DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.66257#0007
Thejes Theologica. de Peccatu. $
22. Ignorantia cum est voluntaria non modo causa peccati,sed etiam ipsa pec-
catum esse potestjsiomninoinuolutaria,neutrum.Passio etiam quandoque si li-
berum rationis vsum non tollat, & diabolus ad peccandum inducere solent, co-
gere non possunt. Aliquando ex mera malitia peccatur. Homo etiam in homine
peccatum causare potest tum suggerendo, tum etiam per originem in eum trans-
mittendo peccatum.Deus autem peccati causa nullo modo esse potest: indurare
autem & excaecare dicitur, quatenus gratiam qux mentem illuminaret & emol-
liret,iuste non conferr,
23. Peccatum essentialiter diuiditurin originale & personale.Hoc in aflualc &
habituale.Accidetaliterin veniale & mortale,in ea quae sunteontra Deum,pro-
ximum,& peccantem:in peccatacommissionis & omissionistin carnalia & spirt-
tualia; peccata cordis, oris, & operis,tribuitur. Neque omnia peccata aut con-
nexa, aut aequalia sunt, sed pro ratione obie&i & legis,conditione a itus, caussa
peccati,dignitate oppositae virtutis, personaeinquam, vel a qua peccatur,nocu-
raento per peccatum illato,aliisdemum circumstantiis, inaequalia.
24. Peccatum originale vocamus labem quandam,qua homo in primo origi-
nismomentoinfedus,Dei odium &aeternae paenaereaxum incurrit. Non est es-
sentialiter substantia quxdam mala, nec defe&us inftitiae integrae, nec ipsa adu-
alistrasgressio Adami, nec morbida qualitas, sed priuatio subiedionis habitua-
lis, qua mensDeo subdita,poterat omnia mortalia peccata vitare.Materiale hu-
ius peccati vocatur Concupiscentia.
25. Ex fide constat hoc peccatum ab omnibus contrahi qui ordinaria via ge-
nerationis ab Adamo dcscendunt.Re&e vero S. August.lib.de natura& gratia.V-
bi de peccatis agitur,nullam,inquit,prorsusse habere velle qu^stionem deB.Vir-
gine propter honorem Domini. Hanc ergo vnam excipimus. Subiedtum eius
primarium est ipsa essentiaanimse;secundarium potentiae. Vnicum tantum spe-
cie ab omnibus, a singulis vnicum numero contrahitur.
z6> Peccata aftualia omissionis & comillionis vt formali,ter priuationes sunt,
distinguutur specie,pro diuersitate specifica perfestionis aftualis debitae,qua ca-
rent. Vt autem consistunt in aftu positiuo, ex obiefto, vel valde diuersa ratione
versandi circa idem obie<ftum,specie differunt.Committitur peccatum omissio-
nis non modo tunc cum ipsa cxequutio praecepti negligitur, sed etiam cum per
aftum aliquem,qui &ipse peccatu est,idem tame cum peccato omissionis, cau-
sa omissioni datur.
27. Peccatum habituale mortale consistit in priuatione gratiae & charitatis,
distinguiturspecie in ordine ad aftusjauertit hominem aDcovtabvltimofine.
Quodnam mortale,quod veniale peccatum sit,partim seripturae authoritate co-
stat, partim id ex iis a quibus peccatorum inaequalitatem sumi diximus, & in-
primis etiam exiudicio proborum & sapientum virorum diseernendum est. Ne-
que tamen peccatum mortale & veniale per se specie differunt.
28. Peccata quaedam exsua natura venialia esse, velob imperfedionem aitus,
vel ob lenitatem materiae,&c.quae nec gratia priuent, nec reum faciat hominem
aeternae mortis,de fide est. Consistit hoc peccatum habituale in priuatione habi-
litatiscuiusdam ad promptum & feruens exercitium Charitatis. Committi non
potest ab Angelis,necbonis,nec malis:imo nec homo in statu innocentiae vnqua
peccare potuisset venialiter, quamuis solo originali peccato qbstridus prius ve-
nialiter,quam mortaliter peccare possit.
A 4 Pec-
22. Ignorantia cum est voluntaria non modo causa peccati,sed etiam ipsa pec-
catum esse potestjsiomninoinuolutaria,neutrum.Passio etiam quandoque si li-
berum rationis vsum non tollat, & diabolus ad peccandum inducere solent, co-
gere non possunt. Aliquando ex mera malitia peccatur. Homo etiam in homine
peccatum causare potest tum suggerendo, tum etiam per originem in eum trans-
mittendo peccatum.Deus autem peccati causa nullo modo esse potest: indurare
autem & excaecare dicitur, quatenus gratiam qux mentem illuminaret & emol-
liret,iuste non conferr,
23. Peccatum essentialiter diuiditurin originale & personale.Hoc in aflualc &
habituale.Accidetaliterin veniale & mortale,in ea quae sunteontra Deum,pro-
ximum,& peccantem:in peccatacommissionis & omissionistin carnalia & spirt-
tualia; peccata cordis, oris, & operis,tribuitur. Neque omnia peccata aut con-
nexa, aut aequalia sunt, sed pro ratione obie&i & legis,conditione a itus, caussa
peccati,dignitate oppositae virtutis, personaeinquam, vel a qua peccatur,nocu-
raento per peccatum illato,aliisdemum circumstantiis, inaequalia.
24. Peccatum originale vocamus labem quandam,qua homo in primo origi-
nismomentoinfedus,Dei odium &aeternae paenaereaxum incurrit. Non est es-
sentialiter substantia quxdam mala, nec defe&us inftitiae integrae, nec ipsa adu-
alistrasgressio Adami, nec morbida qualitas, sed priuatio subiedionis habitua-
lis, qua mensDeo subdita,poterat omnia mortalia peccata vitare.Materiale hu-
ius peccati vocatur Concupiscentia.
25. Ex fide constat hoc peccatum ab omnibus contrahi qui ordinaria via ge-
nerationis ab Adamo dcscendunt.Re&e vero S. August.lib.de natura& gratia.V-
bi de peccatis agitur,nullam,inquit,prorsusse habere velle qu^stionem deB.Vir-
gine propter honorem Domini. Hanc ergo vnam excipimus. Subiedtum eius
primarium est ipsa essentiaanimse;secundarium potentiae. Vnicum tantum spe-
cie ab omnibus, a singulis vnicum numero contrahitur.
z6> Peccata aftualia omissionis & comillionis vt formali,ter priuationes sunt,
distinguutur specie,pro diuersitate specifica perfestionis aftualis debitae,qua ca-
rent. Vt autem consistunt in aftu positiuo, ex obiefto, vel valde diuersa ratione
versandi circa idem obie<ftum,specie differunt.Committitur peccatum omissio-
nis non modo tunc cum ipsa cxequutio praecepti negligitur, sed etiam cum per
aftum aliquem,qui &ipse peccatu est,idem tame cum peccato omissionis, cau-
sa omissioni datur.
27. Peccatum habituale mortale consistit in priuatione gratiae & charitatis,
distinguiturspecie in ordine ad aftusjauertit hominem aDcovtabvltimofine.
Quodnam mortale,quod veniale peccatum sit,partim seripturae authoritate co-
stat, partim id ex iis a quibus peccatorum inaequalitatem sumi diximus, & in-
primis etiam exiudicio proborum & sapientum virorum diseernendum est. Ne-
que tamen peccatum mortale & veniale per se specie differunt.
28. Peccata quaedam exsua natura venialia esse, velob imperfedionem aitus,
vel ob lenitatem materiae,&c.quae nec gratia priuent, nec reum faciat hominem
aeternae mortis,de fide est. Consistit hoc peccatum habituale in priuatione habi-
litatiscuiusdam ad promptum & feruens exercitium Charitatis. Committi non
potest ab Angelis,necbonis,nec malis:imo nec homo in statu innocentiae vnqua
peccare potuisset venialiter, quamuis solo originali peccato qbstridus prius ve-
nialiter,quam mortaliter peccare possit.
A 4 Pec-