DOI Artikel:
Keramopoullos, A.: Athēnōn eurēmata
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0270
260
ΆΌηνών ευρήματα" υπό Ά. Κεραμοπούλον.
ένθα άρχεται έτερον νεώτερον, κατά δε τό άντίθετον
μέρος φαίνεται καμπτόμενον εις όρθήν γωνίαν προς Α.
Ή καμπή αύτη δεν έξητάσθη αρκούντως, άλλως τε και
επειδή έκώλυεν ή οδός και μεγάλα τεμάχια τοϋ έπι-
στυλίου τοϋ αύτοΰ κτιρίου, ωκοδομημένα ένταϋθα
νεώτερον ώς τοίχος έπιπολαιοτέρου κτιρίου, οΰ και
έτεροι τοίχοι ευρέθησαν, θεμελιούμενοι Γ25 ύψηλότε-
ρον τοϋ στυλοβάτου της στοάς, και πίθοι δέ μεγάλοι
συντετριμμένοι διατηροΰντες εισέτι κατά τον πυθμένα
μέλαινάν τινα μάζαν ώς ίζημα ελαίου. Εις τό αυτό
υψος ευρέθη βορειότερον και ύδραγωγεΐόν τι. Εις τό
ύψος της θεμελιώσεως τοϋ νεωτέρου τούτου κτιρίου οι
όρθιοι κίονες της στοάς έχουσι ζώνην, δεικνΰουσαν δτι
ή επιφάνεια τοϋ εδάφους ήτό ποτε εις τοΰτο τό ση-
μεΐον και ύψηλότερον δέ, εις τό σημεϊον της σημερι-
νής επιφανείας τοϋ εδάφους, οί κίονες φέρουσιν έτέραν
όμοίαν ζώνην.
Οί δυο σωζόμενοι ό'ρθιοι ιωνικοί κίονες έ'χουσιν
άνευ των κιονοκράνων και της βάσεως ΰψος 4'35, μετά
της βάσεως δέ 4'δ5. Ή περίμετρος κάτω μετρεΐ 1 *75.
Είνε μονόλιθοι άρράβδωτοι και εξ ύποκυάνου ύμητ-
τίου πιθανώς μαρμάρου. Προς Ν τοϋ νοτίου τών ιστα-
μένων τούτων κιόνων εΰρηται κατά χώραν ή βάσις
ετέρου κίονος και τό κάτω μέρος αύτοΰ, συντετριμμέ-
νον δμως και σφόδρα έρρωγός. "Ετι νοτιώτερον εΐνε
ό κατά τήν καμπήν της στοάς άκρος κίων, οΰ σώζε-
ται κατά χώραν ή βάσις και εις σπόνδυλος αυτού" δ
κίων οΰτος άρα δεν ήτο μονόλιθος. Προς Β τοϋ βο-
ρείου τών ισταμένων κιόνων υπό τήν άσκαφή γήν
αντιστοιχεί ή θέσις ενός κίονος, δστις πεπτωκώς σφ·
ζεται ολόκληρος και εΐνε κατακεκλιμένος επι τών χω-
μάτων έτι δέ βορειότερον είνε ή βάσις ετέρου κίονος
κατά χώραν. Ό βόρειος τών ίσταμένοον κιόνων και ό
πεπτωκώς έχουσι τρεις εκάτερος κοιλότητας αντιστοί-
χους και χρησίμους προς στήριξιν δοκών εν χρόνοις
καθ' οΰς ή στοά, περιληφθείσα πιθανώς εις τό μετα-
γενέστερον κτίσμα, είχε μεταποιηθη προσφόρως προς
τάς άνάγκας τούτου.
'Επι τών ισταμένων κιόνων κείται μία «πλάξ» έπι-
στυλίου από κέντρου εις κέντρον τών κιόνων διήκουσα,
έτερα δ' έπιστύλια κατάκεινται έπι τοϋ εδάφους. Τό
έπι τών κιόνων έπιστύλιον φέρει προς Δ, ήτοι προς
τήν δδόν Αδριανού - Λυσικράτους, τρεις κοιλότητας,
έν αΐς έκοιτάζοντο τά άκρα δοκών σχηματιζουσών τον
ύπόστωον χώρον. "Ωστε δ τοίχος της στοάς εκείτο δυ-
τικώς της κιονοστοιχίας, ή δέ στοά, αντιθέτως προς
τήν γνώμην τοϋ ^άβίοΐΐ (έ. ά'.), έβλεπε προς Α.
Τοΰτο πιστοΰται και έκ τοϋ στυλοβάτου, δστις προς Δ
μέν εΐνε ακατέργαστος, προς Α δέ καλώς εΐργασμένος.
Ή δλη εργασία τοϋ κτίσματος ελέγχει χρόνους τα-
πεινούς, νομίζω δέ δτι τούτο δεν ήτο έκτισμένον έπι
Παυσανίου.
Άνατολικώτερον της στοάς υπάρχει στόμιον φρέα-
τος (είκ. 5,)/) ή δεξαμενής κεκαλυμμένον διά μεγάλης
Είκών 5. Κάτοψις ερειπίων στοάς παρά τό Ανοικράτειον
μνημεΐον και τον ναόν της Άγιας Αικατερίνης εν 'Α&ήναις.
πλακός, δμοιον δέ στόμιον ωσαύτως κεκεκαλυμμένον
εΐνε και κατά τό σημεϊον β. Εις τό σημεϊον α ευρέθη
έ'τερον κτιστόν δι' άσβεστου στόμιον πλήρες χωμάτων.
Τοΰτο έκαθαρίσθη έν μέρει, φαίνεται δέ δτι ανήκει εις
τήν παραπλεύρως δεξαμενήν δ κτιστήν δι' δπτών πλίν-
θων και άσβέστου.
Επειδή τά φρέατα ταύτα και ή δεξαμενή κείνται έν
τω χώρω, δν εναγκαλίζεται ή στοά, δέν εΐνε δέ πιθα-
νόν δτι θά έ'κειντο έξω παντός περιβόλου, συνάγεται
πιθανώς, δτι ή στοά και ό έν αυτή χώρος άνήκουσιν
εις τι δημόσιον ή μάλλον ίδιωτικόν κτίριον, οίκον τινα
επιφανούς πολίτου τών υστέρων ρωμαϊκών χρόνων.
Ή στοά είνε ή περιβάλλουσα τήν ύπαιθρον αύλήν,
έν ή εκείτο ή δεξαμενή καΐ τά φρέατα αμφότερα ή τό
έ'τερον μόνον, τοΰ ετέρου αναγομένου Ί'σως εις άλλους
χρόνους και ά'λλην ενταύθα κατάστασιν πραγμάτων.
Έκ τών επί μέρους ευρημάτων μνημονεύω μιας βά-
σεως ιωνικού κίονος μαρμάρινης, μικροτέρας ή ή τών
ΆΌηνών ευρήματα" υπό Ά. Κεραμοπούλον.
ένθα άρχεται έτερον νεώτερον, κατά δε τό άντίθετον
μέρος φαίνεται καμπτόμενον εις όρθήν γωνίαν προς Α.
Ή καμπή αύτη δεν έξητάσθη αρκούντως, άλλως τε και
επειδή έκώλυεν ή οδός και μεγάλα τεμάχια τοϋ έπι-
στυλίου τοϋ αύτοΰ κτιρίου, ωκοδομημένα ένταϋθα
νεώτερον ώς τοίχος έπιπολαιοτέρου κτιρίου, οΰ και
έτεροι τοίχοι ευρέθησαν, θεμελιούμενοι Γ25 ύψηλότε-
ρον τοϋ στυλοβάτου της στοάς, και πίθοι δέ μεγάλοι
συντετριμμένοι διατηροΰντες εισέτι κατά τον πυθμένα
μέλαινάν τινα μάζαν ώς ίζημα ελαίου. Εις τό αυτό
υψος ευρέθη βορειότερον και ύδραγωγεΐόν τι. Εις τό
ύψος της θεμελιώσεως τοϋ νεωτέρου τούτου κτιρίου οι
όρθιοι κίονες της στοάς έχουσι ζώνην, δεικνΰουσαν δτι
ή επιφάνεια τοϋ εδάφους ήτό ποτε εις τοΰτο τό ση-
μεΐον και ύψηλότερον δέ, εις τό σημεϊον της σημερι-
νής επιφανείας τοϋ εδάφους, οί κίονες φέρουσιν έτέραν
όμοίαν ζώνην.
Οί δυο σωζόμενοι ό'ρθιοι ιωνικοί κίονες έ'χουσιν
άνευ των κιονοκράνων και της βάσεως ΰψος 4'35, μετά
της βάσεως δέ 4'δ5. Ή περίμετρος κάτω μετρεΐ 1 *75.
Είνε μονόλιθοι άρράβδωτοι και εξ ύποκυάνου ύμητ-
τίου πιθανώς μαρμάρου. Προς Ν τοϋ νοτίου τών ιστα-
μένων τούτων κιόνων εΰρηται κατά χώραν ή βάσις
ετέρου κίονος και τό κάτω μέρος αύτοΰ, συντετριμμέ-
νον δμως και σφόδρα έρρωγός. "Ετι νοτιώτερον εΐνε
ό κατά τήν καμπήν της στοάς άκρος κίων, οΰ σώζε-
ται κατά χώραν ή βάσις και εις σπόνδυλος αυτού" δ
κίων οΰτος άρα δεν ήτο μονόλιθος. Προς Β τοϋ βο-
ρείου τών ισταμένων κιόνων υπό τήν άσκαφή γήν
αντιστοιχεί ή θέσις ενός κίονος, δστις πεπτωκώς σφ·
ζεται ολόκληρος και εΐνε κατακεκλιμένος επι τών χω-
μάτων έτι δέ βορειότερον είνε ή βάσις ετέρου κίονος
κατά χώραν. Ό βόρειος τών ίσταμένοον κιόνων και ό
πεπτωκώς έχουσι τρεις εκάτερος κοιλότητας αντιστοί-
χους και χρησίμους προς στήριξιν δοκών εν χρόνοις
καθ' οΰς ή στοά, περιληφθείσα πιθανώς εις τό μετα-
γενέστερον κτίσμα, είχε μεταποιηθη προσφόρως προς
τάς άνάγκας τούτου.
'Επι τών ισταμένων κιόνων κείται μία «πλάξ» έπι-
στυλίου από κέντρου εις κέντρον τών κιόνων διήκουσα,
έτερα δ' έπιστύλια κατάκεινται έπι τοϋ εδάφους. Τό
έπι τών κιόνων έπιστύλιον φέρει προς Δ, ήτοι προς
τήν δδόν Αδριανού - Λυσικράτους, τρεις κοιλότητας,
έν αΐς έκοιτάζοντο τά άκρα δοκών σχηματιζουσών τον
ύπόστωον χώρον. "Ωστε δ τοίχος της στοάς εκείτο δυ-
τικώς της κιονοστοιχίας, ή δέ στοά, αντιθέτως προς
τήν γνώμην τοϋ ^άβίοΐΐ (έ. ά'.), έβλεπε προς Α.
Τοΰτο πιστοΰται και έκ τοϋ στυλοβάτου, δστις προς Δ
μέν εΐνε ακατέργαστος, προς Α δέ καλώς εΐργασμένος.
Ή δλη εργασία τοϋ κτίσματος ελέγχει χρόνους τα-
πεινούς, νομίζω δέ δτι τούτο δεν ήτο έκτισμένον έπι
Παυσανίου.
Άνατολικώτερον της στοάς υπάρχει στόμιον φρέα-
τος (είκ. 5,)/) ή δεξαμενής κεκαλυμμένον διά μεγάλης
Είκών 5. Κάτοψις ερειπίων στοάς παρά τό Ανοικράτειον
μνημεΐον και τον ναόν της Άγιας Αικατερίνης εν 'Α&ήναις.
πλακός, δμοιον δέ στόμιον ωσαύτως κεκεκαλυμμένον
εΐνε και κατά τό σημεϊον β. Εις τό σημεϊον α ευρέθη
έ'τερον κτιστόν δι' άσβεστου στόμιον πλήρες χωμάτων.
Τοΰτο έκαθαρίσθη έν μέρει, φαίνεται δέ δτι ανήκει εις
τήν παραπλεύρως δεξαμενήν δ κτιστήν δι' δπτών πλίν-
θων και άσβέστου.
Επειδή τά φρέατα ταύτα και ή δεξαμενή κείνται έν
τω χώρω, δν εναγκαλίζεται ή στοά, δέν εΐνε δέ πιθα-
νόν δτι θά έ'κειντο έξω παντός περιβόλου, συνάγεται
πιθανώς, δτι ή στοά και ό έν αυτή χώρος άνήκουσιν
εις τι δημόσιον ή μάλλον ίδιωτικόν κτίριον, οίκον τινα
επιφανούς πολίτου τών υστέρων ρωμαϊκών χρόνων.
Ή στοά είνε ή περιβάλλουσα τήν ύπαιθρον αύλήν,
έν ή εκείτο ή δεξαμενή καΐ τά φρέατα αμφότερα ή τό
έ'τερον μόνον, τοΰ ετέρου αναγομένου Ί'σως εις άλλους
χρόνους και ά'λλην ενταύθα κατάστασιν πραγμάτων.
Έκ τών επί μέρους ευρημάτων μνημονεύω μιας βά-
σεως ιωνικού κίονος μαρμάρινης, μικροτέρας ή ή τών