DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.14132#0155
Tra£î. T. Cap. XXXIII.. deTranfplrathne. 139
flant , quia corpora laboribus dedita saepè sunt densiora quàm otiosa , &
>sexôs virilis deniîôra quàm fœminini; quia prasdicta omnia intelligidebent
cura hac clausula : dura cetera paria sunt , vel non superant illud de quo agi-
iur. Sic v.g. iivir inveniatur habitûsœquèrariacfœmina, fietinillovalidior
transpirâtio quia vir est, modo caetera consentiant: potest verô fieri transpiratio
, debilior quia vir ille senexest, fœmina in ssorente astaté ; hase làboriosa, ille
otiosus, aut cibo & potu craiïioribus srigidioribusque usus magis quamilla.
C A P U T XXXIII.
*De Spiritibus.
N prascedentîbus crebrô feci mentionem de Spiritibus ; quandoque de
chymicis ; sepiùs de Medicis , qui cum ad funcliones peragendas om-
nino necessarii siiit, aute reliqua earum instrumenta fuistent deseribendi ,
nisî plurium aliorum cognitio ad ea, quae de Spiritibus dicenda sunt, prx- Quare de
viè foret necessaria, multàque alia fîiMèïït propter affinitatem conformiter spkim hîc
explicanda : & hihc Spirîtuum deseriptionem hue usque distuli. tra&emr.
Per Spiritus communimmê intelligunt Medici fubjlantiam corporis huma- Quid spiri-
m vaide fubtilem , valdèque aptara ad motum , pracipuum ratione aéiivitatistus-
in fiinétiwibus peragendis inflrumentum.
Ita subtiles sunt Spiritus , ut per se non cadant sub sensum externum ; Probamr
«os tamen dari convincit experientia: etenim ligato vel abscilso nervo ten- dari.
dente ad organum motûs aut sensûs , cessat illico funclio istius organi;
quod aliâ ratione contingere nequit, nili quod aliquid ad funclionem istam
requisitum ssuere debeat per nervum, .quod disseâione aut ligatura interci-
piatur : & quoniam filamentorum nerveorum cavitates adeo exiles sunt
ut visum effugiant , atque substantia il/a , sepofîtis impedimentïs , tam
promptè involant in diâarum fun&ionum organa , sequitur illam elle ad-
modum subtilem , aptamque ad motum : atque ita else talem , qualem
mox descripsi, qualemque Medici intelligunt per Spiritum.
Ut hase consequentia sit extra dubium , seiendum est membra , dum Robur t<sn-
moventur, non contrahi per nervos quasi per chordas ; sed per musculos dluum-
eorumque tendines. Nulla enim est congruens proportio inter firmitudi-
nem nervorum & valorem aesionum ; sed benè inter hune & musculos
cum suis tendinibus : etenim faciliùs sustinent tendines musculorum line
ruptione pondus îibrarum centum, quàm eorumdem nervi librarumdecerru
Insuper manu contrahendo m cadavere musculorum tendines exteriores
seu caudas , perbellê imitaberis plerumque illorum motum , prout sit in
vivente ; nequaquam verô contrahendo illorum nervos.
Cum igitur ligato aut abscisso nervo tendente ad certum museulum, pereaî
hujus motus, & tamen museulus, utdictumest, per nervum non contraha-
tur ; sequitur illud fieri defedu Cujusdam materias per nervum ssuentis ad
eundem museulum , quam vocamus Spiritum.
S 2 Pro*
flant , quia corpora laboribus dedita saepè sunt densiora quàm otiosa , &
>sexôs virilis deniîôra quàm fœminini; quia prasdicta omnia intelligidebent
cura hac clausula : dura cetera paria sunt , vel non superant illud de quo agi-
iur. Sic v.g. iivir inveniatur habitûsœquèrariacfœmina, fietinillovalidior
transpirâtio quia vir est, modo caetera consentiant: potest verô fieri transpiratio
, debilior quia vir ille senexest, fœmina in ssorente astaté ; hase làboriosa, ille
otiosus, aut cibo & potu craiïioribus srigidioribusque usus magis quamilla.
C A P U T XXXIII.
*De Spiritibus.
N prascedentîbus crebrô feci mentionem de Spiritibus ; quandoque de
chymicis ; sepiùs de Medicis , qui cum ad funcliones peragendas om-
nino necessarii siiit, aute reliqua earum instrumenta fuistent deseribendi ,
nisî plurium aliorum cognitio ad ea, quae de Spiritibus dicenda sunt, prx- Quare de
viè foret necessaria, multàque alia fîiMèïït propter affinitatem conformiter spkim hîc
explicanda : & hihc Spirîtuum deseriptionem hue usque distuli. tra&emr.
Per Spiritus communimmê intelligunt Medici fubjlantiam corporis huma- Quid spiri-
m vaide fubtilem , valdèque aptara ad motum , pracipuum ratione aéiivitatistus-
in fiinétiwibus peragendis inflrumentum.
Ita subtiles sunt Spiritus , ut per se non cadant sub sensum externum ; Probamr
«os tamen dari convincit experientia: etenim ligato vel abscilso nervo ten- dari.
dente ad organum motûs aut sensûs , cessat illico funclio istius organi;
quod aliâ ratione contingere nequit, nili quod aliquid ad funclionem istam
requisitum ssuere debeat per nervum, .quod disseâione aut ligatura interci-
piatur : & quoniam filamentorum nerveorum cavitates adeo exiles sunt
ut visum effugiant , atque substantia il/a , sepofîtis impedimentïs , tam
promptè involant in diâarum fun&ionum organa , sequitur illam elle ad-
modum subtilem , aptamque ad motum : atque ita else talem , qualem
mox descripsi, qualemque Medici intelligunt per Spiritum.
Ut hase consequentia sit extra dubium , seiendum est membra , dum Robur t<sn-
moventur, non contrahi per nervos quasi per chordas ; sed per musculos dluum-
eorumque tendines. Nulla enim est congruens proportio inter firmitudi-
nem nervorum & valorem aesionum ; sed benè inter hune & musculos
cum suis tendinibus : etenim faciliùs sustinent tendines musculorum line
ruptione pondus îibrarum centum, quàm eorumdem nervi librarumdecerru
Insuper manu contrahendo m cadavere musculorum tendines exteriores
seu caudas , perbellê imitaberis plerumque illorum motum , prout sit in
vivente ; nequaquam verô contrahendo illorum nervos.
Cum igitur ligato aut abscisso nervo tendente ad certum museulum, pereaî
hujus motus, & tamen museulus, utdictumest, per nervum non contraha-
tur ; sequitur illud fieri defedu Cujusdam materias per nervum ssuentis ad
eundem museulum , quam vocamus Spiritum.
S 2 Pro*