DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9651#0037
16
Myrothecivm. 1. 17
In Thuriis oleum , in Gela lenticuld.
! Caflinas celebravit oleum Alexand. ab Alex.
|lib. 5*. Cap. li. Reltquum certamen, poft Italum nimi-
IA
ab hoc tertio tantum gencre olcarum erat expnmen-
dufn : magis enim praxepto conformat, quod habetur
Lev1t.24.his verbis: PrActpe filiis Ifrael, utafferantti-
bi oleum de olivis puriffimum, ac lucidum. Et pra?-
cepto etiam, quod habetur Exod. 27. PrActpe filtis
Ifrael, ut afferant tibi oleum de arboribus oltvarum pu-
riffimum.
Habemus oleas : olivandi methodum in re facra
quserere necefle efl:; coliigendarum, nimirum, oliva-
rum rationem. Hasc in facris litteris nullibi , quod
fciam, prasfcribitur. illud enim tantummodo Deus
prafcripfit : Oleum nonniii puriflimum , ac pellu-
cidum fibi a filiis Ifrael ad ufum Candelabri 6c Lu-
cernarum in tabernaculo ofFcrri debere. quod utha- B
beatur, colligendarum olivarum rationem cognofce-
re oportet: hxc autem ad duplex hominum genus
pertinet * ad legulos nimirum , 6c ad firttlores , ut
cum Catone cap. 144. 6c Turnebo lib. 10, cap. 18.
loquamur. Leguli enim , caducam olivam , aut
verbere decuflam colligunt: at ftri&ores digitabulis ,
6c manu decerpunt. ad facrum autem Candelabri
oleum , legendarum olearum cura , legulisne, an
ftri&oribus committenda erit ? Varronem audiamus
lib. i.deReRuft. cap. fj. Is enim habet, 6coleum
purum , 6c oiivandi methodum : De oliveto oleam,
inquit, qnammanu tangere poffise terra s ac fcalis lege-
re oportet pottus, quam quatere. • Varronem , ad duo
illa genera olearum refpexifle , de quibus diximus ,
perfpicuum eft: aliud namque ad mediocrem proce-
ritatem furgere , quam manu e terra tangere poflis,
dixit Varro ; aliud in fublime fcandit ; cujus oliva
fcalisjuxta Varronem manu , non verbere legenda
erit : rationem afrcrt. Quod ea quA vapulavtt mar-
cefcit > nec dat tantum olet, quam quA manu firibla s
meltor ea , quA nudis digitis legitur s quam tllaqua cum
digttabults: durities enim eorum non folum firingtt bac-
cam , fed etiain ramos ghtbit; ac relinquit adgeltcidium
deteUos. Ita ex Varrone de legendis olivis; ne, ni-
mirum ,comprefl£e citius ac promptius marcefcerent,
plutque amurcse , ac impuri fecum adferrent. Qua- D
propter oleum puriflimum, atque lucidiflimum, fibi
parari cum juflerit Deus; olivantibus certe illa anti-
quiflima lex, cujus Plinius meminit, indicendafuit.
Oleam ne firtngtto , neve verberanto. Ita enim tum
lucidiflimum, tum puriflimum oleum exprimebatur.
Exbaccis olivarum varia oleorum generacommen-
data , apud veteres fcriptores , qui fcripfere de hac
re, reperiuntur. Commendationem vero fufcipiunt
oleorum genera , non tam a methodo parandi illa;
quam a regionibus , in quibus gignuntur oleas: 6c
hoc aeris clementia, foli ubertate , atque ccelorum
influentia; ab his enim bonitatem , ac excellentiam
oleum capft. Et quamvis ex Plinio lib. ij. cap. 2, E
principatuminhoc ltalia obtinuerit, ut nullaRegio,
Scoleo, 6c optimo oleo magis abundet; nihilominus
folum proprium, cuique optimum , utputo, vide-
tur. Commendatur apud Athen. lib. 2. cap. 25". oleum
Samium , ab Antiphane , 6c Alexi, I'«.pjt2 ihcua ,
inquit Athenaeus, ^epjjTa* AvTiqdvris ^
ovtoc) 5 (To)
t? A<&!c0t#ts5 TTolvTCOV iKoUH [[SatyUJtS.j
hic autem tibi
Candidiffimum omnium oleum Samium metitur.
Et ex aucloritate Amphidis parum infra oleum
Thurium commendat, dicens: tS iv ©a^oi?yivo-
iv 0«gyt(j(5' touA«ho» , ai TtKot, QoiyJj.
Hoc eft: Illiusautem oleipr&fiantiffimi, quodfit in Thu-
riis, meminit Amphis. Supple, ita dicens in carmine»
21.
rum, inter Ifiria terram, & Boeoticct par efi victna bo~
nitas Provtncits, excepto jiphricA frugtferO folo , inquit
Plinius loco jam citatoj ita tamen.ut communi om-
nium confenfu fcriptorum, Venafrano oleo primce
darentur: ejusque agriparte, addit Plin. qna Licintanum
fundtt oleum , unde & Licinict, gloria pr&cipua oUva ;
rationem afFert, quod ad parandum unguenta, & ad
gufium deltcatius CAteris vtdeatur, quamvis nulla avis
ejus vefcatur baccis. Vnguenta hanc palmam dedere ac~
commodato ipfis odore , dedit & palatum deltcatiore fen-
tentia. haec Plinius. Casterum Venafranum nunquam
fatis laudatum. De eo Martial. lib. 13. Xenio
101.
Hoc tibi Campani fudavit bacca Venafri
Vnguentum , quoties fumis, & ifiud olet.
De eo Juven. Satyr. y. reprehendens iri parandis
efcis extremam aliquorum curam, Sc ftudium in plau*
dendo gulae, ait:
Ipfe Venafrano pifcem perfundit.
Ita ut nomcn Venafranum, oleum fubaudiret. Sed
6c Horat. lib 2. fer. fatyr. 4. in eandem iententi-
am dixit,
infuper addes
Preffa VenafranA quod bacca remtfit olivA.
Et alias lib. 2. carm. ode 6. 6c ferm. lib. 2. fatyr.
8.quin6c Strabo, 6caliifaepeoleimeminere Venafrani.
Verum Chananasorum Regio , 6c tota ipfa terra,
quam Deus Ifracl fpoponderat Patnbus, pofliden-
damque tradidit filiis, copiofiflimam oleo extitifle,
ex divinis oraculis conftat, in quibus nulla falfi fuf-
picio. Nam 4. Reg. cap. 18. Rabfices fummus mi-
litias Aflynorum imperator afcenderat ad oppugnan-
dum Jerulalem ; 6c in ea oblidione Jerofolymitas ab
Ezechia Rege alienare tentabat j ut fecum in Afly-
riam abirent , hos pari fcecunditate , ac ubertate
Aflyria;, atque Judara; invitans, olivarum meminir*
Veniam & transferam vos interram, quAfimiltsefi terra
veftrA , inquit, in terram fruEttferam , & fertilem
vini, terram panis, & vinearum^ terram olivarum,
& olei, ac mellis. Et Deuter. 24. St fruges collegeris
olivarum , inquit Dominus Ifraeli, quicquid reman*
ferit in arbortbus, non reverteris ut colligas. Et
cap. 28. dicit Dcus ad transgreflbres Iegis , Oli-
vas habebis in omnibus termtnis tuis. Copiam igitur
olearum , olivarum , ac olei in terra Ifrael
ex his agnoicemus : ut Ifraelita; adoleum paran-
dum ac offerendum ad ufum Candelabri, necinVcna-
frano, rlec alibi illud quasrere indiguerint; fed in
propriis Regionibus copiofiflime illud habere potue-
rint. Quamvis dum in deferto verfarentur, non nifi
ex iEgypto, exCananasa, vel aliundeadeosallatum
oleum, Ifraelitas habuifle perfpicuum fit.
C A P. V,
F
Sacra olearia ars ad oleum facri Candelabri
prGeparandum docetur.
Ad loca Levit. 24. PrAcipe filiis Ifrael , ut afferant
ttbi oleum de olivis purtffimum , ac luctdum. Exod.
27. PrAcipe filtts Ifrael, ut afferant tibi oleum de
arboribus olivarum puriffimum , ptloque contufumt
ut ardeat lucerna femper tn tabernaculo tefiimonn.
Ecvmano oleo ad ufum Candelabri fan£li
minime indigemus ; quin potius vetitum irt
facris affirmamus} quod hoc deterrimum om-
B nium.
Myrothecivm. 1. 17
In Thuriis oleum , in Gela lenticuld.
! Caflinas celebravit oleum Alexand. ab Alex.
|lib. 5*. Cap. li. Reltquum certamen, poft Italum nimi-
IA
ab hoc tertio tantum gencre olcarum erat expnmen-
dufn : magis enim praxepto conformat, quod habetur
Lev1t.24.his verbis: PrActpe filiis Ifrael, utafferantti-
bi oleum de olivis puriffimum, ac lucidum. Et pra?-
cepto etiam, quod habetur Exod. 27. PrActpe filtis
Ifrael, ut afferant tibi oleum de arboribus oltvarum pu-
riffimum.
Habemus oleas : olivandi methodum in re facra
quserere necefle efl:; coliigendarum, nimirum, oliva-
rum rationem. Hasc in facris litteris nullibi , quod
fciam, prasfcribitur. illud enim tantummodo Deus
prafcripfit : Oleum nonniii puriflimum , ac pellu-
cidum fibi a filiis Ifrael ad ufum Candelabri 6c Lu-
cernarum in tabernaculo ofFcrri debere. quod utha- B
beatur, colligendarum olivarum rationem cognofce-
re oportet: hxc autem ad duplex hominum genus
pertinet * ad legulos nimirum , 6c ad firttlores , ut
cum Catone cap. 144. 6c Turnebo lib. 10, cap. 18.
loquamur. Leguli enim , caducam olivam , aut
verbere decuflam colligunt: at ftri&ores digitabulis ,
6c manu decerpunt. ad facrum autem Candelabri
oleum , legendarum olearum cura , legulisne, an
ftri&oribus committenda erit ? Varronem audiamus
lib. i.deReRuft. cap. fj. Is enim habet, 6coleum
purum , 6c oiivandi methodum : De oliveto oleam,
inquit, qnammanu tangere poffise terra s ac fcalis lege-
re oportet pottus, quam quatere. • Varronem , ad duo
illa genera olearum refpexifle , de quibus diximus ,
perfpicuum eft: aliud namque ad mediocrem proce-
ritatem furgere , quam manu e terra tangere poflis,
dixit Varro ; aliud in fublime fcandit ; cujus oliva
fcalisjuxta Varronem manu , non verbere legenda
erit : rationem afrcrt. Quod ea quA vapulavtt mar-
cefcit > nec dat tantum olet, quam quA manu firibla s
meltor ea , quA nudis digitis legitur s quam tllaqua cum
digttabults: durities enim eorum non folum firingtt bac-
cam , fed etiain ramos ghtbit; ac relinquit adgeltcidium
deteUos. Ita ex Varrone de legendis olivis; ne, ni-
mirum ,comprefl£e citius ac promptius marcefcerent,
plutque amurcse , ac impuri fecum adferrent. Qua- D
propter oleum puriflimum, atque lucidiflimum, fibi
parari cum juflerit Deus; olivantibus certe illa anti-
quiflima lex, cujus Plinius meminit, indicendafuit.
Oleam ne firtngtto , neve verberanto. Ita enim tum
lucidiflimum, tum puriflimum oleum exprimebatur.
Exbaccis olivarum varia oleorum generacommen-
data , apud veteres fcriptores , qui fcripfere de hac
re, reperiuntur. Commendationem vero fufcipiunt
oleorum genera , non tam a methodo parandi illa;
quam a regionibus , in quibus gignuntur oleas: 6c
hoc aeris clementia, foli ubertate , atque ccelorum
influentia; ab his enim bonitatem , ac excellentiam
oleum capft. Et quamvis ex Plinio lib. ij. cap. 2, E
principatuminhoc ltalia obtinuerit, ut nullaRegio,
Scoleo, 6c optimo oleo magis abundet; nihilominus
folum proprium, cuique optimum , utputo, vide-
tur. Commendatur apud Athen. lib. 2. cap. 25". oleum
Samium , ab Antiphane , 6c Alexi, I'«.pjt2 ihcua ,
inquit Athenaeus, ^epjjTa* AvTiqdvris ^
ovtoc) 5 (To)
t? A<&!c0t#ts5 TTolvTCOV iKoUH [[SatyUJtS.j
hic autem tibi
Candidiffimum omnium oleum Samium metitur.
Et ex aucloritate Amphidis parum infra oleum
Thurium commendat, dicens: tS iv ©a^oi?yivo-
iv 0«gyt(j(5' touA«ho» , ai TtKot, QoiyJj.
Hoc eft: Illiusautem oleipr&fiantiffimi, quodfit in Thu-
riis, meminit Amphis. Supple, ita dicens in carmine»
21.
rum, inter Ifiria terram, & Boeoticct par efi victna bo~
nitas Provtncits, excepto jiphricA frugtferO folo , inquit
Plinius loco jam citatoj ita tamen.ut communi om-
nium confenfu fcriptorum, Venafrano oleo primce
darentur: ejusque agriparte, addit Plin. qna Licintanum
fundtt oleum , unde & Licinict, gloria pr&cipua oUva ;
rationem afFert, quod ad parandum unguenta, & ad
gufium deltcatius CAteris vtdeatur, quamvis nulla avis
ejus vefcatur baccis. Vnguenta hanc palmam dedere ac~
commodato ipfis odore , dedit & palatum deltcatiore fen-
tentia. haec Plinius. Casterum Venafranum nunquam
fatis laudatum. De eo Martial. lib. 13. Xenio
101.
Hoc tibi Campani fudavit bacca Venafri
Vnguentum , quoties fumis, & ifiud olet.
De eo Juven. Satyr. y. reprehendens iri parandis
efcis extremam aliquorum curam, Sc ftudium in plau*
dendo gulae, ait:
Ipfe Venafrano pifcem perfundit.
Ita ut nomcn Venafranum, oleum fubaudiret. Sed
6c Horat. lib 2. fer. fatyr. 4. in eandem iententi-
am dixit,
infuper addes
Preffa VenafranA quod bacca remtfit olivA.
Et alias lib. 2. carm. ode 6. 6c ferm. lib. 2. fatyr.
8.quin6c Strabo, 6caliifaepeoleimeminere Venafrani.
Verum Chananasorum Regio , 6c tota ipfa terra,
quam Deus Ifracl fpoponderat Patnbus, pofliden-
damque tradidit filiis, copiofiflimam oleo extitifle,
ex divinis oraculis conftat, in quibus nulla falfi fuf-
picio. Nam 4. Reg. cap. 18. Rabfices fummus mi-
litias Aflynorum imperator afcenderat ad oppugnan-
dum Jerulalem ; 6c in ea oblidione Jerofolymitas ab
Ezechia Rege alienare tentabat j ut fecum in Afly-
riam abirent , hos pari fcecunditate , ac ubertate
Aflyria;, atque Judara; invitans, olivarum meminir*
Veniam & transferam vos interram, quAfimiltsefi terra
veftrA , inquit, in terram fruEttferam , & fertilem
vini, terram panis, & vinearum^ terram olivarum,
& olei, ac mellis. Et Deuter. 24. St fruges collegeris
olivarum , inquit Dominus Ifraeli, quicquid reman*
ferit in arbortbus, non reverteris ut colligas. Et
cap. 28. dicit Dcus ad transgreflbres Iegis , Oli-
vas habebis in omnibus termtnis tuis. Copiam igitur
olearum , olivarum , ac olei in terra Ifrael
ex his agnoicemus : ut Ifraelita; adoleum paran-
dum ac offerendum ad ufum Candelabri, necinVcna-
frano, rlec alibi illud quasrere indiguerint; fed in
propriis Regionibus copiofiflime illud habere potue-
rint. Quamvis dum in deferto verfarentur, non nifi
ex iEgypto, exCananasa, vel aliundeadeosallatum
oleum, Ifraelitas habuifle perfpicuum fit.
C A P. V,
F
Sacra olearia ars ad oleum facri Candelabri
prGeparandum docetur.
Ad loca Levit. 24. PrAcipe filiis Ifrael , ut afferant
ttbi oleum de olivis purtffimum , ac luctdum. Exod.
27. PrAcipe filtts Ifrael, ut afferant tibi oleum de
arboribus olivarum puriffimum , ptloque contufumt
ut ardeat lucerna femper tn tabernaculo tefiimonn.
Ecvmano oleo ad ufum Candelabri fan£li
minime indigemus ; quin potius vetitum irt
facris affirmamus} quod hoc deterrimum om-
B nium.