DOI Artikel:
Komaszyński, Michał: Ikonografia batalistyczna w zagranicznych rezydencjach Marii Kazimiery Sobieskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.36253#0119
93
ma żadnego objaśniającego kartusza. Artysta namalował wszakże
na nim, jak się przypuszcza, samego Duponta, ubranego z francu-
ska, z jasną peruką na głowie. Jego czerwone ubranie przepasuje
srebrna szarfa. Dupont trzyma w ręku plan obleganej twierdzy.
Otacza go świta panów w polskich i cudzoziemskich strojach/il.3/^
Jedynie na owym obrazie oblężenia Jazłowca znajduje się u
dołu podpis malarza z datą "J.B.Martin 1705". A więc owym "bar-
dzo biegłym" malarzem paryskim, o którym pisze królowa do zię-
cia, był Jean-Baptiste Martin żyjący w latach 1659-1735 i nazy-
wany "Martin des batailles". Uważa się w literaturze, że to on,
względnie jego imiennik Pierre Denis Martin /i663-1742/ namalo-
wali całą serię "bawarską". Wymaga to jednak "ostrożnego bardzo
10/
rozpatrzenia", jak pisze M.Gębarowicz .
Wydaje się rzeczą wielce wątpliwą, ażeby tworzący w Paryżu
artysta udawał się na jakże odległe miejsca bitew Jana III oraz
przeprowadzał wstępne studia historyczne przed malowaniem owych
płócien batalistycznych. Obrazy powstały "na zamówienie i we-
dług wskazówek Filipa Duponta, inżyniera artylerii Jana III,
_ 11 4
towarzysza jego wypraw i bojów", podkreśla Czołowski . Auten-
tyzm bitew przedstawionych przez Martina miało gwarantować umie-
szczone w kartuszach nazwisko ich naocznego świadka, Duponta. Na-
leży więc traktować serię "bawarską", jako niezmiernie cenne
źródło ikonograficzne do dziejów bitew Sobieskiego. Rękę mala-
rza prowadził bowiem uczestnik owych zmagań, który opisał je w
1 2/
swych słynnych "Pamiętnikach" .
Zatrzymajmy się nad obrazem bitwy wiedeńskiej, opisanej w
źródłach chyba najdokładniej ze wszystkich bitew Sobieskiego.
Zestawiając obraz Jana Baptysty Martin ze współczesnymi relac-
jami z bitwy należy podnieść wierność jego batalistycznego płót-
na. Po prawej stronie widać pasmo wzgórz Lasu Wiedeńskiego, z
10/ M. Gębarowic z, o.c„, s.200.
11/ A. Czołowski, Ikonografia wojenna Jana III, "Prze-
gląd Historyczno-Wojskowy", r.II, t.2, 1930, s.208.
12/ M. Gębarowic z, o.c., s.201.
ma żadnego objaśniającego kartusza. Artysta namalował wszakże
na nim, jak się przypuszcza, samego Duponta, ubranego z francu-
ska, z jasną peruką na głowie. Jego czerwone ubranie przepasuje
srebrna szarfa. Dupont trzyma w ręku plan obleganej twierdzy.
Otacza go świta panów w polskich i cudzoziemskich strojach/il.3/^
Jedynie na owym obrazie oblężenia Jazłowca znajduje się u
dołu podpis malarza z datą "J.B.Martin 1705". A więc owym "bar-
dzo biegłym" malarzem paryskim, o którym pisze królowa do zię-
cia, był Jean-Baptiste Martin żyjący w latach 1659-1735 i nazy-
wany "Martin des batailles". Uważa się w literaturze, że to on,
względnie jego imiennik Pierre Denis Martin /i663-1742/ namalo-
wali całą serię "bawarską". Wymaga to jednak "ostrożnego bardzo
10/
rozpatrzenia", jak pisze M.Gębarowicz .
Wydaje się rzeczą wielce wątpliwą, ażeby tworzący w Paryżu
artysta udawał się na jakże odległe miejsca bitew Jana III oraz
przeprowadzał wstępne studia historyczne przed malowaniem owych
płócien batalistycznych. Obrazy powstały "na zamówienie i we-
dług wskazówek Filipa Duponta, inżyniera artylerii Jana III,
_ 11 4
towarzysza jego wypraw i bojów", podkreśla Czołowski . Auten-
tyzm bitew przedstawionych przez Martina miało gwarantować umie-
szczone w kartuszach nazwisko ich naocznego świadka, Duponta. Na-
leży więc traktować serię "bawarską", jako niezmiernie cenne
źródło ikonograficzne do dziejów bitew Sobieskiego. Rękę mala-
rza prowadził bowiem uczestnik owych zmagań, który opisał je w
1 2/
swych słynnych "Pamiętnikach" .
Zatrzymajmy się nad obrazem bitwy wiedeńskiej, opisanej w
źródłach chyba najdokładniej ze wszystkich bitew Sobieskiego.
Zestawiając obraz Jana Baptysty Martin ze współczesnymi relac-
jami z bitwy należy podnieść wierność jego batalistycznego płót-
na. Po prawej stronie widać pasmo wzgórz Lasu Wiedeńskiego, z
10/ M. Gębarowic z, o.c„, s.200.
11/ A. Czołowski, Ikonografia wojenna Jana III, "Prze-
gląd Historyczno-Wojskowy", r.II, t.2, 1930, s.208.
12/ M. Gębarowic z, o.c., s.201.