
fuo Pbilolache jocatur. dixerat Philolaches:
Age, accumbe igitur. cedo aquammantbus, puer,
appone htcmenfulam.
Vtde tali ubi Jint. viny unguenta? Phil. Quid opus
eft l cum ftaUe accumbo.
Ita amatorie meretrix; fta£lemque, fuum amafium
dixit : ut ex ipfo tantum ftafte unguentum pra>
ftantiflimum , quin etiam reliquispraeftantiusfolitum
parariaperiat.
Sacri fcriptoris unguentorum nomina in medium
jam aflferantur. Ejus etenim gratia nofter hic labor
lnftituitur. Nam licet interdum communi vocabu-
lo fcemen> quod eft oleum, unguenta ipfa , ut ca-
pite priecedenti oltendimus , in facris oraculis dican-
tur: fitamenrigorofeipfiloquivellent, I^Jf-P mtfchah
a verbo n^?, quod eft unxtt, veletiam Vi° fochech a
verbo VP, quod eft hmvit, unguenta nominari deberent.
B
C
D
E
F
hsec tamen vocabula in ufu facrorum Codicuminno-
minum generibus nunquam leguntur ; quin potius
femper mgenereverbali ufurpata reperiuntur. quo-
ties vero de craflioribus unguentis facris in literis eft
fermo , toties praedi&is vocabulis ad rei fignificatte
expreflionem, additur diclio fcemen -y ut 4- Reg. cap.
4. illa mulier fic prophetam alloquituii?? l1Di5 D!?^id-
eft, ntfiparum olei, quoungar: ut habet nofter inter-
pres ; vel ad verbum , ntfi linittonts oleum. Qiiod
oleum fuifie unguemum liquido conftat j vel ex eo
maxime , quod mulier illa admuliebrium unftionum
ufum refpexit : ad quas non nifi pra:ftantioribus un-
guentis mulieres utebantur. .
Similiter etiam , quoties fermo eft in facris literis
de un&ione facerdotali; ad quam Ifraelitaj unguento
utebantur prazftantiflimo ; iilud unguentum ut in
plurimum '^JflVH fcemen hamtfcha appellatur. id
etiam fieri fblet, cum voce ^1?^ befamtm , quae ge-
nerice omnia aromata fignificat. Nos fi rigorolam hu-
jus vocabuli etymologiam ac fignificationem retinere
vellemus; diceremus tn famim, ideft compofitumali-,
quod, cui his aromaticis pulveribus; qua; famtm ap-
pellantur; odor conciliatur : five id oleo aromatibus
admixto fieret j five naturali pinguedine referta aro-
mata conjungerentur j utad liniendum corporahomi-
nibus eflent iri ufu. Nam qua: DW| befamtm in cap.
30. Exodi facer textus Hebraicus dixit, »jJWp*t<j4
idyfmata Septuaginta Interpretes 'appellarunt. Qua
quidem voce, fi Plinio fides habenda eft lib. ig.cap.
1. illa unguenta figniflcantur, qux ex fuccis aroma-
tum conficiebantur j fuaque natura liquida erant:
ut propterea etiam oleo commixtis facilius concorpo-
rarentur, oleique pinguedinem attraherent.
Nec prsetereundum duxi, nequaquam unguenta,
fed VNGENTA hsec compofita , nonnunquam a
veteribus dida fuifle: quod auftoritate literati lapidis
affirmabimus. habetur apud Manutium in Orto-
graph.fub dictionc, Knguentarius, perhascverba.
CLAVDIO. PHI
LARGYRO. VN
GENTARIO
ISQ. FAMILIAM
SVAM. MANVMISIT
PECVNIAMQ.
LEGAVIT.
Quin etiam, Vnguedo, unguentum diclrum comperi-
musab Apul. lib.g.Metamor. dicente: De queisuntus
opcrculo remoto, atque indtdem egefia unguedtne, dtu-
que palmults futs adfritla. UNGUEN illudidemdixit
Perf. Sat. 6.
Foenifecd craffo vitiarunt unguine pultes.
Subfcribunt Virg. Iib.4. Georg. Lucil. fat.lib. 4.
Cato cap. 79. 8c alif ex veteribus: haec tamen omnia
vocabula, & fi quae alia funt his fimiliaj ut obfoieta
poetis relinquenda erunt.
Ne veroaliquid defiderandum fuperfit exhis, quse
ad unguentorum nominafpectant: obfervandum cen-
fui , cum Athenseo iib. if. cap. 10. ex teftimonio
Icefii , unguentorum duplex genus , alia namque
Xe/cry-dToc , alia vero dAeiyyxTcx, dicebantur. lnicrtos
4' cv SdjTi^ca, inquit Athenasus, <zs€^ ua»jj r ^wv
<pr,<rlv' rcl ySfi tft xeJty-oiroc , tcI J[' dKeiy.y.XTct,, ideft,
Icejius libro fecundo de materta unguentorum, inquit,
Ahqua quidem dtcuntur Chrifmata, altqua vero dtcun-
tur AUmata. Quarum vocum difcrimen eft; quod
Alimata a verbowAftcpw , quodeftImio, dicitur; qua3
vero Chrifmata a verbo ^iw , quod eft mgo, no-
minantur.
Et
1 ./rr
Ucue r»su
convf
m
&
0¥"
C '
aibul^ v'rl PCoiritl
L ^ Confi;n
Trrkfia diciu
nos in wcluwx „,
camdcm iementiam i
0 i
fm
w Ckrifa
\ttu
td ttcctf
eadem finiliter fcntcni
tor nofter a Deo un£
Luc cap. 4. id fcnbe
4^0, fed verbo ^
j»i;emt (ocMW, ai er«t
me, cujus cnufa unxtt
De iUis vero unguc
& viris hclioribus k
gendus erit Amos cap
ejtk in Sion , hibtntes
nnguan Mihuti. De
quebantur: Vnofreti,
Etfiquasalia iiint loca
phanoram, re/lanfton
tur ,jn ca didindiom
Chriftus Servr
hypocrifim in
hortaretur
"Myu n -rlw
'vator noftc
1 jejunio 1
Matth,
iln.Un?«. verbo
§^nt,s, fU0s ud veR
vr. 7) «t diximus
«q«e in «di £rnU:
Olei
tneriturr
C A
proph;
% r j °leii>»
SACRORVM ELiiOCHRISMATHN. 7
Ouid quod olet gmvim mtxtum diapafmate virus.
Iri cuius loci expofitione Calderinusaudiendusnon
erit, qui diapafmata interpretatus eit unguenta, Ste-
nius'Cura Radero , qui eo nomine pulvifculos odo-
ratos, & paftillosodoratos, diapafrnataa Martialedi&os
recte exiftimat: de quibus nihil ad nos nifi obiter.
Unguentiigiturnomine, quatenus ab oleounguen-
tum reipfa, necnon etiam voce fecernitur; craffiora
quxque aromata, ac pinguia compofitafignificantur:
cujus craffitudinisratibne Plutar. Sympof.j.q. 3. qua;-
rens cur Pinus Neptuno facra fit: picem ac refinam
dAeiQlu) , hoc eft unguentum nominavit , dicens:
«vtjj , kj toI dhhQtx, 3'ivSfct, %ivK<M , jt, sfcfbt-
Ao», r t2 i-vAwv ■ayoifixi T<* TrKoiy.cdlaTct, , 7tItvos ts , ^
fr,ltvr,s cih<h$lw , ns clv&j r crvy^oi-yivrcov o<pth& SS\v cv
rij SciAcifly- hoc eft. Ipfa emm, fupplePinus , & cog-
nata eiarbores , inquit , picea, ac larix , cum Itgna
navigtis aptiffima fuppedttant j tum picis , ac refind un-
qttentum, fine quibus compaiiorum hgnorum nullus erat
fttturus in man ufus. Ha;c Plutarch. qui craflas ha-
rumarborumgummas, pinguefquelacrymas,unguen-
tum appellavit. Verum ad rem noftram , unguenti
nomine, illa potius compofita facrarum literarum ap-
pellantur\ quie vel variis aromatibus, ac pulveribus
odoratis, oleo commixtis in hominum ufum, odoris
caufa parabantur; auctore Galen. lib. 6. fimpl.medi-
camen. Diofcor. lib. 1. & Matthiol. ibidem cap. 41.
vel pinguionbus ,ac crallionbus aromatibus, in ufum ,
& corporum , & facrorum conficiebantur, a Grascis
di6ta#A«'<p#t<* a verbo «Ae/cpw , quod eft ungo , five
%(>l<ry,oiTx a verbo , quod eft linio.
Dicuntur etiam a Grascis pcv&t , generaliori quo-
dam vocabulo, non quidem a Myrrha Nympha nota
ex fabulis Poetarum; neque fic dicuntur tS y,v-
ficB-oa , quod eft gemere j prout ineptiflime Gram-
matici nonnulli dixerunt. fed y.v%ov dictum fuit un-
guentum ~b.m tS [$ ttqJ^qv yo%%, ^ydlc4a ylvi&ot-i ■> a
mnlto labore ,& quod inant ftudio fiat, ut dicitChryfip-
pus &ct,vyct,<TiQTot,TQ<; apud Athen. lib. 15*. cap. 20. vel
quafi yvffov ab Aeolica voce yv\\oc , quje myrrham
figniticat. Qiiia enim pleraque unguenta, mixta
myrrha componuntur ; quaedam etiam fola myrrha
conftant; illa nimirum , quas ob praeftantiamy?^^
appellantur ; ufus obtinuit ut t*is y.v'ffot,s, omnia
unguentia yv^, nominarentur. Sc is eft fenfus Athe-
na:i hb. ly. cap. 11. cum ait: pvffx n o-yv^vct,
etiohiVGiv , iirei^r, Ta,7tQDsct, cm o-yvfvqs \<tv.ivocIzto, ld-
eft, Aeoles quidem unguenta vocant, & myrrham, <*r
fmyrnam, yvffoc,, ^ <rpw(>v# , quia multa conficiuntur e
tmrrhai addidit etiam x,xt y,yt ■smkt*} r.cK^^kvr, Sfg. y.6-
ffff TctvrYjs, quia & mjrrha ftatle per fe unguentum eft.
quo loco illuftratur Plautus in Moftel. apud quem
Philematium meretrix jam in ilrato ccenatura , cum
fuo Pbilolache jocatur. dixerat Philolaches:
Age, accumbe igitur. cedo aquammantbus, puer,
appone htcmenfulam.
Vtde tali ubi Jint. viny unguenta? Phil. Quid opus
eft l cum ftaUe accumbo.
Ita amatorie meretrix; fta£lemque, fuum amafium
dixit : ut ex ipfo tantum ftafte unguentum pra>
ftantiflimum , quin etiam reliquispraeftantiusfolitum
parariaperiat.
Sacri fcriptoris unguentorum nomina in medium
jam aflferantur. Ejus etenim gratia nofter hic labor
lnftituitur. Nam licet interdum communi vocabu-
lo fcemen> quod eft oleum, unguenta ipfa , ut ca-
pite priecedenti oltendimus , in facris oraculis dican-
tur: fitamenrigorofeipfiloquivellent, I^Jf-P mtfchah
a verbo n^?, quod eft unxtt, veletiam Vi° fochech a
verbo VP, quod eft hmvit, unguenta nominari deberent.
B
C
D
E
F
hsec tamen vocabula in ufu facrorum Codicuminno-
minum generibus nunquam leguntur ; quin potius
femper mgenereverbali ufurpata reperiuntur. quo-
ties vero de craflioribus unguentis facris in literis eft
fermo , toties praedi&is vocabulis ad rei fignificatte
expreflionem, additur diclio fcemen -y ut 4- Reg. cap.
4. illa mulier fic prophetam alloquituii?? l1Di5 D!?^id-
eft, ntfiparum olei, quoungar: ut habet nofter inter-
pres ; vel ad verbum , ntfi linittonts oleum. Qiiod
oleum fuifie unguemum liquido conftat j vel ex eo
maxime , quod mulier illa admuliebrium unftionum
ufum refpexit : ad quas non nifi pra:ftantioribus un-
guentis mulieres utebantur. .
Similiter etiam , quoties fermo eft in facris literis
de un&ione facerdotali; ad quam Ifraelitaj unguento
utebantur prazftantiflimo ; iilud unguentum ut in
plurimum '^JflVH fcemen hamtfcha appellatur. id
etiam fieri fblet, cum voce ^1?^ befamtm , quae ge-
nerice omnia aromata fignificat. Nos fi rigorolam hu-
jus vocabuli etymologiam ac fignificationem retinere
vellemus; diceremus tn famim, ideft compofitumali-,
quod, cui his aromaticis pulveribus; qua; famtm ap-
pellantur; odor conciliatur : five id oleo aromatibus
admixto fieret j five naturali pinguedine referta aro-
mata conjungerentur j utad liniendum corporahomi-
nibus eflent iri ufu. Nam qua: DW| befamtm in cap.
30. Exodi facer textus Hebraicus dixit, »jJWp*t<j4
idyfmata Septuaginta Interpretes 'appellarunt. Qua
quidem voce, fi Plinio fides habenda eft lib. ig.cap.
1. illa unguenta figniflcantur, qux ex fuccis aroma-
tum conficiebantur j fuaque natura liquida erant:
ut propterea etiam oleo commixtis facilius concorpo-
rarentur, oleique pinguedinem attraherent.
Nec prsetereundum duxi, nequaquam unguenta,
fed VNGENTA hsec compofita , nonnunquam a
veteribus dida fuifle: quod auftoritate literati lapidis
affirmabimus. habetur apud Manutium in Orto-
graph.fub dictionc, Knguentarius, perhascverba.
CLAVDIO. PHI
LARGYRO. VN
GENTARIO
ISQ. FAMILIAM
SVAM. MANVMISIT
PECVNIAMQ.
LEGAVIT.
Quin etiam, Vnguedo, unguentum diclrum comperi-
musab Apul. lib.g.Metamor. dicente: De queisuntus
opcrculo remoto, atque indtdem egefia unguedtne, dtu-
que palmults futs adfritla. UNGUEN illudidemdixit
Perf. Sat. 6.
Foenifecd craffo vitiarunt unguine pultes.
Subfcribunt Virg. Iib.4. Georg. Lucil. fat.lib. 4.
Cato cap. 79. 8c alif ex veteribus: haec tamen omnia
vocabula, & fi quae alia funt his fimiliaj ut obfoieta
poetis relinquenda erunt.
Ne veroaliquid defiderandum fuperfit exhis, quse
ad unguentorum nominafpectant: obfervandum cen-
fui , cum Athenseo iib. if. cap. 10. ex teftimonio
Icefii , unguentorum duplex genus , alia namque
Xe/cry-dToc , alia vero dAeiyyxTcx, dicebantur. lnicrtos
4' cv SdjTi^ca, inquit Athenasus, <zs€^ ua»jj r ^wv
<pr,<rlv' rcl ySfi tft xeJty-oiroc , tcI J[' dKeiy.y.XTct,, ideft,
Icejius libro fecundo de materta unguentorum, inquit,
Ahqua quidem dtcuntur Chrifmata, altqua vero dtcun-
tur AUmata. Quarum vocum difcrimen eft; quod
Alimata a verbowAftcpw , quodeftImio, dicitur; qua3
vero Chrifmata a verbo ^iw , quod eft mgo, no-
minantur.
Et
1 ./rr
Ucue r»su
convf
m
&
0¥"
C '
aibul^ v'rl PCoiritl
L ^ Confi;n
Trrkfia diciu
nos in wcluwx „,
camdcm iementiam i
0 i
fm
w Ckrifa
\ttu
td ttcctf
eadem finiliter fcntcni
tor nofter a Deo un£
Luc cap. 4. id fcnbe
4^0, fed verbo ^
j»i;emt (ocMW, ai er«t
me, cujus cnufa unxtt
De iUis vero unguc
& viris hclioribus k
gendus erit Amos cap
ejtk in Sion , hibtntes
nnguan Mihuti. De
quebantur: Vnofreti,
Etfiquasalia iiint loca
phanoram, re/lanfton
tur ,jn ca didindiom
Chriftus Servr
hypocrifim in
hortaretur
"Myu n -rlw
'vator noftc
1 jejunio 1
Matth,
iln.Un?«. verbo
§^nt,s, fU0s ud veR
vr. 7) «t diximus
«q«e in «di £rnU:
Olei
tneriturr
C A
proph;
% r j °leii>»