DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51061#0014
Przechodząc do sprawy ikonograficznych treści Ołtarza, trzeba
podkreślić zaraz na wstępie, jak to uczynił już kiedyś Władysław
Podlacha, że całość scenariusza wyszła z inicjatywy kogoś, komu
dobrze znane były życiorysy św. Jana Jahnużnika, spisane po grecku
przez biskupa cypryjskiego Leontiosa i Symeona Metafrastę.
kilkunastu laty kosztem hr. Karola Lanckorońskiego, niepośledniego
znawcy i miłośnika sztuki, który postarał się też o nader umiejętne ich
odnowienie.” Trudno wyzwolić się w tym miejscu od pełnej żalu my-
śli, iż nasz zabytek, oceniany jako dzieło wybitne, nie podzielił losów
tak wielu innych ołtarzy wędrujących, gdy przychodziła nowa epoka,
niosąca nowe estetyczne potrzeby, z większych kościołów do małych
i stał się przedmiotem różnych ingerencji, podejmowanych wpraw-
dzie z myślą o jego wartości, ale realizowanych niewątpliwie bez
dostatecznej wiedzy i należytego pietyzmu. Problem rekonstrukcji
Ołtarza św. Jana Jałmużnika z Krakowa jest więc nadal aktualny,
przy czym trudno nawet w obecnej chwili sądzić, czy kiedykolwiek
zostanie pozytywnie rozwiązany.
11 Obraz środkowy, o pionowym układzie, wypełnia olbrzymia postać
Jana Jałmużnika w otoczeniu żebraków. Sześć rozmieszczonych na
dwóch szerokich skrzydłach kwater o układzie poziomym ilustruje
sceny z życia świętego. Są to: 1. Wyłudzenie pieniędzy kościelnych
przez patrycjusza Nicetę, 2. Danina z Afryki, 3. Świadczenie wdo-
wy, 4. Adoptowanie młodzieńca, 5. Wsparcie zubożałego kupca,
6. Cud u grobu św. Patriarchy. Cztery wymienione kolejno kwa-
tery znajdują się na jednym dwustronnie malowanym skrzydle. Dwie
ostatnie zaś na drugim, malowanym jednostronnie.
Ilustracja opowieści o wyłudzeniu na potrzeby państwowe pieniędzy
kościelnych przez patrycjusza Nicetę i scena złożenia Patriarsze da-
niny z Afryki są powiązane ze sobą tematycznie i chronologicznie,
i i mieszczą się jedna nad drugą.
10
podkreślić zaraz na wstępie, jak to uczynił już kiedyś Władysław
Podlacha, że całość scenariusza wyszła z inicjatywy kogoś, komu
dobrze znane były życiorysy św. Jana Jahnużnika, spisane po grecku
przez biskupa cypryjskiego Leontiosa i Symeona Metafrastę.
kilkunastu laty kosztem hr. Karola Lanckorońskiego, niepośledniego
znawcy i miłośnika sztuki, który postarał się też o nader umiejętne ich
odnowienie.” Trudno wyzwolić się w tym miejscu od pełnej żalu my-
śli, iż nasz zabytek, oceniany jako dzieło wybitne, nie podzielił losów
tak wielu innych ołtarzy wędrujących, gdy przychodziła nowa epoka,
niosąca nowe estetyczne potrzeby, z większych kościołów do małych
i stał się przedmiotem różnych ingerencji, podejmowanych wpraw-
dzie z myślą o jego wartości, ale realizowanych niewątpliwie bez
dostatecznej wiedzy i należytego pietyzmu. Problem rekonstrukcji
Ołtarza św. Jana Jałmużnika z Krakowa jest więc nadal aktualny,
przy czym trudno nawet w obecnej chwili sądzić, czy kiedykolwiek
zostanie pozytywnie rozwiązany.
11 Obraz środkowy, o pionowym układzie, wypełnia olbrzymia postać
Jana Jałmużnika w otoczeniu żebraków. Sześć rozmieszczonych na
dwóch szerokich skrzydłach kwater o układzie poziomym ilustruje
sceny z życia świętego. Są to: 1. Wyłudzenie pieniędzy kościelnych
przez patrycjusza Nicetę, 2. Danina z Afryki, 3. Świadczenie wdo-
wy, 4. Adoptowanie młodzieńca, 5. Wsparcie zubożałego kupca,
6. Cud u grobu św. Patriarchy. Cztery wymienione kolejno kwa-
tery znajdują się na jednym dwustronnie malowanym skrzydle. Dwie
ostatnie zaś na drugim, malowanym jednostronnie.
Ilustracja opowieści o wyłudzeniu na potrzeby państwowe pieniędzy
kościelnych przez patrycjusza Nicetę i scena złożenia Patriarsze da-
niny z Afryki są powiązane ze sobą tematycznie i chronologicznie,
i i mieszczą się jedna nad drugą.
10